سی و سه پل اصفهان | تاریخچه + معماری + جاهای دیدنی

سی و سه پل اصفهان که بهش پل الله‌وردی‌ خان هم میگن، یه پل قشنگ قوسی شکل دوطبقه‌ ست که با سنگ ساخته شده و طولش تقریباً ۳۰۰ متره. این پل که یکی از معروف‌ترین جاذبه های گردشگری اصفهان به حساب میاد، از وسط زاینده‌رود رد می‌شه و حسابی دل ایرانی‌ها و توریست‌های خارجی رو برده. به خاطر بزرگی و موقعیت مرکزی‌ ای که داره، شب‌ها یه حال‌وهوای خاصی پیدا می‌کنه و کلی آدم برای تفریح و گشت‌وگذار دور و برش جمع می‌شن. با مجله گردشگری همراه باش تا بیشتر با این مکان دیدنی آشنا بشی.

سی و سه پل کجاست؟

سی و سه پل درست وسط دو تا خیابون معروفه: از یه طرف خیابون چهارباغ بالا و از طرف دیگه چهارباغ عباسی که به میدون انقلاب ختم می‌شه. برای رسیدن به پل، یا می‌تونی با ماشین شخصی بری یا با مترو و اتوبوس. اگه مترو انتخابت باشه، ایستگاه سی و سه پل همون نزدیکی‌هاست، چند قدم که بری، می‌رسی به این جاذبه. از طرفی هم ایستگاه اتوبوس میدون انقلاب خیلی نزدیکه. اگه قصد داری با ماشین خودت بری، حواست باشه که توی ساعتای شلوغی، ترافیک اونجا یه کم اذیت‌کننده‌ ست!

لوکیشن سی و سه پل روی نقشه

تاریخچه سی و سه پل اصفهان

ساخت سی و سه پل توی دوره شاه عباس صفوی، سال ۱۵۹۹ شروع شد و تا سال ۱۶۰۲ هم تموم شد. این پل رو دقیقاً روی زاینده رود ساختن، رودخونه‌ای که همیشه بخش مهمی از زندگی اصفهانیا بوده. نظارت کار هم با الله وردی خان، یکی از سردارای بزرگ شاه عباس بود و حتی پولشم از جیب خودش گذاشت. جالبه بدونی ارامنه تو دوران صفویه جشن‌های خاصشون رو کنار همین پل برگزار می‌کردن. اصلاً همون موقع، یعنی سال ۱۵۹۸، شاه عباس تصمیم گرفت پایتختو از قزوین بیاره اصفهان و اینجا رو حسابی گسترش بده. اون زمان ۵ تا از ۱۱ پل روی زاینده رود رو تو دوران صفویه ساختن که سی و سه پل یکی از اوناست.

درسته که توی این ۴۰۰ سال آب زاینده رود خیلی وقتا خشک شده، ولی سی و سه پل همیشه یه جورایی مرکز تفریح و گشت و گذار بوده؛ جای مناسبی برای قدم زدن، دورهمی‌ها، برگزاری رویدادها و حتی تماشا کردن ورزشای آبی. این پل از همون اول، یکی از راه‌های اصلی ارتباطی تو شهر اصفهان بوده و خیابون چهارباغ عباسی رو به چهارباغ بالا و محله جلفا وصل می‌کرده. از نظر اندازه هم باید بدونی که سی و سه پل، بزرگ‌ترین پل روی زاینده روده.

همونطور که از اسمش مشخصه، سی و سه پل ۳۳ تا دهانه داره، ولی جالبه بدونی اولش ۴۰ تا بوده که به مرور بعضیاش از بین رفته. به این پل، “پل جلفا” و “پل عباسی” هم می‌گفتن. یه نکته جالب دیگه هم اینه که داخل پل نقاشی‌ها و تزئینات زیبایی داشته که متأسفانه با گذشت زمان نابود شده. می‌گن برای ساخت ملات این پل از سفیده تخم مرغ استفاده شده که باعث استحکام فوق‌العاده‌اش شده. البته یه سری بررسی‌ها نشون داده که ستون‌های این پل جوری طراحی شده که با آب زاینده رود سازگاری داشته، و حالا که آب کمتر شده، ممکنه پل یه خورده آسیب ببینه.

علت نامگذاری سی و سه پل

بعضیا میگن عدد ۳۳ ربط داره به الهه آناهیتا، یه عده دیگه هم معتقدن چون الله‌وردی‌خان (که ساخت پل رو به عهده داشت) گرجی بوده و می‌خواسته به الفبای ۳۳ حرفی زبان گرجی احترام بذاره، این پل رو با ۳۳ دهانه ساخته! ولی خب این داستان‌ها بیشتر شبیه قصه‌های خیالیه. اصل ماجرا اینه که وقتی پل رو ساختن، ۴۰ تا طاق داشت و به اسم «چهل چشمه» هم معروف بود. ولی بعدها تعداد طاق‌ها به همون ۳۳ تا رسید و به همین خاطر هم اسمش شد سی و سه پل. پس اگه می‌شنوی که میگن پل ۳۳ تا دهانه داره، بدون دلیلش همینه!

معماری سی و سه پل اصفهان

این پل تاریخی، دو طرفش طاق‌ نماهای سرپوشیده داره که یکی به رودخونه و اون یکی به وسط پل دید داره. یه راهروی باریک و سرپوشیده توی دو طرف پل درست شده که یه حس جالب و خاص بهش داده. روی پل هم ۹۹ تا طاقچه هست که قدیما توی بعضی‌هاشون نقاشی‌هایی بوده، ولی الان دیگه اثری از اون‌ها نیست. یه زمانی هم مجسمه رضاشاه رو جلوی پل روی یه ستون ۵ متری گذاشته بودن، که الان منتقلش کردن به میدون ۱۴ اسفند.

ستون‌های پل که طاق‌ها روش سوارن، بین ۷ تا ۹ متر ارتفاع دارن و خیلی مقاومن. توی قرن ۱۳، ورود به پل از یه جاده سنگ‌فرش‌شده ممکن بوده و توی خود پل هم سه تا مسیر در سطوح مختلف برای عبور و مرور وجود داشته. اولش این پل ۳۶۰ متر طول و ۴۰ تا چشمه یا طاق بزرگ داشته، ولی الان ۳۳ تا دهانه و ۲۹۵ متر طول داره و عرضش هم ۱۴ متره. توی قسمت شمال شرقی پل هم یه ساختمون آجری ساخته شده که به یاد مقبره کمال‌الدین اسماعیل هست و خیابونی که به سمت پل جوئی و خواجو میره، به نام این شخصیت بزرگ نام‌گذاری شده. این پل قدیما ۶ تا معبر داشت، ولی الان دوتاش مونده: یکی بالاست که سقفش همون آسمونه و یکی دیگه پایین‌تر که سقف داره و بین پایه‌های مرکزی پل و خیلی نزدیک به بستر رودخونه ساخته شده. این ترکیب پل با فضای تاریخی و معماری خاصش حس و حال بی‌نظیری به آدم میده.

عجایب سی و سه پل اصفهان

• کارشناسای زمین‌شناسی و میراث فرهنگی می‌گن که پایه و فونداسیون این پل طوری طراحی شده که رطوبت رو بهتر نگه می‌داره و همین باعث شده که تو این همه سال، آسیب خاصی از آب نبیند. یعنی واقعاً این پل از نظر استحکام و دوام، حرف نداره!
•  در گذشته، مراسم‌های مختلفی مثل جشن آب‌پاشان و خاج شویان ارامنه در اینجا برگزار می‌شد. خاج شویان هم یکی از جشن‌های مسیحی هست که به مناسبت غسل تعمید حضرت مسیح برگزار میشه. ارامنه با این باور که آب تو این روز مقدس شده، به رودخونه‌ها می‌رن و شنا می‌کنن.
• در زمان صفوی‌ها، ارامنه در روز سیزدهم ژانویه (۲۴ دی) کنار سی و سه پل، این جشن رو برگزار می‌کردن. اون موقع، ارامنه اجازه داشتن تا به میدان اول پل بیان و با اصفهانی‌ها کالا تبادل کنن، ولی حق عبور از پل رو نداشتن.
• این پل محل تجمع شاه، بزرگان و شاعرا بود و در جشن آبریزگان و آب‌پاشان، همه دور هم جمع می‌شدن. مراسم جشن آب‌پاشان در روز ۱۳ تیرماه هر سال، با پاشیدن آب و گلاب بر روی هم برگزار می‌شد.
• توی دوران صفوی، جشن نوروز به مدت هفت روز در کنار سی و سه پل برگزار می‌شد و این پل رو چراغانی می‌کردن. حتی شاه عباس دستور می‌داد که گل رو روی پل بریزن و جشن به معنای واقعی رنگ و بوی خاصی به خودش می‌گرفت.
• جهانگردا هم این پل رو به عنوان یکی از شاهکارهای معماری ایران می‌شناسن. مثلاً پرسی سایکس ۳۳ پل رو یکی از پل‌های درجه اول جهان معرفی کرد.

بهترین زمان بازدید از ۳۳ پل اصفهان

پیشنهاد می‌کنم حداقل یک ساعت رو برای اینجا بگذارید، به خصوص وقتی که آب زاینده‌رود جاریه، چون این پل زیبا بهترین جا برای گشت و گذاره. بهترین زمان بازدید از این پل وقتیه که زاینده رود پر از آب باشه مخصوصا شبا که خیلی قشنگ ترم میشه. وقتی شب میشه، پل با صدها لامپ روشن میشه و نورش توی آب رودخونه منعکس میشه و واقعاً یه منظره‌ی فوق‌العاده می‌سازه! راستی برای رفتن به سی و سه پل، اصلاً نیازی نیست هزینه‌ای بابت ورودی بدید. می‌تونید راحت قدم بزنید، منظره‌ی دور و برش رو ببینید و از زیبایی زاینده‌رود لذت ببرید.

هتل های نزدیک سی و سه پل اصفهان

اگه میخواستی اطراف این جاذبه اقامت داشته باشی، میتونی از هتل هایی که توی جدول زیر اومده یکیشو انتخاب کنی. اگرم هیچ کدوم باب میلت نبود میتونی به بهترین هتل های ۴ و ۵ ستاره اصفهان مراجعه کنی.

جاهای دیدنی اصفهان نزدیک سی و سه پل

از جمله جاذبه های گردشگری که در اطراف این پل قرار گرفته میتونیم به مواردی که توی جدول زیر آورده شده اشاره کنیم: