بندر دیر بوشهر | مسیر + جاهای دیدنی + سوغات

بندر دیر، یکی از خاص‌ترین و تاریخی‌ترین بندرهای ایران، توی جنوب استان بوشهر قرار داره و مرکز شهرستان دیر محسوب می‌شه. این بندر نه‌ تنها از لحاظ تاریخی اهمیت زیادی داره، بلکه با سواحل زیبا و خورشید غروبش، یکی از مقاصد جذاب برای عکاسی و تفریح هم به حساب میاد.

بندر دیر با ۹۵ کیلومتر نوار ساحلی، بزرگ‌ترین بندر صیادی ایرانه که ماهی و میگوی این منطقه نه‌ تنها نیاز داخلی رو تأمین می‌کنه، بلکه صادرات قابل‌توجهی هم داره. لنگرگاه این بندر، با عمق ۷ متر و فاصله ۱ کیلومتر از خشکی، یکی از ویژگی‌های منحصر به فردشه. از لحاظ تاریخی، این بندر دوره ساسانی و اسلامی جزو ایالت فارس بوده و بعدها روی خرابه‌های بندری کهن از دوران سلوکی و اشکانی بنا شده.

بندر دیر کجاست؟

اینجا از شمال به شهرستان دشتی، از جنوب و غرب به خلیج فارس، و از شرق به شهرستان کنگان می‌رسه. نوار ساحلی بندر دیر تقریباً ۹۵ کیلومتره و می‌تونی از خور بردستان (مرز با کنگان) تا خور زیارت (مرز با دشتی) قدم بزنی.

این شهرستان از سه بخش تشکیل شده: مرکزی، بردخون، و آبدان، و پنج تا شهر معروف داره: بندر دیر، بردستان، آبدان، دوراهک، و بردخون. اینجا یکی از مهم‌ترین نقاط استان بوشهره و کلی جاذبه داره.

بندر دیره روی نقشه

مسیر دسترسی به بندر دیر

۱. فاصله بندر دیر تا بوشهر:
بندر دیر تا بوشهر ۱۹۶ کیلومتر فاصله داره که تقریبا دو ساعت و ۴۳ دقیقه طول می‌کشه. برای رسیدن به بوشهر از بندر دیر باید وارد بزرگراه سیراف بشی و این مسیر رو ادامه بدی تا از شهر سجادیه عبور کنی. این جاده نسبتا طولانیه و از شهرها و روستاهای زیادی می‌گذره. وقتی به انتهای بزرگراه سیراف رسیدی، باید به بزرگراه بوشهر-برازجان بپیچی و این مسیر رو ادامه بدی تا به میدان غدیر برسی. از اونجا باید بزرگراه رو ادامه بدی تا وارد بلوار شهدای نیروی دریایی بشی که به مرکز شهر بوشهر می‌رسه.

۲. فاصله بندر دیر تا بندرعباس:
بندر دیر تا بندرعباس ۵۴۴ کیلومتر فاصله داره و تقریبا ۷ ساعت و ۷ دقیقه توی راهی. برای رسیدن به بندرعباس، باید اول وارد جاده کمربندی دیر بشی و بعد مسیرت رو ادامه بدی تا وارد بلوارهای مختلف بشی. بعد از عبور از میدان‌ها و بلوارها، باید وارد جاده کمربندی بندر کنگان بشی که به بزرگراه سیراف-کنگان می‌رسه. این بزرگراه هم مسیر طولانی‌ایه که به بزرگراه بندر کنگان-عسلویه وصل میشه. در ادامه باید وارد اتوبان پارسیان بشی و از اولین جاده خروجی بری تا به بندرلنگه و بعد بندرعباس برسی.

سوغات بندر دیر

این جاذبه از قدیم الایام به خاطر صیادی و خرماش معروف بوده. از سوغاتی‌های اصلی اینجا می‌شه به ماهی‌های جنوب اشاره کرد که خیلی‌ها باهاش غذاهای خوشمزه‌ای مثل قلیه ماهی درست می‌کنن. از معروف‌ترین ماهی‌های بندر دیر می‌تونیم ماهی زبیده، ماهی شیر و ماهی سنگسر رو نام ببریم. این ماهی‌ها نه تنها محلی‌ها بلکه گردشگرا رو هم جذب می‌کنن.

خرمای بندر دیر هم یه جورایی تو منطقه یه برند حساب می‌شه. کیفیت بالاش باعث شده که تو بازارهای داخلی و حتی صادراتی حسابی طرفدار داشته باشه. خرما برای مردم جنوب یه منبع غذایی اصلیه و حتی تو خیلی از غذاهاشون هم ازش استفاده می‌کنن.

اقامت در بندر دیر بوشهر

در بندر دیر هتل‌های رسمی وجود نداره. به دلیل اینکه هزینه ساخت هتل‌های بزرگ در این منطقه زیاد می‌شه، هیچ هتلی در این بندر ساخته نشده. اما برخلاف هتل، اقامتگاه‌های بوم‌گردی فراوانی پیدا می‌کنی که یکی از بهترین گزینه‌ها برای اقامت توی این بندر محسوب می‌شن. این اقامتگاه‌ها خیلی راحت قابل دسترسی هستن و در سرتاسر بندر دیر پخش شدن. نکته جالب اینه که این اقامتگاه‌ها به سبک و سیاق فرهنگ جنوبی ساخته شدن و در دکوراسیون داخلی‌شون از تزئینات و وسایل سنتی و محلی جنوب ایران استفاده شده که حس و حال خوبی بهت می‌ده.

جاهای دیدنی بندر دیر

کوه نمک جاشک

کوه نمک جاشک، بزرگ‌ترین گنبد نمکی خاورمیانه ست که سال‌هاست در اثر فعالیت‌های زمین‌ لرزه‌ای و تغییرات لایه‌های نمکی، شکل گرفته. اولین چیزی که توجهت رو جلب می‌کنه، رنگارنگ بودن نمک‌هاست. نمک‌های این گنبد فقط سفید نیستند؛ اینجا می‌تونی نمک‌ هایی با رنگ‌ های قرمز، زرد، نارنجی، قهوه‌ای و حتی سیاه ببینی. این رنگ‌ها به دلیل وجود عناصری مثل گوگرد، پتاسیم، آهن و کربن توی مواد معدنی منطقه شکل گرفتن.

از طرفی، یخچال‌های نمکی یا همون “نمک‌ چال‌ها” هم اینجا دیده می‌شن. این یخچال‌ها در نتیجه حرکت توده‌های نمکی روی شیب زمین به وجود اومدن و منظره‌ای خیلی خاص و متفاوت ایجاد کردن. همین ترکیب نمک‌های رنگارنگ و یخچال‌های نمکی باعث شده این منطقه به یکی از جاذبه‌های مهم ژئوتوریسم تبدیل بشه. کوه نمک جاشک بین بندر دیر و خورموج قرار گرفته و چیزی حدود ۱۲ کیلومتر طول و ۴.۵ کیلومتر پهنا داره. ارتفاع این گنبد هم بسته به نقطه‌ای که ایستادی متغیره؛ بعضی جاها ارتفاعش به ۱۵۰۰ متر می‌رسه و بعضی جاها فقط ۷۰ متر ارتفاع داره.

زیر این گنبد، چشمه‌های نمکی جریان داره که بدنه منطقه رو زنده نگه می‌دارن. این چشمه‌ها به نوعی نقش حیات‌بخش برای گنبد ایفا می‌کنن و باعث پویایی این اکوسیستم طبیعی می‌شن. اگه قصد داری بری اینجا، بهتره کفش مناسب و آب همراهت باشه، چون گردش توی این منطقه کمی چالش‌برانگیزه. همچنین بهترین فصل برای دیدن کوه نمک جاشک، پاییز و زمستونه که هوا خنک‌تره و شرایط برای طبیعت‌گردی مناسب‌تره.

ساحل و پارک ساحلی بندر دیر

ساحل این بندر، جای فوق‌العاده‌ای برای وقت‌گذروندن و آرامش گرفتنه. قایق‌سواری توی آب‌های نیلی خلیج فارس یکی از تفریحاتی هست که نمی‌شه از دست داد. اینجا قدیما قایق‌ها و لنج‌ها قلب تپنده بندر بودن؛ مردم باهاشون ماهیگیری می‌کردن یا دنبال مروارید می‌گشتن. هرچند این روزا این شغل کمتر شده، ولی هنوز هم یه حال و هوای خاص داره.

امام‌زاده شاه ابوالقاسم

امام‌ زاده شاه ابوالقاسم روی یه تپه در ده کیلومتری غرب شهر دیر و نزدیک ساحل خلیج فارس قرار داره. این امام‌ زاده، که نسبش با ۱۱ واسطه به امام حسن مجتبی (ع) می‌رسه، هم از نظر معنوی ارزشمنده و هم از حیاطش می‌تونی منظره‌ی زیبای دریا رو ببینی. اینجا یه جورایی تلفیق زیبای معنویت و طبیعته که حس خوبی به آدم میده.

جزیره نخیلو

نخیلو، یکی از جزیره‌های بی‌نظیر خلیج فارس، تو منطقه بندر دیر استان بوشهر قرار گرفته. این جزیره با مساحت ۶۰ هکتاری خودش، یکی از جاهای دیدنی بوشهره و به‌خاطر تنوع زیستی و طبیعت منحصر به‌ فردش حسابی معروفه. این جزیره یه پناهگاه طبیعی واسه پرندگان مهاجره که از اردیبهشت تا شهریور به اینجا میان. پرستوهای دریایی، فلامینگوها، کاکایی‌ها و حتی لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی تو این فصل‌ها جزیره رو به بهشتی از حیات وحش تبدیل می‌کنن. لاک‌پشت‌ها هم مرداد ماه میان و روی شن‌های جزیره تخم‌گذاری می‌کنن؛ صحنه‌ای که تماشاش تجربه‌ای بی‌نظیره!

به‌جز پرندگان و لاک‌پشت‌ها، تو بخشی از جزیره می‌تونید جنگل حرا رو ببینید که ریشه‌هاشون تو آب شور خلیج فرورفته. همین‌طور پوشش گیاهی خاصی مثل گز و کهور هم اینجا دیده می‌شه. برای اطلاع از بهترین ساعت بازدید از جنگل حرا کلیک کن.

بهترین زمان سفر به جزیره فصل بهاره، مخصوصاً اردیبهشت، چون پرنده‌ها تازه شروع به جوجه‌آوری می‌کنن و طبیعت جزیره تو این زمان بی‌نظیره. برای رسیدن به جزیره، اول باید به بندر دیر برید و از اونجا با قایق و با هماهنگی اداره محیط‌زیست به جزیره سفر کنید. بازدید بدون مجوز ممکن نیست چون این منطقه حفاظت‌شده ست.

مسجد بردستان

این مسجد نه فقط یه جای ساده برای عبادته، بلکه بخشی از تاریخ زنده بندر دیر و قدیمی‌ ترین بنای اسلامی استان بوشهره که تو سال ۱۳۷۷ به فهرست آثار ملی اضافه شده.

مسجد یه بادگیر خفن داره که تو هوای گرم بندر، نسیم خنکی میاره تو فضای مسجد و حال نمازگزارا رو بهتر می‌کنه. معماری ساده‌اش، بدون تزئینات عجیب‌ و غریب، طوریه که حس آرامش خاصی میده. حتی دیوارهاش خاکی هستن، اما طاق‌های قشنگ و چوب‌های استفاده شده تو سقف، این سادگی رو خیلی زیبا کردن. این بادگیر، نقش اصلی توی متفاوت بودن این مسجد بازی می‌کنه و کلی از گردشگرها رو مجذوب خودش کرده.

مسجد بردستان با اون شبستان ۷۵۰ متریش و گنبد گچی کوچیکش حس تاریخی قوی‌ای داره. ورودیش از سمت شرقه و داخلش می‌تونی سقف چوبی با چوب‌های درخت کنار و گز رو ببینی. جذابیت دیگه این مسجد اینه که حیاط نداره و کنار یه قبرستان قدیمی و مرموزه که ماجرای خاص خودش رو داره.

این مسجد توی روستای بردستان، نزدیکی بندر دیر قرار داره. اگه به اینجا سر بزنی، می‌تونی حدود ۲۷ کیلومتر دورتر، چاه‌های آب بردستان رو هم ببینی. ۸۵۰ متر اون طرف‌تر هم قلعه بردستان منتظرتونه که یه جاذبه تاریخی دیگه‌ ست.

تنگ مخدان

تنگ مخدان هست که توی کوه خورموج قرار گرفته. این کوه که اهالی بهش “بیرمی” می‌گن، یه مجموعه از هفت تنگ زیبا داره که هرکدوم جذابیت خودشون رو دارن. اسم تنگ‌ها هم از این قراره: تنگ تلخ آب بید، تنگ بنیون، تنگ روانی، تنگ گشی، تنگ یخ، و تنگ آشی.

ولی تنگ مخدان یه جورایی سوگلی این مجموعه‌ست. تصور کن وسط گرمای جنوب، جایی پیدا کنی که پر از آب و هوای خنک باشه، یه جورایی مثل بهشت! بهترین زمان برای بازدید از اینجا، پاییز و زمستانه که هوا حسابی خنک و دلچسب می‌شه. این منطقه به خاطر دسترسی آسون و زیبایی طبیعیش، خیلی از گردشگرا رو به خودش جذب می‌کنه.

بقیه جاهای دیدنی هم میتونی توی جدول زیر ببینی: