پل خواجو یکی از اون پلهای تاریخی و فوقالعاده زیبا توی اصفهان هست که واقعاً در عصر خودش جزو زیباترین پلهای دنیا به حساب میاومد. این پل که یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری اصفهان محسوب میشه، ۱۵ دی ۱۳۱۰ توی فهرست آثار ملی ایران هم ثبت شده. زیباییهای پل خواجو به کنار، خیلی اسرار و شگفتیها هم توش نهفته ست که باعث میشه مردم با دقت بیشتری قدم بزنن و هر گوشهاش رو با جان و دل احساس کنن. اگه دوست داری با این جاذبه تاریخی بیشتر آشنا بشی، تا آخر این مقاله همراه ما باش.
پل خواجو کجاست؟
تو جنوب اصفهان، یه پل قشنگ هستش که اسمش “پل خواجو”ئه. این پل رو روی زاینده رود ساختن و الان شده یه جاذبه توریستی مهم. این پل حدود 1800 متر با پل سی و سه پل (پل الله وردی خان) فاصله داره.میتونی این پل رو آخر چهارباغ خواجو و یا تو خیابون کمال الدین اسماعیل اصفهانی پیدا کنی.
لوکیشن پل خواجو اصفهان روی نقشه
چطور به پل خواجو برویم؟
ماشین شخصی:
اگه قصد داری بری پل خواجو، باید اول بری خیابون کمال اسماعیل. از اونجا وارد خیابون خواجو بشی و تا انتهای خیابون بری تا به پل برسی. پل خواجو در واقع خیابون کمال اسماعیل و بلوار آیینهخونه رو به هم وصل میکنه، پس از هر دو مسیر میتونی راحت بری.
اتوبوس:
اگه با اتوبوس میخوای بری، یه سری خطوط هستن که تو ایستگاه پل خواجو توقف دارن، از اتوبوس پیاده میشی و با یه پیادهروی کوتاه تو خیابون کمال اسماعیل میرسی به پل.
مترو:
اگه بخوای با مترو بری، نزدیکترین ایستگاه، ایستگاه سی و سه پل هستش. بعد که از مترو پیاده شدی، باید حدود ۲ کیلومتر با تاکسی بری تا برسی به مقصد. برای راهنمایی بیشتر میتونی به نقشه مترو اصفهان یه نگاهی بندازی.
تاریخچه پل خواجو
پل خواجو یکی از زیباترین جاهای دیدنی اصفهان به حساب میاد که ساختش برمیگرده به سال ۱۰۶۰ هجری قمری، به دستور شاه عباس دوم صفوی. البته جالب اینجاست که قبل از اون یه پل دیگه به اسم حسن بیک تو همین مکان بوده که مربوط به دوره تیموریه، ولی شاه عباس دوم اون پل رو خراب کرد و پل جدید و زیبای خواجو رو بهجاش ساخت. این پل ۱۳۳ متر طول داره و عرضش ۱۲ متره، با ۲۳ تا ستون که حسابی محکم و مقاوم ساخته شده. وسط این پل یه ساختمون شکیل و خیلی خوشگل به اسم «بیگلر بیگی» هست که با طاقهای بینظیرش همه رو حیرتزده میکنه. این ساختمون مخصوص شاه عباس و خانواده سلطنتی ساخته شده بوده که وقتی برای استراحت و تفریح میاومدن، توش اقامت داشته باشن. این پل واسه ارتباط بین دروازه حسنآباد، محله خواجو و جاده شیراز ساخته شده. پل خواجو هم سال ۱۳۱۰ رسما بهعنوان یه اثر ملی بهثبت رسید. یه کتیبه تو قسمت جنوبی پل هست که نشون میده این پل تو زمان ناصرالدین شاه قاجار، تو سال ۱۲۹۰ هجری بازسازی شده.
علت نامگذاری پل خواجو اصفهان
پل خواجو که یه شاهکار تاریخی واقعیه، کلی اسم مختلف داره که هر کدومم داستان خودشو دارن! مثلاً بهش میگن تیموری، شاهی، بابا رکنالدین، حسن بیک، حسنآباد، شیراز، گبرها و حتی خواجه! خب، هر کدوم این اسما واسه خودشون یه دلیلی دارن. مثلاً چرا تیموری؟ چون قبل از اینکه پل خواجو ساخته بشه، تو دوره تیمور یه پلی تو همین جا بوده. واسه همینم یه مدت بهش میگفتن “تیموری”. اما اسم “شاهی” از اونجا اومده که شاه عباس دوم صفوی دستور ساخت این پل رو داده، پس این اسمم بهش چسبید!
حالا چرا بهش “بابا رکنالدین” میگفتن؟ چون پل تو مسیریه که میره به آرامگاه بابا رکنالدین. بعدش، “حسن بیک” هم از اونجایی اومده که تو زمان حسن بیک ترکمان ساخته شده و اسم محله اون موقع هم “حسنآباد” بوده، واسه همین بعضیا بهش میگفتن پل “حسنآباد”. این وسط، اسم “شیراز” رو هم به خاطر این گذاشتن که پل نزدیک جاده اصفهان-شیراز بوده و مسافرا که میخواستن برن شیراز، از این پل رد میشدن. “گبرها” هم به این خاطر بود که زرتشتیها (یا همون گبرها) از این پل واسه رفتن به محله خودشون استفاده میکردن. در نهایت، “خواجه” هم به بزرگان دوران صفوی برمیگرده، ولی از همه مهمتر، اسم اصلیش یعنی “خواجو” به خاطر اینه که تو محله خواجو ساخته شده.
معماری پل خواجو
وقتی به این پل نگاه میکنی اولین چیزی که توجهت رو جلب میکنه، همین تقارن و معماری جذابشه. انگار همهچی سر جای خودشه، بدون هیچ کم و کاستی! این پل که با دقت ساخته شده، ۱۳۳ متر طول داره و ۱۲ متر هم عرض. ارتفاعشم حدود ۷.۵ متره. از آجر، سنگ و یه ماده به اسم ساروج برای ساختش استفاده کردن، که باعث شده سالها تو دل اصفهان قشنگ بمونه و خراب نشه. اما قضیه فقط به زیباییش ختم نمیشه! این پل کلی کاربرد مهمم داشته. مثلاً کمک میکرد آبهای زیرزمینی اصفهان زهکشی بشن و زمینای کشاورزی اطراف رو سیراب کنه.
نوک تیز بودن پایههای پل تو قسمت بالادست مثل یه سپر عمل میکنه. اینجوری که انگار دارن با فشار آب دست و پنجه نرم میکنن و نمیذارن پل آسیبی ببینه. تو قسمت پاییندست هم این پایهها حالت پلهای دارن که وقتی سیلاب میاد، آب از روی پایهها رد میشه و همین برخورد به پلهها باعث میشه انرژی سیلاب کم بشه و نتونه به پل ضربه بزنه. تو قسمت گذر پل خواجو هم یه سری طاق و گنبد دارن که بهش میگن طاقهای آهنگ و عرقچین. این طاقها از معماری کهن ایرانین و باعث شدن پل محکم و پایدار بمونه و بتونه بار زیادی رو تحمل کنه.
عجایب پل خواجو
شاهکار مهندسی بی نظیر:
تصور کن یه پل 133 متری که رو 21 ستون سنگی غولپیکر بنا شده! این فقط یه تصور نیست، این پل خواجو، یه شاهکار مهندسی از دوره صفویه! مهندسهای زبل دوره صفوی با یه عالمه ذکاوت و خلاقیت، یه پل محکم و زیبا رو فقط با آجر و سنگ ساختن. طاقهای قشنگ پل، هم بهش زیبایی میدن و هم محکمش میکنن. تناسب دقیق همه چی توی این پل، از ستونها تا طاقها، نشون از نبوغ معماران ایرانی داره. یه نگاه به این پل کافیه تا بفهمی ایرانیها توی ساخت و ساز چه استاد بودن!
راز عمر طولانی پل:
پل خواجو، ریش سفید زاینده رود، قرن هاست که تماشاگر روزگار بوده. اما چی باعث شده که هنوز سرپا باشه و خم به ابرو نیاره؟
ملات ساروج: یه جور چسبی که نه آب روش اثر داره نه ساییدگی. واسه همین پل عمری طولانی پیدا کرده.
پایههای نیم دایرهای: مثل یه تیغه عمل میکنن و آب رو به یه سمت هدایت میکنن تا فشار کمتری به پل بیاد.
یه سیستم آبرسانی زیرزمینی زیر پل وجود داره که شامل دو کانال قنات و 21 دهانه با دریچههای تنظیم کننده آب میشه.این سیستم نه تنها آب رو به مزارع اطراف میرسونه، بلکه مثل یه سد عمل میکنه و از طغیان رودخانه در مواقع بارندگی شدید جلوگیری میکنه. این ابتکار هوشمندانه نشون دهنده دانش و مهارت بینظیر مهندسان ایرانی در گذشته ست.
آجرکاری و خوشنویسی:
عبور از پل خواجو مثل قدم زدن روی یه نقاشیِ ظریف و قشنگه. نقش و نگارهای هندسی، اسلیمی و ختایی با ظرافت تمام روی بدنه پل کار شده که آدم رو محو تماشا میکنه. ولی یه چیز دیگه هم هست که این پل رو خاص میکنه: کتیبههای خوشنویسی شده به خط ثلث و نسخ که توی این نقوش جای گرفتن. شاعرها و قرآن نویسها با ظرافت تمام، شعرهای زیبا و آیات قرآن رو روی سنگِ پل حک کردن. این ترکیب هنرمندانه آجر و کلام، به پل یه جور روح و جان داده و قشنگیش رو دوچندان کرده. انگار که با هر کلمه و هر نقش، یه قطعه از هنر ناب ایرانی به نمایش گذاشته شده.
چشمه های جوشان و خنک:
تصور کن تو گرمای داغ تابستون اصفهان، داری از پل خواجو رد میشی. یهو یهو یه صدای شرشر آب میشنوی و یه نسیم خنک میوزه به صورتت. چی میتونه از این بهتر باشه؟ راز این خنکی همون “پاشیر”های پل خواجوئه. این پاشیرها مثل یه جور چشمهی زیرزمینی هستن که درست وسط ستونهای پل قایم شدن. آب خنک و گوارا از عمق زمین میجوشه و توی حوضچههای سنگی پای ستونها میریزه. صدای ریزش آب و خنکی نسیمی که از این پاشیرها میوزه، یه حال و هوای دیگه به پل میده.
طاق های بلند و قرینه:
پل خواجو یه غول بیست و یک دهانهای وسط زاینده رود نشسته که هر کی میبینتش، مات و مبهوت میمونه. طاقهای بلند و قرینهاش مثل یه دروازههای قشنگ میمونن که آدم رو به یه سفر تاریخی دعوت میکنن. بلندی و پهنای طاقها به یه نسبت قشنگن و با مصالحی که تو ساختش استفاده شده، نه تنها خیلی محکمه، بلکه یه منظرهی دلچسب و به یاد موندنی هم خلق میکنه. پل خواجو 21 تا پایه سنگی داره که هر کدومشون یه شاهکار معماری و محکمی هستن. ولی چیزی که این پل رو از بقیه پلها جدا میکنه، طاق های قوسی بلندی هستن که بین این پایه ها ساخته شدن. این طاقها که بیشتر از 15 متر ارتفاع دارن، یه فضای خیلی با شکوه و چشمگیر درست کردن و عبور از زیرشون حس قدم زدن توی دروازههای یه قصر سلطنتی رو به آدم میده.
نگارخانه سنگی:
دیوارهای پل خواجو مثل یه بوم نقاشی بزرگ برای هنرمندان دوره صفوی بوده. توی این گالری سنگی، پر از نقاشیهای قشنگ از شکار، جشن و جنگ پادشاهان، حیوانات و گل و گیاهه. ظرافت کار این نقاش ها حرف نداره، یه جوری که آدم مات و مبهوت می مونه. حالا با اینکه گذر زمان رنگ و لعاب این نقاشیها رو کم کرده، ولی هنوز هم میشه ذوق و هنر هنرمندان اون دوره رو توشون دید. این نقاشی ها مثل یه پنجره رو به زندگی و آداب و رسوم مردم اون زمان میمونه که می تونی ازشون کلی چیز یاد بگیری.
صدای آب از بین عرشه ها:
بین طاقهای این پل، سکوهایی هستن که اسمشون “عرشه”هستش. مردم میرن رو این عرشهها مینشینن و از دیدن زاینده رود که مثل یه اژدهای خروشان میگذره، کیف میکنن. اما یه چیز جالب دیگه هم توی این عرشهها هست. کف عرشهها پر از سوراخهای کوچولوعه. وقتی آب زاینده رود از زیر پل عبور میکنه، از توی این سوراخها عبور میکنه و یه صدای قشنگ و دلنشین مثل یه آهنگ ایجاد میکنه. انگار خود زاینده رود برای عرشهها آهنگ ساخته و با هر قطره آبی که میریزه، یه نغمهی خوش سر میده.
تفاوت پل خواجو و سی و سه پل
- سد: پل خواجو یه جور سد هم هست که توی فصل کم آبی، آب زاینده رود رو ذخیره میکرد و برای آبیاری زمینها و پر کردن چاههای شهر استفاده میشد. سیوسه پل این قابلیت رو نداره.
- عمارت: وسط پل خواجو یه عمارت خوشگل هست که شاه عباس اونجا مینشسته و قایقرانی تماشا میکرده. سی و سه پل همچین چیزی نداره.
- تزیینات: هر دو پل پر از کاشیکاری و نقاشی هستن، ولی طرح و نقششون با هم فرق داره.
- دهانهها: پل خواجو 24 دهانه داره و سیوسه پل 33 دهانه. شکل دهانهها هم با هم فرق داره.
جاهای دیدنی اطراف پل خواجو اصفهان
تله کابین صفه
تله کابین صفه اصفهان یه تجربه بینظیر از گشت و گذار توی کوهها و دیدن مناظر زیباست. این تله کابین دو خط داره که هرکدوم جذابیت خاص خودش رو داره. خط اول از کنار بولینگ صفه شروع میشه و بعد از طی ۱۹۰۰ متر به ایستگاه گردنه باد میرسه. توی این مسیر، از مناظر طبیعی کوهستان، بام اصفهان و چشماندازهای زیبای شهر لذت میبرید. در ایستگاه گردنه باد، هوای خنکتر از پایین کوه است و این باعث میشه که توی تابستون خیلیها اینجا رو برای فرار از گرما انتخاب کنن. امکانات رفاهی مثل رستوران، کافه و فضای راحت هم برای بازدیدکنندهها فراهم شده که باعث میشه تجربهای خوشایند از این بازدید داشته باشن. برای آشنایی بیشتر و اطلاع از قیمت بلیط تله کابین صفه اصفهان کلیک کن. فاصله این تله کابین تا پل خواجو حدود 5 کیلومتره.
بقیه جاهای دیدنی هم میتونی توی جدول زیر ببینی:
مکان | فاصله حدودی از پل خواجو |
---|---|
پل چوبی اصفهان | 518.4 m |
تکیه میر فندرسکی اصفهان | 765.9 m |
آرامگاه و تکیه واله اصفهان | 800.2 m |
باغ گلهای اصفهان | 1.3 KM |
قبرستان تخت فولاد | 1.4 KM |
مجتمع فیروزه | 1.5 KM |
کنیسه کترداوود اصفهان | 1.7 KM |
مقبره بانو امین | 1.7 KM |
سی و سه پل | 1.7 KM |
خانه قصر منشی | 1.7 KM |
عمارت باغ زرشک اصفهان | 1.8 KM |
خانه ملا باشی | 1.9 KM |
خانه تاریخی نظام الاسلام | 2 KM |
مسجد امام | 2.1 KM |
مسجد شاه | 2.1 KM |
کاخ هشت بهشت | 2.2 KM |
موزه آموزش و پرورش | 2.3 KM |
تالار اشرف اصفهان | 2.3 KM |
مسجد شیخ لطف الله | 2.3 KM |
میدان نقش جهان اصفهان | 2.4 KM |
امامزاده شاه زید اصفهان | 2.4 KM |
عمارت عالی قاپو اصفهان | 2.4 KM |
موزه ی موسیقی اصفهان | 2.5 KM |
کلیسای وانک اصفهان | 2.6 KM |
سوالات متداول
پل خواجو چند سال قدمت دارد؟
حدود 374 سال
پل خواجو چند متر است؟
133 متر
نام دیگر پل خواجو چیست؟
این پل رو به اسمای دیگه ای مثل پل شاه، بابا رکنالدین، حسن بیگ و پل شیراز میشناختن.
2 کامنت