روستای ورکانه همدان | تاریخچه + جاهای دیدنی

روستای ورکانه، توی ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی همدان قرار گرفته و قدمتش به حدود ۴۰۰ سال پیش برمی‌گرده. ورکانه یکی از شش روستای توریستی استان همدان هست که به عنوان میراث ملی ثبت شده. وقتی پای‌ت رو توی این روستا می‌ذاری، به وضوح این تفاوت رو حس می‌کنی. همه خونه‌ها و کوچه‌ها سنگی‌ان و به صورت هنرمندانه‌ای با سنگ تزئین شدن. این نمای سنگی خونه‌های سنتی ورکانه واقعاً حیرت‌انگیزه. با مجله گردشگری همراه باشین تا بیشتر با روستای ورکانه همدان آشنا بشین.

روستای ورکانه کجاست؟

روستای ورکانه توی کوه‌های زاگرس قرار گرفته که فقط ۲۰ کیلومتر با همدان فاصله داره. از شمال شرق کوه سردره، از جنوب غربی کوه سرخ بلاغ، از شرق هم کوه قره داغ، این روستای خوشگل رو محاصره کردن و دره‌های بارانی و قشلاق از جنوب و جنوب شرقی بهش وصل میشن.

لوکیشن روستای ورکانه روی نقشه

مسیر دسترسی به روستای ورکانه

برای رفتن به این روستای سنگی و قدیمی باید اول راهی همدان بشین. از شهر همدان، جاده‌ای که به سمت ملایر میره رو برین. بعد از حدود ۵ کیلومتر از شهر که خارج شدین، وارد فرعی سد اکباتان می‌شین. سد اکباتان رو که رد کردین، به روستاهای یلفان، شمس‌آباد، علی‌آباد و بعدش ورکانه می‌رسین. تابلوها هم در مسیر هستن، پس نیازی نیست نگران گم شدن باشین. یه نکته مهمم اینکه، وقتی می‌رسین به خود ورکانه، ماشین‌ها رو باید همون‌جا پارک کنین؛ چون ماشینا اجازه ورود به داخل روستا رو ندارن و فقط می‌تونین پیاده تو این روستای بکر و باحال بگردین.

تاریخچه روستای ورکانه همدان

روستای ورکانه یکی از جاذبه های گردشگری همدان به حساب میاد که به دوران صفوی برمی‌گرده، یعنی حدود ۴۰۰ سال پیش. اون موقع‌ها که ارباب و رعیت توی روستاها کلی احترام داشتن، حال و هوای اینجا پر از قصه‌های قدیمی بود. با اینکه حالا اون زمانا خیلی گذشته، اما هنوز هم توی ورکانه، ریش‌سفیدا حرف اول رو می‌زنن؛ واسه همین، توی مسائل مهم روستا، اگه اونا نظر بدن، دیگه همه قبول می‌کنن. یکی از مهم‌ترین بخشای ورکانه، قنات معروفشه که توی محله درب مسجده. این محله قدیمی‌ترین جای روستاست و رد پای دوران صفوی رو هم توش میشه دید. با یه نگاه به معماری سنگی و محکم این روستا، انگار تاریخ داره خودش رو براتون تعریف می‌کنه! ساختمونای سنگی ورکانه رو می‌بینی و حس می‌کنی چقدر مردم اینجا با صلابت و مقاوم بودن، انگار همه‌شون با هم قسم خوردن که پای روستا وایسن.

ورکانه یه واژه لکیه که ریشه‌ش به لهجه‌های لری و کردی برمی‌گرده. این واژه به معنی یه محیط طبیعی خیلی قشنگه، مثلاً می‌تونه اشاره به دامنه یک تپه (چیا) یا یه کوه داشته باشه که ریزش کرده ولی هنوز امکان رفت و آمد به راحتی وجود داره. خیلی از وقتا این نقاط به عنوان پناهگاه شناخته می‌شن؛ یعنی یه نوع خاکریز طبیعی که بهشون کان یا کوؤن میگن. بخاطر همین به روستای ورکانه که توی دامنه این خاکریز قرار داره، این اسم رو دادن.

معماری روستای ورکانه

اینجا یه جورایی بافتش دست‌نخورده ست و هنوز اصالت خودشو حفظ کرده؛ یعنی خبری از تغییرات مدرن نیست و بوی تاریخ میده. اون چیزی که تو این روستا بیش‌تر از همه تو چشمه، استفاده از سنگه. خیابون‌ها و کوچه‌هاش سنگفرش شدن و خونه‌هاش هم دو طرف کوچه با سنگ ساخته شدن. این سنگ‌ها هم مقاومت بالایی دارن و هم حسابی در برابر باد و بارون دووم میارن، واسه همین از سنگ لاشه، سنگ مالون، خشت و آجر هم تو ساخت خونه‌ها استفاده شده. جالبه بدونین که این روستا به خاطر نمای قهوه‌ای سوخته‌ای که زیر نور خورشید پیدا می‌کنه، بعضیا بهش “روستای رنسانسی” میگن و با اروپا مقایسه‌ش می‌کنن! اصلا یه تصویر خاص و متفاوت از روستاهای معمولیه که آدم به ذهنش میاد. یه قنات قدیمی تو دل روستا هست و در کنار دو رودخانه فصلی، یعنی سیمین و ورکانه، جریان داره. این منابع آب، باغ‌ها و درخت‌های گردوی زیادی رو سیراب می‌کنن که کل فضا رو خنک و باطراوت می‌کنن.

بهترین زمان سفر به روستای گردشگری ورکانه

این روستای قشنگ تو دامنه‌های جنوبی زاگرس مرکزی، یه جاییه که آب و هوای کوهستانی داره و همین موضوع باعث می‌شه که بهترین زمان برای سفر بهش، فصل‌های بهار و تابستون باشه. تو این فصل‌ها، هوای مطبوع و خنکی داره که حسابی آدم رو سرحال می‌آره و می‌تونی از طبیعت زیبا و باغ‌های سرسبز این روستا لذت ببری. اگه تابستون به ورکانه سر بزنی، میتونی از میوه‌های خوشمزه‌ای مثل گردو، زردآلو، انگور و سیب هم بچشی؛ چون باغ‌های این منطقه معروفن و حسابی خوشمزه‌اند! البته پاییز هم یه حس خاصی داره و رنگ‌های جادوییش، ورکانه رو به منظره های قشنگی مزین می‌کنه. اما باید به این نکته هم توجه کنی که زمستون‌ها اینجا سرد می‌شه و ممکنه برف راه‌ها رو ببنده. پس اگه خواستی زمستون بری، حتما قبلش از باز بودن مسیرها مطمئن شو.

اقامت در روستای ورکانه

اقامتگاه بوم گردی ورکانه با مساحت حدود ۲۵۲ متر مربع سال ۱۳۹۵ راه‌اندازی شده و از همون اول تا حالا داره میزبان مسافراست. چندتا اتاق و سوئیت داره که حسابی راحت می‌تونی توش اقامت کنی. این اقامتگاه ۳ تا اتاق و یک سوئیت داره. توی یکی از اتاق‌ها سه تا تخت گذاشتن و دو تا اتاق دیگه هم دو تخته هستن. سرویس بهداشتی بین اتاق‌ها مشترک بوده و به جز اینا هر اتاق سه تا کف خواب اضافه هم داره. اما سوئیتش یه چیز دیگه‌ست! توش یه پذیرایی، دو تا اتاق خواب، یه بالکن خصوصی و سرویس ایرانی و فرنگی داره و می‌تونه تا ۱۴ نفر رو جا بده. برای سرمایش و گرمایش، کولر، بخاری گازی و کرسی استفاده می‌کنن. مسافرا می‌تونن از تفریحاتی مثل دوچرخه‌سواری و سوارکاری لذت ببرن و توی طبیعت بگردن. همچنین، صنایع دستی و خوراکی‌های محلی هم توی این اقامتگاه به فروش می‌رسه که خیلی جذابه!

جاهای دیدنی روستای سنگی ورکانه

• قلعه مهری خانم حدود ۳۰۰ متر از جنوبی‌ترین بخش روستا فاصله داره و با معماری سنگی و دو طبقه‌اش نظر هر بازدیدکننده‌ای رو جلب می‌کنه. این قلعه، که به شکل چلیپایی طراحی شده، متعلق به یکی از ارباب‌های قدیمی روستاست. وقتی به طبقه اول برسید و از پنجره‌هایش به دشت سرسبز نگاه کنید، حس می‌کنید که به یک سفر زمانی رفته‌اید.
• گورستان ورکانه حدود ۳۰۰ متر با روستا فاصله داره و جالبه بدونید که هیچ سنگ قبری توش نیست. این موضوع ورکانه رو از خیلی گورستان‌های دیگه متمایز می‌کنه و به نوعی نشون‌دهنده‌ی تاریخ خاص این روستا هست.
• اصطبل قدیمی مری لی، جایی برای نگهداری و پرورش اسب‌های دربار در زمان‌های گذشته بوده.
• آرامگاه امامزاده غیب توی محله درب مسجد قرار داره و توی روزهای تعطیل میزبان خیلی از گردشگران و مردم محلی هست.
• تنها مسجد ورکانه در ضلع جنوبی روستا قرار داره. هرچند این مسجد نوساز هست، اما در بافت قدیمی روستا قرار گرفته و کاشی‌کاری‌هاش، زیبایی خاصی به این مکان داده.
• و اما نمی‌شه از زیبایی‌های طبیعی روستای ورکانه غافل شد. رودخانه‌های فصلی، قنات‌های روستا و چشمه‌سارها در بهار و تابستان طراوت و زیبایی خاصی به روستا می‌دن.

جاهای دیدنی نزدیک به ورکانه همدان