باغ های معروف ایران
باغ های ایران، یا به عبارتی پرشین گاردن، از مهمترین نمادهای معماری و طراحی باغ در جهان به حساب میآید. این سبک معماری به دوران هخامنشیان بازمیگردد و میتوان کوروش کبیر را به عنوان مبتکر آن تلقی کرد.
در ایران و حتی در سرزمینهای دیگر، چندین نمونهی شگفتآور از باغ های ایرانی همچنان به عنوان یادگاری از گذشته باقی ماندهاند.
باغ های ایران به شکلی خاص از طراحی باغ شناخته میشود که دارای ساختار هندسی، درختان، آب، و کوشک میانی میباشد. این نوع باغ بهطور عمده در مناطقی از ایران یا نواحی که تحت تأثیر فرهنگ ایرانی قرار گرفتهاند، دیده میشوند.
در ادبیات قدیمی ایرانی، به این نوع باغها به نامهای باغ سرا، فردوس، پردیس، بوستان یا بستان اشاره میشد. در حال حاضر در مقیاس جهانی، این باغها با عنوان پرشین گاردن شناخته میشوند. ما در مجله گردشگری شما را به شناخت بهتر این باغها دعوت میکنیم.
باغ های تهران
باغ گیاه شناسی تهران
باغ گیاهشناسی ملی تهران، گوهری سبز در شمال غربی پایتخت، با وسعتی بالغ بر ۱۴۵ هکتار، در دامنههای جنوبی البرز و در اراضی چیتگر، میزبان طیف گستردهای از گیاهان از سراسر ایران و جهان است. داستان این باغ زیبا از سال ۱۳۴۸ آغاز شد، زمانی که کارشناسان ایرانی با همکاری متخصصانی از دیگر کشورها، طراحی و احداث آن را بر عهده گرفتند.
نقشه جامع باغ با دقت و ظرافت تمام ترسیم شد تا نمایانگر تنوع بینظیر رویشگاههای ایران و جهان باشد. در این نقشه، فضاهایی برای ایجاد رویشگاههای نمونه، با هدف به نمایش گذاشتن اکوسیستمهای مختلف، در نظر گرفته شد.
علاوه بر این، تعدادی کلکسیونهای موضوعی نیز طراحی شد تا علاوه بر جنبههای آموزشی و پژوهشی، زیبایی بصری را نیز به باغ هدیه کنند. در حال حاضر، باغ گیاهشناسی ملی ایران مفتخر است که ۷ رویشگاه نمونه از ایران، ۶ رویشگاه از نقاط مختلف جهان و ۸ کلکسیون و باغ موضوعی را در آغوش خود جای دهد.
باغ نیاوران
باغ نیاوران، یکی از باغ های ایران و از زیباترین نقاط توریستی در شهر تهران واقع در پایه های کوه های البرز است. این باغ، از دوران شاهان قاجار به عنوان یک مکان تفریحی و ییلاقی شاهان شناخته میشد و در سال 1267 شمسی، توسط اعتمادالسلطنه ایجاد شد.
به علت ارتفاع و موقعیت باغ نیاوران که دشتی گسترده را در پایتخت اطراف خود داشت، نام این باغ به نام های “نیاوران” یا “جهاننمای” معروف شده است.
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد باغ نیاوران، تنوع گونه های گیاهی و همچنین وجود گیاهان غیر بومی است که به تدریج با شرایط زیستی منطقه هماهنگ شده اند. درختان چنار و انواع دیگر از گیاهان کنار عمارت های تاریخی این مجموعه زیبا را تازگی و جذابیت بیشتری بخشیدهاند.
آدرس: تهران – میدان نیاوران – مجموعه فرهنگی، تاریخی نیاوران
باغ فرمانیه (باغ سفارت ایتالیا)
باغ فرمانیه در شمال دهکده رستمآباد و جنوب باغ کامرانیه تهران واقع شده و در حال حاضر به عنوان سفارت ایتالیا شناخته میشود. تاریخچه این باغ به دوران قاجار بازمیگردد و اولین مالک آن محمد ولی خان آصفالسلطنه بود.
در سال ۱۳۲۶ هـ.ق، این باغ به عبدالحسین میرزا فرمانفرما واگذار شد، که تمامی باغ به همراه سهم خود از قناتها و دیگر اموال را در اختیار خود گرفت.
پس از او، این باغ به پسر ارشد او، نصرتالدوله، رسید. او در دورههایی به عنوان وزیر خارجه و وزیر مالیه خدمت کرد و تا سال ۱۳۱۶ هـ.ش که دستگیر و سپس در سال ۱۳۱۷ هـ.ش که کشته شد، این باغ در اختیار خانواده او بود. سپس در همان سال به سفارت ایتالیا فروخته شد.
آدرس: تهران – خیابان فرمانیه – نرسیده به چهار راه فرمانیه – باغ سفارت ایتالیا (فرمانیه)
باغ نگارستان
این باغ زیبا در دوران قاجاریه ساخته شده و در طول زمان با تجربهی مختلفی از رویدادها و داستانها روبرو شده است. امروزه، نگارستان یکی از نقاط دیدنی مهم تهران و مکانی برای تفرج با آب و هوای دلنشین پایتخت محسوب میشود.
این باغ، علاوه بر ارائهی محیطی آرام و دلنشین، تجربیاتی از تاریخ ایران در دوره حکومت پادشاهان قاجار را به تصویر میکشد.
در زمان ابتدایی خود، باغ نگارستان دارای مساحت بزرگی بود و به دلیل وقوع حوادث سیاسی مهم در قرن ۱۳ هجری قمری، به ویژه قتل منشی و وزیر بزرگ این دوره، میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
این باغ در طول زمان مورد تخریب های متعددی قرار گرفته است. مساحت اولیه آن حدود ۴۳,۲۰۰ متر مربع بوده، اما در حال حاضر تنها ۱۱,۴۶۹ متر مربع از آن باقی مانده است.
آدرس: تهران، میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، خیابان شریعتمدار رفیع
باغ فردوس تهران
در دوران قاجار، شاهد احداث باغهای متعددی در پهنهی شهر تهران بودیم که هر کدام جلوهای از هنر و ذوق ایرانی را به نمایش میگذاشتند. در میان این باغها، نام “باغ فردوس” همچون نگین درخشان، خودنمایی میکند. این باغ که در زمان محمدشاه قاجار توسط یکی از درباریان احداث شده بود، در واقع تنها بخش کوچکی از باغ وسیع فردوس در گذشته به شمار میرفت.
گسترهی این باغ در آن زمان، از شمال به اسدآباد و ولنجک، از جنوب به الهیه، از شرق به دره تجریش و از غرب به محمودیه میرسید و گویی تکهای از بهشت را به زمین هدیه میکرد.
باغ فردوس در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود، شاهد مالکان متعددی بوده است. در ابتدا، این باغ در عهد قاجار و در زمان محمدشاه، در اراضی محمدیه با دو عمارت شمالی و جنوبی بنا شد. پایهگذار این باغ و عمارت ییلاقی آن، شخصیتی برجسته به نام حاجی میرزا آقاسی، صدراعظم محمدشاه بود.
پس از حاجی میرزا آقاسی، باغ فردوس به تملک “معیرالممالک”، داماد ناصرالدین شاه درآمد. شاه این باغ را به عنوان هدیه عروسی به دخترش تقدیم کرد و معیر نیز پس از تکمیل عمارت جنوبی، جشنی باشکوه برای ازدواج خود در این مکان برگزار کرد.
باغ های یزد
باغ دولت آباد
باغ دولتآباد، یکی از مقاصد گردشگری برجسته در شهر یزد و یکی از جواهرات میراث جهانی یونسکو در ایران است. این باغ در خیابان شهید رجایی در محله چهار منار و در کوچه فردوسی یا حسینیه فردوس واقع شده و از بلوار دولتآباد قابل دسترسی است.
در دوره قاجاریه، این باغ به دروازه چهار منار متصل بود و اصلاً خارج از شهر واقع بود. اما با گذر زمان، اطراف آن به وسیله توسعه شهری پر شده و در دوران پهلوی، بناهای شهری اطراف آن را فرا گرفت و باغ به تدریج در مرکز شهر یزد قرار گرفت.
این باغ زیبا در دوره زندیه در سال ۱۱۶۰ هجری قمری ساخته شده است و بهعنوان یکی از میراث های ارزشمند محمدتقی خان، مشهور به “خان بزرگ”، که یکی از مقامات مهم و معتبر خاندان خوانین یزد بوده و همچنین معاصر شاهرخ میرزا و کریمخان زند، در زمان او ایجاد شده است.
او ابتدا یک قنات با نام “دولتآباد” ساخت و سپس از آب آن قنات، باغ دولتآباد را بنا نمود.
آدرس: یزد، خیابان شهید رجایی، کوچه فردوسی
باغ پهلوان پور
باغ پهلوان پور، یکی از نمادهای برجسته تاریخی منطقه مهریز در یزد است و نمونهای برجسته از باغهای سنتی ایرانی محسوب میشود.
این باغ، که به دوران اختتامیه دوره قاجاری مرتبط است، در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ هجری شمسی به عنوان یک میراث ملی ایران به ثبت رسیده است. علاوه بر این، باغ پهلوان پور یکی از نه باغ ایرانی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
ابتدا این باغ به مالکیت یک فرد به نام “حسن ملارضا” تعلق داشت، اما بعداً به داماد او، آقای “علی پهلوان پور” منتقل شد. علی پهلوان پور، یکی از تاجران برجسته یزدی در آن زمان بود و نام باغ از نام او گرفته شده است.
آدرس: یزد، مهریز، خیابان مطهری – باغ پهلوان پور مهریز
باغ مشیر رحیم آباد
استان یزد، دارای تعداد زیادی جاذبه های گردشگری، باستانی و طبیعی جذاب است، و باغ مشیر رحیمآباد در شهرستان یزد یکی از جاهای تاریخی و دیدنی این استان محسوب میشود.
این باغ، یکی از میراث های ملی ایران در یزد است که دوره پهلوی را یادآوری میکند و در تاریخ ۱۳۸۲/۰۳/۱۰ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.
باغ مشیر رحیم آباد یکی از مقاصد تفریحی و گردشگری محبوب در یزد است که در آن میتوانید به تماشای طبیعت زیبا و لذت بردن از اوقات خوشگذرانی پرداخته و یادگاریهای خوبی از سفر خود به این منطقه داشته باشید.
آدرس: یزد، چهارراه دولت آباد، انتهای خیابان نواب صفوی، کوچه رحیم آباد
باغ های شیراز
باغ پاسارگاد
یکی از مقاصد گردشگری جذاب و زیبایی در شیراز، مجموعه باستانی باغ پاسارگاد است که در اطراف آرامگاه کوروش واقع شده است. این مکان به نامهای مختلفی از جمله پردیس پاسارگاد، باغ شاهی پاسارگاد و پردیس کوروش هم شناخته میشود.
در این مجموعه تاریخی، بخشی از اثار باستانی باقی مانده که تاکنون با بزرگداشت حضور انسان در این منطقه در دسترس مردم قرار دارد.
باغ پاسارگاد شیراز در واقع یک نمایشگاه از معماری باغهای ایرانی با ویژگیهای خاصی است که در زمان هخامنشیان توسط کوروش بزرگ بنا شده است.
این باغ به یکی از زیباترین باغهای دوران باستان تبدیل شد و با درختان متنوع، گلهای زیبا و حضور متنوع پرندگان جلب توجه میکرد. از ویژگیهای بارز این مجموعه معماری آب نماهای آن بود که به نمایش گذاشته میشدند.
متأسفانه بسیاری از کاخهای این مجموعه در دوران گذشته از بین رفتهاند، اما بازدید از باغ پاسارگاد هنوز هم یک تجربه فراموشنشدنی از تاریخ و فرهنگ باستانی ایران است.
آدرس: استان فارس، شهرستان مرودشت، مجموعه تاریخی پاسارگاد
باغ ارم شیراز
باغ ارم در شیراز یکی از جاذبه های گردشگری معروف و یک نمونه برجسته از باغهای کوشک در این منطقه به حساب میآید. این باغ به دلیل دارا بودن درختان مرکبات و یک خیابان طویل که با سروهای شکوهمند در کناره های آن تشکیل شده است، جایی پرطرفدار در میان گردشگران است.
همچنین، کوشک اصلی که در دوران قاجار ساخته شده و قسمت مرکزی این باغ را تشکیل میدهد، با وجود زیباییهای دیگر که در اطراف آن وجود دارد، جلب توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
باغ ارم در شیراز به مساحتی بزرگتر از ۱۱۰,۳۸۰ متر مربع در تاریخ ۱۴ آبان سال ۱۳۵۳ به عنوان میراث ملی ایران ثبت شده است. این باغ با دارا بودن معماری خاص و موقعیت جغرافیایی متمایز خود، یک مقصد دیدنی و لذتبخش برای گردشگران و علاقه مندان به طبیعت و آثار باستانی است.
آدرس: شیراز، بلوار ارم، میدان ارم، خیابان ارم، نزدیکی مجموعه دانشگاه شیراز- باغ ارم
باغ جهان نما
شیراز، شهری است که با لقب “شهر حافظ و سعدی” شناخته میشود و از موزه ها و باغ های خیرهکنندهای برخوردار است. هر ساله، گردشگران زیادی از سراسر ایران و دیگر نقاط جهان به این شهر زیبا سفر میکنند تا از زیباییهای آن بهره برند.
یکی از جاذبههای شگفتانگیز شیراز، باغ جهاننما است. این باغ کوچک به عنوان یک باغ بهشت در قلب شهر شیراز با شکوه و زیباییهای خاص خود شناخته میشود و یکی دیگر از باغهای سرسبز و پرگل این شهر را به تماشا میگذارد.
باغ جهاننما، همانند سه باغ مشهور دیگر شیراز، تابلویی از شکوه و جلال خاص خود را به نمایش میگذارد و به عنوان یکی از معروفترین مقاصد دیدنی شیراز، میزبان گردشگرانی از داخل و خارج کشور میباشد.
این باغ با مساحتی بالغ بر ۲/۸ هکتار، دارای ۳۵۰۰ متر مربع فضای سبز است که درختان تنومند و قدیمی سرو و نارنج، شمشاد سبز، گلهای رزهفترنگ، بنفشه، اطلسی و گلهای داوودی را در آن جای دادهاند. این مکان طبیعتی آرامشبخش و زیبا را به بازدیدکنندگان ارائه میدهد و تجربهای لذتبخش از طبیعت شیرازی را ارائه میکند.
آدرس: استان فارس، شمال شرقی شهر شیراز، ضلع شرقی خیابان حافظ (دروازه قرآن)، بالاتر از میدان حافظیه
باغ های تبریز
باغ گلستان تبریز
در میان انبوه جاذبههای شهر تاریخی تبریز، باغ گلستان همچون نگینی سبز میدرخشد. این باغ که عنوان قدیمیترین باغ آذربایجان شرقی را نیز به خود یدک میکشد، با آب و هوایی دلپذیر و چشماندازهای تماشایی، هر ساله پذیرای خیل عظیمی از گردشگران است.
باغ گلستان یکی از زیباترین جاهای دیدنی تبریز محسوب می شود که در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی بنا شده و از جمله بوستانهای کهن ایران به شمار میرود. این باغ با وسعتی معادل ۵۲ هزار متر مربع در بخش غربی شهر تبریز واقع شده و خیابانهای منجم، ملل متحد، نادری و قونقاباشی آن را احاطه کردهاند.
باغ های اصفهان
باغ گلها اصفهان
شهرداری اصفهان با گشایش “باغ گلها” در زمینی به وسعت ۶۷۰۰۰ متر مربع در حاشیه زاینده رود، گویی دریچهای به سوی دنیایی از زیبایی و سرسبزی گشوده است. این مجموعه ی منحصر به فرد، با تلفیق ذوق و هنر ایرانی در طراحی و تنوع گونههای گیاهی، به یکی از جاذبههای گردشگری اصفهان تبدیل شده و تجربهای بینظیر از تفریح، آموزش، فرهنگ و تحقیق را به بازدیدکنندگان هدیه میدهد.
باغ گلها، با الهام از باغهای سنتی ایران، فضایی دلانگیز و روحنواز را برای قدم زدن و لذت بردن از طبیعت فراهم کرده است. در این باغ، میتوانید در میان انبوهی از گلهای رنگارنگ قدم بزنید، عطر دلانگیز گلها را استشمام کنید و از زیبایی و ظرافت خلقت لذت ببرید.
باغ های خراسان جنوبی
باغ اکبریه
باغ اکبریه در بیرجند نیز همانند سایر باغهای ایرانی، نمونه ای از زیبایی و انعکاس تاثیر عوامل طبیعی در معماری است. طراح این باغ با بهرهگیری از دانش تجربی خود، فضایی را ایجاد نموده که به بقاء و حیات بستر طبیعی کمک میکند.
باغ اکبریه از باغ های ایران میباشد که دارای سه ویژگی معماری منحصر به فرد است: ابتدا، در مسیر جریان آب قرار دارد و از این آب برای زیباسازی استفاده میکند.
دوم، با دیوارهای بلند احاطه شده است که احساس حفاظت و امنیت را برای بازدیدکنندگان ایجاد میکند.و سوم، داخل باغ یک عمارت تابستانی و یک استخر آب جاگیر شده است. باید توجه داشت که باغ اکبریه با تاریخ ظهور قنات در ارتباط است.
این باغ که در خیابان معلم شهر بیرجند واقع شده است، یکی از مقاصد دیدنی و گردشگری استان خراسان جنوبی محسوب میشود و معمولاً به عنوان یک نمایشگاه از زیباییها و فرهنگ بومی ایران شناخته میشود.
آدرس: خراسان جنوبی، بیرجند، انتهای خیابان معلم، میدان موزه – باغ اکبریه
باغ حسام الدوله
این آرامگاه در خیابان شهید منتظری در شهرستان بیرجند واقع شده و مدفن حسام الدوله، یکی از شخصیتهای برجسته دوره قاجار است. با مساحتی به مقدار ۴۱۲ متر مربع، این آرامگاه که از باغ های ایران است دارای یک پیشایوان سرتاسری به نام طارمی است و ارتفاع صحن آرامگاه از سطح زمین بیشتر است.
ورود به این بنا از طریق یک ایوانچه انجام میشود که در ابتدای ورودی قرار دارد. اتاق اول آرامگاه دو دهانه خروجی به اتاقهای مجاور دارد. یکی از این درها به اتاق مدفن حسام الدوله منتهی میشود و در مجاورت این اتاق، اتاقی با تزئینات آینهکاری واقع شده است. در دو طرف ایوانچه اصلی، دو ایوانچه کوچکتر و باریکتر با اتاقهای مجزا دیگری وجود دارند.
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این بنا تزئینات دقیق آینهکاری با الگوهای هندسی است که کل سطح داخلی اتاق مقبره را فرا گرفته است. همچنین، تزئینات دیگری همچون آینهکاری اتاق اصلی با الگوهای هندسی مختلف، گیاهی و ترکیبات متنوع نقشها، گچبری زیر سقف گنبد در اتاق مجاور اتاق اصلی به شکل گلهای اسلیمی و ختایی به صورت دایرهای، قوسهای ورودی اصلی بنا و آینهکاریهای طاق نماهای اصلی در داخل اتاق آینه ارزشمند هستند.
معماری این بنا به دوره قاجاریه تعلق دارد و از جمله مصالح استفاده شده در ساخت این آرامگاه میتوان به آجر، گچ، خشت خام و آهک اشاره کرد. در حال حاضر، این آرامگاه به عنوان یک مرکز فرهنگی و هنری بهره برداری میشود.
آدرس: بیرجند، خیابان منتظری ـ کوچه شهید کوشهای – باغ حسام الدوله
باغ رحیم آباد
باغ و عمارت رحیم آباد به عنوان یکی از باغ های ایران و مقاصد دیدنی در شهر بیرجند شناخته میشود و دارای دو درب ورودی است که امکان دسترسی به داخل باغ از هر دو در آسان میشود. این مجموعه تاریخی شامل حصار، برج های نگهبانی، باغ، عمارت اصلی، حوضخانه، عمارت کلاه فرنگی، اصطبل و فضاهای خدماتی میشود.
سابقه تاریخی این ساختمان حداقل به دوره زندیه باز میگردد. در مقابل عمارت، یک استخر در وسط خیابان اصلی باغ واقع شده است. باغ رحیم آباد نیز دارای دو خیابان اصلی است و عمارت اصلی در مرکز تلاقی این دو خیابان واقع شده است.
این اثر در تاریخ ۲۲ خرداد ۱۳۷۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: خراسان جنوبی، بیرجند، بلوار مدرس، تقاطع خیابان پانزده خرداد
باغ های کرمان
باغ شاهزاده ماهان
باغ شازده ماهان، یک باغ سرسبز و دلنواز در وسط کویر و یکی از نقاط دیدنی و مشهور استان کرمان واقع شده است. این باغ به عنوان یکی از نه باغ معروف ایرانی و جهان شناخته میشود.
در سال ۱۳۹۰ قمری به همراه باغ پاسارگاد در شیراز، بهعنوان مادر باغهای ایران، باغ ارم در شیراز، باغ چهل ستون در اصفهان، باغ فین در کاشان، باغ ماهان در کرمان، باغ اکبریه در بیرجند، باغ دولتآباد در یزد، باغ پهلوان پور درمهریز یزد و باغ عباسآباد بهشهر، در فهرست میراث جهانی ثبت شدهاند.
این باغ تاریخی و سرسبز به دوران قاجاریه بازمیگردد و ساخت آن با دستور محمدحسن خان، سردار ایروانی و حاکم آن زمان کرمان، آغاز شده و در دوره حکومت عبدالحمید میزرا ناصرالدوله (میان سالهای ۱۲۹۸ تا ۱۳۰۹ هجری قمری)، با اضافه کردن و تکمیل بناها، به انجام رسیده است.
آدرس: استان کرمان، ۳۵ کیلومتری کرمان و ۶ کیلومتری شهر ماهان
باغ خانه محمد اسماعیل خان نوری
باغ اسماعیل خان جوپار، که به نام باغ خانه محمد اسماعیل خان نوری هم شناخته میشود، یکی از جاذبههای تاریخی و گردشگری در منطقه جوپار استان کرمان واقع شده است. این باغ یکی از باغ های ایران با قدمتی که به دوران قاجاریه بازمیگردد، در روستای اسماعیلآباد جوپار شهرستان کرمان واقع شده است. این اثر تاریخی در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.
جوپار شهری زیبا و دارای آب و هوای معتدل در استان کرمان ایران است و در بخش ماهان شهرستان کرمان واقع شده است. این شهر زیبا و معنوی در فاصله حدود ۲۵ کیلومتری جنوب شهر کرمان قرار دارد و در کنار رشتهکوههای مرکزی، بهویژه کوه جوپار، قرار گرفته است.
آدرس: کرمان – ۲۵ کیلومتری جنوب کرمان- روستای اسماعیل آباد
باغ نشاط کرمان
باغ نشاط، یکی از گنجینه های پنهان و باغ های ایران در شهر کرمان واقع شده است. این باغ با تمامی عناصری که یک مکان گردشگری را جذاب میکنند، از جمله طبیعت سرسبز، معماری تاریخی، و حضور موجودات زیبایی مانند پرندگان متنوع، به گردشگران و بازدید کنندگان خود خدمات میدهد.
تاریخچه باغ نشاط به دوران قاجاریه بازمیگردد و این ارث باستانی به عنوان یک جواهری در کنار شهر کرمان آباد شده است. این باغ با معماری خاص و باغهای سرسبزی که در آن وجود دارد، شهرت جهانی دارد.
این باغ بسیار زیبا که در انتهای خیابان فردوسی در شهر کرمان واقع شده است، از باغهای باستانی و پر از خاطرات است که در خود تجربههای تاریخی مهمی را ذخیره کرده است، از جمله محاصره سردار نصرت، حاکم کرمان، در بیش از یک قرن پیش میباشد.
این باغ اکنون به عنوان یکی از پارکهای کرمان شناخته میشود و جایگاه ویژهای در بازدید و گردش عموم دارد.
آدرس: کرمان، فردوسی، بلوار فردوسی، خیابان نشاط