تاریخ تبریز پر از لحظات فراز و نشیب بوده است. این شهر در دوره قاجار نیز به شکوفایی رسید و به گونه‌ای که در آن زمان به‌عنوان مهم‌ترین و پیشروترین شهر ایران شناخته می‌شد. همچنین، در دوران معاصر نیز تبریز به‌عنوان یکی از مراکز اقتصادی و صنعتی برجسته در ایران شناخته می‌شود. این شهر در دو قرن اخیر نقطه‌ی شروع بسیاری از تحولات اجتماعی، فرهنگی و صنعتی در ایران بوده است؛ به‌طوری که نقش مهمی در جلوگیری از خاموشی انقلاب مشروطه در ایران ایفا کرد. خانهٔ مشروطه در تبریز نمادی از این انقلاب است و بسیاری از عوامل کلیدی مشروطه در این مکان به‌هم می‌آمدند؛ از جمله شخصیت‌های مهمی چون ستارخان و باقرخان. در سال ۱۳۷۵، این ساختمان به موزهٔ مشروطه تبدیل شد و از آن زمان به عنوان یک مرکز فرهنگی و تاریخی برای دسترسی به دورهٔ مشروطه بهره‌برداری می‌شود. خانه مشروطه یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری تبریز است که در این مقاله میخواهیم راجب آن صحبت کنیم.
خانه مشروطه تبریز کجاست؟
برای دسترسی به خانه مشروطه تبریز می‌توانید از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی و خودروی شخصی استفاده کنید. با اتوبوس می‌توانید در ایستگاه راسته کوچه پیاده شوید و مسیر ۳۰۰ متری تا خانه پیاده در کنید. همچنین اگر از مترو استفاده می‌کنید، در ایستگاه شهید محققی پیاده شوید و ۸۰۰ متر فاصله را تا مقصد مورد نظر پیاده بروید. برای استفاده از خودروی شخصی شلوغی مرکز شهر و کمبود فضای پارک را در نظر داشته باشید.
تاریخچه خانه مشروطه تبریز
خانه‌ی تاریخی مذکور در سال ۱۲۴۷ به دست حاج ولی معمار، مشهور به ابوالمله، ساخته شد. این مکان ابتدا متعلق به حاج مهدی کوزه‌کنانی بود، که یک بازرگان معروف و طرفدار آزادی بود. در سال ۱۲۸۷، پس از آنکه محمدعلی شاه مجلس را به توپ بست، حاج مهدی کوزه‌کنانی این خانه را به مشروطه‌خواهان واگذار کرد. این خانه به مرکز تجمع فرهنگی و سیاسی افراد برجسته مشروطه در آذربایجان تبدیل شد. از جمله افراد مهمی که در این خانه تجمع می‌یافتند، می‌توان به ستارخان، باقرخان، ثقه‌الاسلام تبریزی، حاجی میرزا آقافرشی و حتی خود حاج مهدی کوزه‌کنانی اشاره کرد.
در سال ۱۳۷۵، این مکان به موزه مشروطه تبدیل شد و با تغییراتی در تالارها و اتاق‌ها، همچنین نمایش اسناد مرتبط با انقلاب مشروطه، به نمایش گذاشته شد. پس از پایان جنگ جهانی دوم و اشغال آذربایجان توسط شوروی در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵، این مکان به محلی برای اجلاس‌های سران فرقه دموکرات آذربایجان تبدیل شد.
بیشتر بخوانید: مسجد جامع اصفهان
معماری خانه مشروطه تبریز
این خانه تاریخی، با مساحتی حدود ۱۳۰۰ متر مربع، توسط حاج ولی معمار، مشهور به ابوالمله، بنا شد. ساختار این خانه دو طبقه دارد و مانند سایر خانه‌های تاریخی تبریز از بخش‌های داخلی و بیرونی تشکیل شده است. در طبقه اول، ۶ اتاق و در طبقه دوم نیز ۶ اتاق به همراه یک تالار بزرگ (طنبی) قرار دارد.
وقتی وارد خانه مشروطه می‌شوید، ساختاری با ستون‌های زیبا و پنجره‌های ارسی به چشم می‌خورد که با زیبایی‌های خاصی به همراه شیشه‌های رنگی آراسته شده‌اند. در طبقه دوم، ایوان‌هایی در دو سمت خانه دیده می‌شود که ستون‌های بلند آنها را از طبقه اول پایدار نگه داشته‌اند. همچنین، باغچه‌های گل‌کاری شده با حوض نیلگون در وسط حیاط زیبا، زیبایی این خانه را دوچندان می‌کنند. قبل از ورود به داخل ساختمان، دو مجسمه و دو توپ جنگی دیده می‌شود که به یادآوری دوران مشروطه و جنگ اشاره دارند.
وقتی به داخل ساختمان وارد می‌شوید، متوجه می‌شوید که داخل خانه نیز با وجود نورگیرها و تزئینات گچ‌بری زیبا، ویژگی‌های منحصر به فرد آن دوره را بازنمایی می‌کند. نورگیر در بخش سرسرای این خانه، بر روی ستون‌های بلند، با تزئینات گچی در وسط خانه قرار دارد تا با هدایت نور به داخل خانه، جلوه‌ای زیباتر به آن ببخشد.
بیشتر بخوانید: جنگل پلنگ دره
در خانه مشروطه چه چیزی برای دیدن وجود دارد؟
در این موزه تاریخی، به وسیله‌ی ستون‌ها و تندیس‌ها، جلوه‌ی بزرگی از افراد تاریخی مانند ستارخان، باقرخان، ثقه‌الاسلام تبریزی، حاج علی ختایی و شخصیت‌های دیگر از جمله زینب پاشا، که به طور تنها زنی بود که در دوران مشروطه فعالیت داشت، به تصویر کشیده شده است.
علاوه بر این، در دیوارهای این موزه، می‌توانید قاب‌های عکسی را مشاهده کنید که تصاویر ظفرالدین شاه، محمدعلی شاه، و گروه‌های مخالف مشروطه را نمایان می‌سازند.
همچنین، ابزاری که در آن زمان برای چاپ فرامین مشروطیت و اعلامیه‌ها استفاده می‌شد، یعنی دستگاه چاپ ژلاتینی، به نمایش گذاشته شده تا علاقه‌مندان بتوانند با آن آشنا شوند.
در موزه، اشیاء گرانبها و مهمی نیز نگهداری می‌شوند؛ از جمله فرش‌های مشروطه، وسایل شخصی مشروطه‌نشینان و سایر مدارک مرتبط با انقلاب مشروطه.
در ادامه، مجموعه‌ی ارزشمند دیگری نیز در این موزه به نمایش گذاشته شده است، این آثار به رهبران شجاع جنبش مشروطه اختصاص دارند، به عنوان مثال اسلحه کمری ستارخان که همراه با جلد چرمی آن، تپانچه ماوزر ۱۰ تیر روسی را نشان می‌دهد، و همچنین دیگر لوازم شخصی باقرخان و سایر فعالان در دوران مشروطه نیز به نمایش درآمده است.
در زیرزمین این ساختمان تاریخی، یک مجموعه‌ی ارزشمند از ۵۰۰ جلد کتاب قرار دارد که تقریباً ۳۰۰ جلد از آنها به موضوع مشروطه مرتبط هستند و سایر جلدها به موضوعاتی مانند تاریخ و هنر مرتبط می‌شوند. این مجموعه‌ی کتاب‌ها از ارزش‌های دیگری است که علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ می‌توانند در این موزه بهره‌برداری کنند.
بیشتر بخوانید: رودخانه جاجرود
ساعت بازدید خانه مشروطه تبریز
این موزه تاریخی، به طور منظم در تمام روزهای هفته به استثنای دوشنبه‌ها، به بازدیدکنندگان خوش آمد می‌گوید. ساعات کار این مجموعه در نیمه اول سال از ساعت ۹ صبح تا ۱۹:۳۰ و در نیمه دوم سال از ساعت ۹ صبح تا ۱۷:۳۰ می‌باشد. در تاریخ‌های ویژه مذهبی مانند ۹ و ۱۰ محرم، ۲۸ صفر، ۲۱ رمضان، ۲۵ شوال و ۱۴ خرداد، این موزه تعطیل است.
عکس خانه مشروطه تبریز
بیشتر بخوانید: نقشه حرم شاهچراغ
امیدواریم این مقاله از مجله گردشگری در مورد خانه مشروطه تبریز برای شما بوده باشد.
