تفتان یکی از معروف ترین کوه های ایران هستش و با اینکه نه تو رشته‌کوه البرز قرار داره و نه تو زاگرس، به خاطر ارتفاع بلندش و اینکه یه زمانی یه آتشفشان بوده، حسابی اسم و رسم پیدا کرده. آخرین بار حدود ۷ هزار سال پیش از این قله آتیش فوران کرده و بعدش دیگه آروم شده. اما خاموش بودن کوه تفتان دلیل نمیشه که جذابیتش کم بشه. این کوه و تمام منطقه‌ی اطرافش پر از زیبایی‌های طبیعی و بکر هستن و یه مقصد ایده‌آله برای عاشقان کوهنوردی و طبیعت‌گردیه.
کوه تفتان کجاست؟
این کوه تو جنوب شرقی ایران، استان سیستان و بلوچستانه که ۱۰۰ کیلومتر با خاش فاصله داره. راحت ترین مسیر برای رفتن به کوه تفتان، از شهر خاش می‌گذره. از خاش که به سمت زاهدان حرکت می‌کنی، بعد از ۲۰ کیلومتر یه تابلوی بزرگ می‌بینی که مسیر دسترسی به تفتان رو نشون می‌ده. حالا اگه از شمال استان سیستان و بلوچستان راهی خاشی، باید حدود ۱۳۰ کیلومتر از جنوب زاهدان برونی تا به این مسیر فرعی برسی. بعد از ورود به این جاده، باید حدود ۳۰ کیلومتر دیگه هم به سمت شرق برونی تا به این کوه برسی.
قله های کوه تفتان
این کوه ۴ تا قله داره که توی یه رشته کوه ۱۲ کیلومتری پراکنده شدن. ۳ تا از این قله‌ها دهانه آتشفشانی دارن. بلندترین و معروف‌ترین قله تفتان، قله چهل تنه که اسم دیگش کوه زیارته. ارتفاع این قله به ۳۹۴۱ متر می‌رسه. یه افسانه قدیمی هست که می‌گه چهل نفر سالک مذهبی توی این کوه گم شدن و برای همین بهش چهل تن میگن. قله چهل تن توی جبهه شمالی تفتانه و توی جبهه جنوبی یه قله کوتاه تر به اسم مادر کوه قرار داره. دو تا قله دیگه هم توی شمال شرقی و غرب تفتان هستن که بهشون صبح کوه و نر کوه میگن.
بهترین زمان صعود به تفتان
یادتون باشه که تفتان همیشه برف‌گیر نیست، مخصوصاً توی تابستون که هوا خیلی گرمه و آفتاب می‌سوزونه، میتونه حسابی اذیتتون کنه. بهار که میشه، هوا روزا ملایمه، ولی شبا حسابی سرد میشه. توی مسیر و نزدیکای قله، از یه سری منافذ، بخار گوگرد متصاعد میشه که خیلی هم آزاردهنده‌ست. بهتره یه چیزی بذارید جلوی دماغتون که اذیت نشید. بهترین موقع برای صعود به تفتان، اوایل فروردین تا اواخر اردیبهشته.
پاییز و زمستون هم که خیلی از کوهنوردها دوست دارن برن کوه، تو این منطقه بادهای خیلی شدیدی می‌وزه که میتونه صعود رو خیلی سخت کنه. پس اگه تو این فصلا می‌خواین برید تفتان، حتماً تجهیزات کامل و پیشرفته کوهنوردی رو با خودتون ببرید.
یه نکته دیگه هم اینه که اختلاف دمای روز و شب تو تفتان خیلی زیاده. در کل، قبل از رفتن به تفتان، حسابی تحقیق کنید، هواشناسی رو چک کنید و با آمادگی کامل راهی بشید.
مطلب پیشنهادی: علم کوه کجاست
مسیر کوهنوردی قله تفتان
چهار مسیر برای رفتن به نوک قله تفتان وجود داره، ولی باید حتما با راهنما بری. این کوه یکی از سخت‌ترین قله‌های ایران برای کوهنوردیه و تا حالا گروه‌های زیادی از کوهنوردای حرفه‌ای از همه جای دنیا بهش صعود کردن. بهترین مسیر برای صعود از پناهگاه جبهه غربی کوه می‌گذره. یه راه دیگه هم هست که از شمال شرقی کوه شروع میشه و از دوراهی روستاهای سنگان و خنجک به منطقه “گون تختی مسیر” یا “دودکش دره” می‌رسه. مسیرهای دیگه هم هستن که از “میر جاوه” و “تمین” تو شمال، روستای “ترشاب” تو شرق و “تلخ آب” تو جنوب شروع می‌شن و به قله می‌رسن. از روستای کوته تا قله حدود ۱۰ ساعت طول می‌کشه و تا چشمه “آب خوش” که نزدیک “تنگ گلو” هست، از آب قابل شرب خبری نیس.
عجایب کوه تفتان
یکی از عجایب این کوه حیرت انگیز اینه که کلی معدن باحال داره. طلا، مس، تیتانیوم، منگنز، آنتیموان و یه عالمه چیزای دیگه توش پیدا میشه. حدود یه چهارم معادن این استان فلزی هستن و بقیه‌شونم غیرفلزی، تزیینی و مصالح ساختمانی. توی این چند سال اخیر یه برنامه‌ریزی حسابی شده شروع شده که توی شهرهای تفتان و بزمان کارخونه‌هایی بسازن که بتونن طلا رو از سنگ معدنش جدا کنن. خبر خوب اینه که توی معدن‌های کوه تفتان و بزمان حدود ۱۰ میلیون تن سنگ معدن طلا پیدا شده. این معدن‌ها توی کوه تفتان، هفت کیلومتری شمال غربی این کوه پیدا شدن و میشه از طریق جاده‌ی خاش به روستاهای نوک آباد و خارستان بهشون دسترسی پیدا کرد.
مطلب پیشنهادی: کوه دماوند کجاست
جاهای دیدنی کوه تفتان
دریاچه ها
نزدیکای قله‌های تفتان سه تا دریاچه هست که بهشون میگن “دریاسر”. این دریاچه‌ها از جاهای دیدنی خاش به حساب میان. دریاچه‌های شمالی کوه خیلی عمیق نیستن و آب شیرین دارن، اما یه دریاچه دیگه هم هست که عمیقه و آبش شوره‌ست.
رودخانه ها
تو راه رسیدن به قله‌ها هم میشه رودخونه‌های مختلفی پیدا کرد که بعضی‌هاشون فصلی هستن. از معروف‌ترین رودخونه‌های این کوه میشه به “لادیز” و “گزد” اشاره کرد. آب این رودخونه‌ها تو فصل‌های پر بارش زیاد میشه، ولی تو بقیه سال تقریبا خشک می‌شن. اطراف کوه و قله‌های آتشفشانی هم چشمه‌های گوگردی و آب شیرین زیادی وجود داره.
چشمه های آبگرم
دور و بر کوه تفتان پر از چشمه‌های آب گرمه که کلی خواص دارویی و درمانی دارن. بریم یه گشتی تو این چشمه‌ها بزنیم:
جم چن (جم چین): تو شمال غربی کوه تفتانه.
آمنی: تو غرب کوهه و ته یه رودخونه به اسم “بیدسر” قرار گرفته.
برآبک: شمال قله تفتان میتونی پیداش کنی.
یوسف آباد: تو غربی کوه تفتان
ترشاب: نزدیک روستای ترشابه، جنوب کوه
مرغاب: تو جنوب شرقی تفتان
گنج امین: تو غرب روستای سنگان
کولکو، پوچلگی و پاول: این سه تا چشمه هم تو شرق کوه قرار دارن.
گیاه‌هایی که دور و بر این چشمه‌ها هستن کلی خواص دارویی دارن. خود آب چشمه‌ها هم پر از مواد معدنیه که برای درمان خیلی از مریضی‌ها خوبه. مثلا میتونه دردهای گوارشی و استخوانی رو تا حد زیادی خوب کنه.
روستاها
دور و بر کوه تفتان پر از روستای قشنگ و باصفاست که حسابی حال و هوای آدم رو عوض می‌کنه. از معروف‌ترین این روستاها میشه به “کوشه”، “تمندان”، “انجیرک”، “تمین”، “ترشاب”، “سنگان” و “خارستان” اشاره کرد. البته روستاهای خوشگل دیگه هم توی این منطقه هستن که اگه یه برنامه‌ریزی درست و حسابی داشته باشی میتونی ازشون دیدن کنی و کلی کیف کنی.
دو تا صخره فوق‌العاده تو منطقه خاش و زاهدان هست که اسمشون “گراش خان” و “شصت خدائه. این صخره‌ها نزدیک کوه تفتان هم قرار دارن و حسابی طرفدارای صخره نوردی رو به خودشون جذب می‌کنن
اقامت در کوه تفتان
اگه دنبال یه جای باحال برای موندن تو سفرت به این کوه هستی، یه خبر خوب دارم! نزدیک‌ترین اقامتگاه به این کوه تو روستای تمندانه. این روستا که فقط ۳۰ کیلومتر با کوه تفتان فاصله داره، پر از جاذبه‌های تاریخی و گردشگریه.
سوالات متداول
کوه تفتان در کدام استان است؟
استان سیستان و بلوچستان
فاصله زاهدان تا تفتان چقدر است؟
۱۰۰ کیلومتر
کوه تفتان چند متر است؟
۳۹۴۱ متر
