علم کوه، یکی از جاذبههای طبیعی و گردشگری واقع در استان مازندران، به عنوان یکی از زیباترین کوه های ایران است. این کوه به دلیل فراوانی چشماندازهای طبیعی، تنوع زیستی و برخورداری از آبشارها، رودخانهها و دریاچهها، به یک مقصد گردشگری محبوب تبدیل شده است.
علم کوه با ارتفاعات و تنوع زمینشناسی مختلف، جذابیتهایی را برای علاقهمندان به طبیعت فراهم میکند. از ارتفاعات کمتر تا قسمتهای بالایی، میتوان طی مسیرهای مختلف به تجربهای منحصربهفرد از زیباییهای طبیعی این منطقه دست یافت.
در اطراف علم کوه، جنگلهای بلوط و گونههای متنوعی از گیاهان وجود دارند که به تنوع زیستی بسیار غنی در این منطقه اشاره میکند. این منطقه همچنین محل تولد و زیست بسیاری از حیوانات و پرندگان نادر است که به تنوع زیستی منحصربهفرد آن افزوده میشود.
آبشارهای بلورینه، آبشار نور، دریاچه نور، و غار نور از جمله جاذبههای چشمنوازی هستند که در اطراف علم کوه قرار دارند. این آثار طبیعی به تجربهای عمیق از زیباییهای کوهستان و طبیعت نزدیکتر میکنند و مسیرهای مختلف پیادهروی و کوهنوردی را برای علاقهمندان فراهم میآورند.
به علاوه، مردمان محلی این منطقه نیز با فرهنگ و رسوم خاص خود، مهمانان را پذیرایی میکنند و تجربهای صمیمیتر از زندگی روستایی را ارائه میدهند. علم کوه با ترکیبی از طبیعت زیبا، میراث فرهنگی و تجربههای گردشگری منحصربهفرد، به یک مقصد مورد علاقه برای مسافران در جستجوی آرامش و زیبایی تبدیل شده است. برای اطلاعات بیشتر با مجله گردشگری همراه باشید.
علم کوه کجاست؟
علم کوه در فاصله ۲۰ کیلومتری بخش جنوب غربی شهر کلاردشت، استان مازندران واقع شده است. مناطق طالافان و پراچان از سوی استان البرز به عنوان دو مسیر نزدیکتر به قله علم مطرح هستند. در سمت شمالی، این کوه به طور کامل به کلاردشت مجاورت دارد و در سمت جنوبی نیز به طرف منطقه طالقان امتداد دارد.
هوای علم کوه
در فصول پاییز و زمستان، علم کوه همواره با بارشهای سنگین برف، طوفانهای شدید، بوران، یخبندان و ریزش بهمن همراه است. این منطقه که شامل علم کوه و منطقه تخت سلیمان میشود، از جمله مناطقی است که در دستهی سردسیر و کوهستانی با ارتفاع بالا قرار میگیرند. در نتیجه، در فصول سرد سال، به ویژه در شبها، دمای هوا به طرز وحشتناکی کاهش مییابد. سرمای شدید همراه با بارش برف در بهار نیز همچنان ادامه دارد.
با ورود به تابستان، هوای منطقه ملایمتر میشود و باد اغلب از جهت غربی میوزد. از این رو، بهترین زمان برای صعود به علم کوه اوایل تابستان و بهخصوص نیمه دوم ماه تیر است. با این حال، باید به یاد داشت که شرایط آب و هوایی در این منطقه به شدت متغیر هستند و ممکن است در طول صعود، ناگهان با سرما و یا مه گرفتگی شدید روبهرو شوید. از اینرو، برنامهریزی دقیق و استفاده از تجهیزات مناسب امری ضروری است تا تجربه صعود به قله علم کوه به یادماندنی و بیخطر باشد.
پوشش گیاهی یخچال علم
گیاهان دارویی و گیاهان مرتعی، تنوع پوشش گیاهی منطقه را شکل دادهاند. منطقههای سخزنده و نیز انواع گیاهان بالشتکی از جمله اجزای اصلی این تنوع هستند. در نواحی مانند دشت حصار چال که به دلیل ارتفاع بالا نسبت به سطح دریا و وجود بارشهای برفی پراکنده، گیاهان مرتعی به صورت فراوان کمتر رشد میکنند. به همین دلیل، گیاهان دارویی و انواع قارچهای خوراکی بهطور عمده در این نواحی یافت میشوند و به دلیل شرایط خاص اقلیمی این منطقه، به خوبی رشد میکنند.
پوشش حیوانی یخچال علم
بیتردید، مناطق شمالی ایران به دلیل تنوع آبوهوایی و ترکیب مختلف از زیستگاهها، یک پوشش جانوری بسیار گسترده و جذاب دارند. این مناطق نه تنها طبیعت زیبا و مناظر دلنشین را به خود جلب میکنند، بلکه به عنوان محل زندگی و آوارهگیری بسیاری از حیوانات وحشی نیز شناخته میشوند. با احتیاط و رعایت اصول امنیتی، ممکن است شاهد حضور حیواناتی چون بز، خرس قهوهای، گرگ، شغال، روباه و کبک دری در این مناطق باشیم.
منطقههای شمالی ایران به واسطه تنوع توپوگرافی، انواع مختلفی از حیوانات را در خود جای دادهاند. این حیوانات با تطابق با محیط زیست خود، به توازن در زنجیره غذایی منطقه کمک میکنند و به ارزش زیستگاهی و بیولوژیکی این مناطق افزودهاند. بزها با توانایی پیشرفت در مناطق کوهستانی، خرس قهوهای با زندگی مخفیانه در جنگلها، گرگها با نقش کلیدی در تنظیم جمعیت حیوانات صیدی، شغالها و روباهها با تأثیرات مختلف در زنجیره غذایی و کبکهای دری با زیستگاه خاص خود، همگی به تنوع جانوری و پایايی این مناطق کمک میکنند.
مسیر های صعود به علم کوه
علم کوه که از ارتفاعی حدود 4850 متر برخوردار است، به واسطه طبیعت چشمنواز و شیبهای مختلف خود، یک مقصد گردشگری و کوهنوردی پرطرفدار است. این قله در استان مازندران قرار دارد و از طرفداران ورزشهای کوهستاننوردی و طبیعتگردی به خود جذب میکند. از آنجایی که ارتفاع زیادی دارد، صعود به این قله نیاز به تجربه، مهارت و تواناییهای تخصصی دارد.
به دلیل ویژگیهای زمینشناسی خاص این کوه، مسیرهای مختلفی برای کوهنوردی در این منطقه وجود دارد. در ادامه با اینها آشنا میشویم:
مسیر قسمت جنوبی کوه
شروع مسیر کوهنوردی از منطقه رودبارک آغاز میشود و پایان آن در نوک قله علم کوه قرار دارد. کوهنوردان با طی کردن مراحلی از مسیر از جمله تگ گلو، ونداربن و دشت حصارچال، میتوانند به قله علم کوه از طریق جبهه جنوبی برسند. این مسیرها عموماً برای کوهنوردان مبتدی نیز بسیار مناسب و آسان هستند.
تجربه کوهنوردانی که با کوه بیست همکاری دارند، نشان میدهد که برای لذت بردن بیشتر از مسیر خود، بهتر است شب را در منطقه دشت حصارچال بگذرانید و از پوشش گیاهی آن منطقه بهره ببرید. این بازنویسی بهتر است؛ اما اگر سوال دیگری دارید یا نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، خوشحال میشوم کمک کنم.
مسیر قسمت شمالی کوه
مسیری که بیتردید به عنوان یکی از دشوارترین مسیرها برای صعود به قله علم کوه شناخته میشود، مسیر شمالی از رودبارک آغاز میشود و از مکانهایی همچون پناهگاه سرچال، ونداربن، علم چال و گرده آلمانیها عبور کرده و در پایان به اوج این کوهستان میرسد.
این مسیر، با وجود زیباییهای طبیعی فراوان، به دلیل شیبها، مسیرهای ضریب نیمه تراز، و پیچیدگیهای جغرافیایی، به یک چالش بزرگ برای کوهنوردان تبدیل شده است. از ابتدا تا انتهای این مسیر، آزمونهای فیزیکی و روحی فراوانی بر روی توانایی و اراده کوهنوردان اعمال میکند.
شروع مسیر از رودبارک و پیمودن مراحل مختلف تا پناهگاه سرچال، انتقال دیدهپراکنی در طبیعت و جنگلهای دستنخورده را به تصویر میکشد. از آنجا به ونداربن، که یک نقطه مهم در مسیر است، کوهنوردان باید با مشکلات تردد در مسیرهای مرتفع و پراکنده روبرو شوند. عبور از علم چال با مشکلات پیچیدهتر و آب و هوای متغیر به همراه است. نهایتاً، عبور از مناطق گرده آلمانیها و دستیابی به نوک قله، به تجربه ای فوقالعاده از پیمودن یک مسیر چالشبرانگیز تبدیل میشود که به تلاش و تصمیمجویی قوی نیاز دارد.
از زیباییهای این مسیر میتوان به تنوع زیستی منطقه، چشماندازهای دیدنی و ارتفاعات متنوع اشاره کرد. این مسیر به کوهنوردان فرصتی میدهد تا به تماشای زیباییهای طبیعی مازندران از زوایای مختلف بپردازند و در عین حال با چالشها و موانعی که در این مسیر وجود دارد، روبرو شوند.
مسیر گرده فرانسوی
طولانیترین مسیر صعود به علم کوه از طریق دیوارهها، مسیر گردشی فرانسویها به شمار میآید که به طول حدود ۱۷ کیلومتر امتداد دارد. یکی از جذابیتهای بزرگ این مسیر، زیباییهای بیاندازهای است که در امتداد آن قرار دارند. همچنین، از آنجایی که مسیر طولانی است، شما فرصتی فراهم میآورد تا در طی صعود خود لذت کامل از مناظر طبیعی بینظیری که در اطرافتان باز میشود، ببرید.
برای موفقیت در این مسیر گردشی، حتما باید از تجهیزات فنی و تخصصی کوهنوردی بهرهبرداری نمایید. این تجهیزات شامل وسایل ایمنی، کمکهای صعود و سایر وسایل مورد نیاز برای مقابله با چالشهای مسیر، از جمله مسائل مربوط به ارتفاع، ناهمواریهای مسیر و شرایط جوی تغییرپذیر، میباشد.
چه زمانی مناسب صعود به قله ی علم کوه است؟
با تجربهی بارها صعود کوهنوردان حرفهای، به نظر میرسد که از اواخر زمستان تا اوایل تابستان بهترین زمان برای کوهنوردی در منطقه علم کوه است. دلیل اصلی انتخاب این بازه زمانی برای صعود این کوه، آب و هوای معتدل و مساعد در این فصلها است.
در فصلهای پاییز و زمستان، شرایط نامساعدی مانند طوفانهای شدید، برف و بارندگیهای چشمگیر وجود دارند که این فصول را برای کوهنوردی مناسب نمیسازد. بهخصوص در ماه بهمن، برفها بهطور متداول و فراوانی رخ میدهد که از انجام کوهنوردی در این ماه بازماندن میکند.
باید بهیاد داشت که برای هر فصلی که تصمیم به صعود از قله علم کوه دارید، استفاده از تجهیزات فنی مناسب ضروری است. این تجهیزات باعث افزایش ایمنی و موفقیت در کوهنوردی میشوند و بهشما در مقابل شرایط ناگوار مانند برف و طوفانهای غیرمنتظره کمک خواهند کرد.
صعود به قله علم کوه چقدر سخت است؟
میزان پیچیدگی و سختی در صعود به کوهها به طور کامل به مسیری که توسط کوهنورد انتخاب میشود وابسته است. در یک سمت از این قله، یک مسیر به نام “حصارچال” وجود دارد که حتی کوهنوردان مبتدی نیز میتوانند از آن به صعود بپردازند. از سوی دیگر، دیوارههای سنگی مشهور به “گردهها” قرار دارند که برای صعود از آنها نیاز به تجهیزات تخصصی و مهارت سنگنوردی حرفهای دارید.
به هر حال، افراد با تمام سطوح تجربه، از مبتدی تا حرفهای، میتوانند مسیر مناسب خود را انتخاب کنند. از مسیرهای آسان با گرفتن دستیاری تا مسیرهایی با چالشهای فنی و هیجانانگیز برای علاقمندان به چالشهای بیشتر، امکانپذیر است. در نهایت، انتخاب مسیر مناسب به سلیقه و توانایی هر فرد بستگی دارد.
آبشار های علم کوه
در منطقه علم کوه کلاردشت، تعداد زیادی چشمه و آبشار جذاب وجود دارند که برای گردشگران و طبیعتگردانها جاذبه زیادی دارند. از میان این جاذبههای طبیعی، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. آبشار دوکه:
این آبشار در شمال شهرستان بابلسر واقع شده و به عنوان یکی از زیباترین آبشارهای منطقه شناخته میشود.
2. آبشار کرسپه:
آبشار کرسپه در منطقه لوشان قرار دارد و به عنوان یکی از مناطق با بیشترین جریان آب و پرآبشارترین مناطق منطقه مشهور است.
3. چشمه رشته خرد:
این چشمه در منطقه رشته خرد واقع شده و آبی بسیار شفاف و زلال دارد که به عنوان یک منبع طبیعی زیبا شناخته میشود.
4. آبشار شوکتآباد:
آبشار شوکتآباد در شهرستان چالوس واقع شده و تا فاصلهای ۱۰ کیلومتری از روستای شوکتآباد قرار دارد.
این نمونهها تنها چند جزء از زیباییهای طبیعی منطقه علم کوه کلاردشت در مازندران هستند که هر یک با جذابیت و خوشنودی خود به جذب علاقهمندان به طبیعت و زیباییهای منطقه میپردازند.