تو دل کوههای زنجان یه قلعه خیلی قدیمی هست که اسمش بهستانه. این قلعه تو یه شهر کوچولو به اسم ماهنشان قرار داره که کلی آثار باستانی داره. قلعه بهستان زنجان خیلی قشنگ و با عظمت ساخته شده و یادگار دوره ساسانیهاست. این قلعه یه عالمه راز قایم کرده که تا حالا کسی نتونسته همه رو کشف کنه. اگه فک میکنی قلعهها باید دیوارای بلند و برجای محکم داشته باشن، سخت در اشتباهی! این قلعه بجای این چیزها، یه عالمه دودکش داره که همه به هم وصلن. به این دودکشها میگن “دودکش جن” و همین دودکشها به قلعه یه حال و هوای خیلی مرموز دادن.
قلعه بهستان زنجان کجاست؟
اول باید از زنجان بزنی بیرون و راه بیفتی سمت ماهنشان. یه ۲۰ کیلومتر که از ماهنشان رد بشی، میرسی به روستای بهستان. از اونجا میری به یه روستای کوچولو به اسم ایگلی. از ایگلی که رد بشی، یه جاده باریک و پیچ در پیچ تو رو میبره تا برسی به قلعه بهستان.
آدرس: استان زنجان، شهرستان ماهنشان، ۲۰ کیلومتری شهر ماهنشان، نزدیکی روستای ایگلی بلاغ و روستای بهستان
معرفی قلعه بهستان
“کهن دژ” یه جای خیلی عجیب و غریبه تو ماهنشانه! این قلعه قدیمی که یکی از ۲۰ تا قلعه معروف این منطقهس، یه کم ترسناک هم هست! میدونی چرا؟ چون قدیمیها فکر میکردن دیوا روی تختهسنگهای بالای قلعه که شکلشون خیلی عجیبه، میخوابن! به خاطر همین بهش میگن “قلعه دیو”. این قلعه کنار رودخونه قزلاوزن و درست پایین اون دودکشهای عجیب و غریبی که همه میگن کار جنهاست، ساخته شده. یه چیز دیگه که این قلعه رو جالب میکنه اینه که یه جورایی تو دل همون دودکشها ساخته شده و شکلش خیلی با قلعههای دیگه فرق داره. انگار یه جای خیلی مرموز و اسرارآمیز باشه. این قلعه اونقدر مهمه که سالها پیش، یعنی سال ۱۳۵۶، تو فهرست آثار ملی کشور ثبت شده.
قلعه بهستان از خاک سفت شده ساخته شده، درست مثل همون دودکشهای طبیعی. پایه این قلعه در واقع یه جور سنگ قارچیشکله که با فرسایش به وجود اومده و شبیه یه مناره بلند و باریکه که یه سنگ دیگه روی اون قرار گرفته. تو زمینشناسی به این نوع سنگها “دودکش جن” میگن. ظاهر بیرونی قلعه شبیه دیوارهای از دودکشهای به هم چسبیده و یه سری دودکشهای جداست. پایین قلعه هم روزنههایی دیده میشه که به ظاهر مرموز و اسرارآمیزش اضافه میکنه.
تاریخچه قلعه بهستان
مادها از کنار رود قزلاوزن وارد ایران شدند و در روستاهایی مثل مادآباد که ۱۵ کیلومتر از ماهنشان فاصله داره، ساکن شدن. قلعههای دفاعی مثل قلعه بهستان که ۱۲ کیلومتر از ماهنشان دوره، معماری زیبا و هنرمندانهشون رو نشون میده. قبلاً فکر میکردن که قلعه بهستان متعلق به دوره ساسانیان یا هخامنشیانه، ولی تحقیقات جدید میگه که این قلعه به دوره مادها برمیگرده. قلعه بهستان یکی از قلعههای تاریخی ماهنشان به حساب میاد که تا دورههای اسلامی و قرن پنج تا هفت هجری قمری هم استفاده میشده. توی این قلعه سفالهایی پیدا شده که مربوط به دوره اسلامی هستن. این سفالها بدون لعاب و با طرحهای هندسی هستن و بعضیهاشون هم زیر لعاب سبز و کرم دارن که نشون میده این قلعه تا قرن پنجم هجری قمری یعنی دوره اسلامی فعال بوده.
با توجه به مطالعات و پژوهشهایی که روی قلعههای تاریخی استان زنجان انجام شده و بررسی قلعههای دیگه، میشه گفت که قلعه روستای بهستان اول بهعنوان مرکز سیاسی و اداری منطقه و بعد بهعنوان محل استقرار حاکم منطقه ساخته شده. به نظر میاد که حاکمان اون زمان، برای داشتن مکانی مستحکم و تدافعی، قلعه بهستان رو بنا کردن.
مطلب پیشنهادی :ترسناک ترین جنگل ایران کجاست؟ راز وحشتناک جنگل جیغ
بخش های مختلف قلعه بهستان زنجان
بخش | توضیحات محاورهای |
---|---|
دالانها | دالانهای قلعه بهصورت راهروهای عمومی بوده تا دسترسی به اتاقها و بقیه قسمتها راحتتر باشه. پهنترین دالانها تا سه متر عرض داره. |
اتاقهای بزرگ | این اتاقها اندازههای یکسانی ندارن. بعضیهاشون ۵ در ۲.۶۰ متر و ارتفاع ۲.۷۰ متر دارن و سقفشون صافه. ته بعضی از این اتاقها یه فضای کوچیک یه در یه متر بوده که احتمالا انباری بوده. |
اتاقهای کوچک | این اتاقها هم اندازههای مختلفی دارن. بیشترشون ۲ در ۲.۵۰ متر و ارتفاع ۲.۴۰ متره و بعضیهاشون سقف جناغی دارن. دو طرف ورودی اتاقها گودیهای مثلثی یا گرد دارن که برای روشناییه. هر چقدر اتاق بزرگتر باشه، تعداد و اندازه این سوراخها بیشتره؛ مثلاً یکی از اتاقهای بزرگ هشت تا سوراخ روشنایی داره. پایینترین قسمت شمالشرقی قلعه که رو به رود قزلاوزنه، یه اتاق هست که دیوارها و کفش گچی شده و احتمالا برای زندگی بوده. |
پلهها | تو کهندژ قلعه، راهپلههای زیادی با عرض یه متر هست که از راهپلههای بناها و منارههای دوره اسلامی الهام گرفته. ولی بهخاطر خطراتی که ممکنه برای بازدیدکنندهها پیش بیاد، دسترسی به بالای قلعه ممکن نیست و فقط با کوهنوردی میشه به اونجا رسید. |
دیدنی های اطراف قلعه بهستان
دودکش جن ماهنشان
دودکشهای جن یه جور سازههای سنگی هستن که شبیه قارچاند و بر اثر فرسایش به وجود اومدن. این پدیدهها مثل یه مناره بلند و باریکن که یه سنگ دیگه روی اون قرار گرفته. تو زمینشناسی به اینا «Hoodoo» میگن. دودکشهای جن حدود ۲۰ کیلومتری شهر ماهنشان و ۱۵۰ کیلومتری زنجان قرار دارن.
دریاچه پری (خندقلو)
تنها دریاچه طبیعی استان زنجان، دریاچه پریه که به اسمهای دریاچه خندقلو و شورگلی هم شناخته میشه. این دریاچه با نیمکیلومتر وسعت، از شمال به جنوب کشیده شده و آبش برای کشاورزی و پرورش آبزیان استفاده میشه.
کوههای آلاداغ لار
در دو طرف جاده زنجان به ماهنشان، کوههای رنگارنگی هستن که باورتون نمیشه واقعی باشن. این کوهها با قلههای نرم و کوتاه، به صورت لایهلایه و رنگارنگ دیده میشن. از قرمز و زرد و نارنجی گرفته تا سبز و سفید و قهوهای، کوه های آلاداغ لار در لایههای مختلف و رنگهای متنوع کنار هم قرار گرفتن.
تصاویر قلعه بهستان در زنجان