سقز یه شهر تو استان کردستانه که هم طبیعتش قشنگه و هم خیلی قدیمیه. این شهرستان تو شمال استان کردستان قرار گرفته. از شمال به بوکان و مهاباد میرسه، از شرق به بیجار، از جنوب به سنندج و از غرب هم به بانه. جنوب سقز هم به کردستان عراق وصله. تو این شهرستان پر از جاذبه های گردشگریه. یکی از این جاذبه ها رودخونه زرینه رود هستش که باعث سرسبزی منطقه شده و یه صفای خاصی به محیط داده.
زرینه رود یه جاذبه توریستی خیلی قشنگه و کلی آدم میره اونجا برای اینکه تفریح کنه. یه چیز جالب اینه که تو این رود می‌تونی ورزش‌های آبی هم انجام بدی و قایق‌سواری کنی. خلاصه که اگه دنبال یه جای باحال برای تفریح می‌گردی، زرینه رود یه گزینه عالی به حساب میاد!
زرینه رود کجاست؟
زرینه رود تو شمال غرب ایران، یعنی استان های کردستان و آذربایجان شرقی قرار داره و طولش 302 کیلومتره. این رود از کوه‌های چهل چشمه، تو 53 کیلومتری جنوب شرقی سقز سرچشمه می‌گیره و بعد از اینکه از شهرستان‌های بوکان، شاهین دژ و میاندوآب می‌گذره، آخرش می‌ریزه تو دریاچه ارومیه. فقط کافیه راهی شهرستان سقز بشی و خودت رو به این رودخونه فوق‌العاده برسونی.
مسیر زرینه رود
زرینه رود یکی از پرآب ترین و طولانی ترین رودهای ایران توی شمال غربه. جنوب دریاچه ارومیه و توی یه دلتای بزرگ و عریض (تقریباً 44 کیلومتر) توی تالاب‌های باتلاقی قره‌قشلاق به دریاچه ارومیه می‌ریزه. توی راهش هم کلی رودخونه فصلی مثل خورخوره، ساروق، هولاسو، هاچه‌سو، محمودآباد، آجرلو و لیلان‌چای بهش ملحق می‌شن. مسیرشم اینطوریه که اولش از جنوب به شمال میره، ولی بعد از شاهین‌دژ به سمت شمال غربی میره. از یه طرف به حوضه رود صافی و دریاچه ارومیه میرسه، از یه طرف به حوضه خلیج فارس و دریای عمان و از شرق هم به حوضه آبریز دریای خزر محدود میشه.
نام قدیمی زرینه رود
اسمش زابِ بزرگ هست ولی خیلی ها تو منطقه بهش میگن چم جغتای. مغول‌ها که اومدن ایران، اسم خیلی از جاها و رودخونه‌ها رو عوض کردن. زرینه رود هم یکی از این رودخونه‌ها بود که اسمش رو به چغتو یا چغاتو تغییر دادن. بعدها این اسم به شکل‌های مختلفی مثل جغتو، چغاتو و چم‌جغتای توی زبون مردم تحریف شد.
بیشتر بخوانید: مسیر رفتن به رودخانه جاجرود
جاذبه های رودخانه زرینه رود
تو این رودخونه کلی ماهی هستش، واسه همینم ماهیگیری اینجا یه جور سرگرمیه که هیچوقت ازش سیر نمی‌شی. دور و بر رودخونه هم پر از سبزه و درختای قشنگه، یه جای عالی واسه اینکه آخر هفته یه دل سیر از طبیعت لذت ببری و حسابی شارژ شی. می‌تونی کنار رودخونه بشینی و به صدای آب و پرنده‌ها گوش بدی و یه عالمه از دغدغه‌ها و استرس‌های زندگی روزمره رو پشت سر بذاری.
راستش رو بخوای، این رودخونه تو اواخر زمستون و اوایل بهار خیلی پرآبه، ولی تو تابستون یه کم از حجم آبش کم میشه. البته تو گرمای تابستون یهویی می‌تونی یه شیرجه بزنی تو آب و از خنکی آب کیف کنی. یه جاهایی از رودخونه هم پل و سد درست کردن که به قشنگیش اضافه کرده.
بیشتر بخوانید: رودخانه سزار کجاست
جاهای دیدنی اطراف زرینه رود
روستای ترجان
ترجان توی دامنه‌ی کوه استاد مصطفی یعنی تو فاصله‌ی ۶۰ کیلومتری از سقز جا خوش کرده. این کوه مثل یه ابر بارون‌زده، پر از چشمه‌های دائمی و فصلی و رودخانه‌ست که توی رگ‌های روستا جاری می‌شن و طراوت و سرسبزی خاصی بهش می‌بخشن. زمستون‌ها که میشه، قله‌ی استاد مصطفی سفیدپوش میشه و بهار و تابستون که میاد، با ذوب شدن برف‌ها، یه عالمه گل و گیاه از دل خاک سر بیرون می‌آرن و یه منظره‌ی دل‌انگیز خلق می‌کنن.
پایین دست کوه و توی خود روستا، پر از باغ‌های سرسبزه که آدم دلش می‌خواد غرق توی عطر و رنگشون بشه. مخصوصاً بهار و تابستون که هوا عالیه، این باغ‌ها بهترین جا برای گذروندن یه روز قشنگ و پر از آرامش هستن، چه برای اهالی روستا و چه برای گردشگرهایی که از دور و نزدیک میان اینجا رو ببینن. ترجان یه ویژگی دیگه هم داره که اون رو از بقیه روستاها متمایز می‌کنه: بیشتر از بیست تا چشمه‌ی جوشان داره که هشت تاشون هیچوقت خشک نمی‌شن.
قلعه زیویه سقز
تو استان کردستان یه قلعه هست که اسمش “کاخدژ زیویه” است. این قلعه رو یه جایی ساختن که نگو نپرس! بالای یه کوه مرتفع، 55 کیلومتری جنوب شرقی سقز و 35 کیلومتری دیواندره تکاب. یه روستای کوچولو هم پایین پاش هست که اسمش “زیویه” است. این کاخ دژ که قدمتش به ۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح میرسه، تو یه عملیات باستان‌شناسی از دلِ خاک تپه زیویه بیرون کشیده شده. یه زمانی‌ها مادها و مانتاها تو این کاخ زندگی می‌کردن و حکمرانی می‌کردن. اما حالا متاسفانه خیلی از این اثر باستانی مراقبت نمی‌شه و داره روز به روز خراب‌تر میشه.
اگه یه روز مسیرتون به سقز افتاد، حتما یه سری به تپه زیویه بزنین و از این کاخدژ دیدن کنین. فقط یادتون باشه که خیلی مواظب باشین و به این اثر تاریخی آسیب نزنین.
سوالات متداول
زرینه رود از کجا سرچشمه میگیرد؟
از دامه شرقی کوه های چهل چشمه، در 53 کیلومتری جنوب شرقی سقز
زرینه رود به کجا میریزد؟
دریاچه ارومیه
چرا آب زرینه رود قابل استفاده نیست؟
توی فصلای کم‌آب فاضلاب‌ها و آلاینده‌های زیادی توی رودخانه ریخته می‌شن و باعث می‌شن که آبش خیلی آلوده بشه. این آلودگی‌ها ماهی‌ها رو مریض می‌کنن و می‌کشن.
