تالاب انزلی، که بهش “انزلی سل” هم میگن، یکی از بهترین تالاب های ایران محسوب میشه که آبش شیرینه. توی جنوب غربیِ بندر انزلی و نزدیک دریای خزر جا قرار گرفته. این تالاب 15 هزار سال قدمت داره و با مناظر بی‌نظیرش، تنوع گیاهی و جانوریِ زیاد، حسابی آدم رو مجذوب خودش می‌کنه. از نیلوفرهای آبی و نیزارهاش که بگذریم، یه عالمه لاله دریایی هم داره که یه نقاشیِ بی‌نظیر رو جلوی چشمات می‌ذاره. قایق‌سواری، ماهیگیری و پرنده‌نگری هم از تفریحاتِ محبوبِ این تالاب قشنگه که میتونی حسابی ازشون لذت ببری.
تالاب انزلی کجاست؟
این تالاب یه جای خوشگل تو شمال ایرانه، دقیق بخوام بگم میشه جنوب غربی بندر انزلی. اگه از رشت بخوای بری انزلی، حدود 40 دقیقه طول میکشه تا برسی. از یه طرف به صومعه سرا میرسه، از یه طرف دیگه به پیر بازار، از شمال به خود شهر انزلی و از غرب هم به کپورچال و آبکنار انزلی میچسبه.
مسیر دسترسی به تالاب انزلی
این تالاب بین المللی تو جنوب غربی دریای خزر جا خوش کرده. اگه میخوای ازش دیدن کنی، باید اول بری شهر انزلی. میتونی از جاده رشت یا رضوانشهر به اونجا برسی. وقتی رسیدی انزلی، باید دنبال قایقی بگردی که ببره تو تالاب گشت بزنی. یه جا که میتونی قایق کرایه کنی، تعاونی نیزاره که آدرسش اینه: خیابان تکاوران، پل هوایی، روبه‌روی پمپ بنزین فلاح، تعاونی نیزار.
مشخصات جزایر تالاب انزلی
از سال 1354 توی لیست تالاب های بین المللی کنوانسیون رامسر ثبت شده و به عنوان یکی از اولین تالاب‌های ثبت شده‌ی ایران شناخته میشه. این جاذبه‌ی طبیعی پر از لاله‌های مردابی، ماهی و پرنده‌های مختلفه. یکی از مهم‌ترین کارای تالاب انزلی اینه که آب رودخانه‌ها رو تصفیه می‌کنه. اینجوری هم به سلامتی محیط زیست کمک می‌کنه و هم آب تمیز برای کشاورزی و شرب مردم فراهم می‌کنه.
تالاب ساحلی انزلی به دریای خزر راه داره و میشه با کشتی ازش دیدن کرد. توی این منطقه میتونی بیشتر از 100 جور پرنده و 50 جور ماهی مختلف رو ببینی. وسعتش به فصل و شرایط آب و هوا بستگی داره. مثلا تو فصل‌های پر بارش سال، مساحتش به 120 کیلومتر مربع میرسه، ولی تو فصل‌های کم بارش ممکنه تا 80 کیلومتر مربع هم کم بشه. 374 هزار هکتار زمین‌های کشاورزی، مرتع، آب‌بند و استخر دور و بر این تالاب قرار دارن که از آب اون برای آبیاریشون استفاده می‌کنن.
۱۱ تا رود اصلی و ۳۰ تا رود فرعی داره که از شالیزارها و مزارع سرچشمه می‌گیرن و به تالاب می‌ریزن. اسمای جالبی هم دارن، مثلا رودخانه پیربازار، رمضان بکنده، قنادی، لله کا و… . جالبه که بدونید تالاب انزلی یه خواهرخوانده هم داره، اونم تالاب کوشیرو توی پارک ملی کوشیرو شیتسوگن ژاپن!
سازمان بین‌المللی حیات پرندگان این تالاب رو به عنوان یه زیستگاه خیلی مهم برای پرنده‌ها معرفی کرده. این تالاب متاسفانه از سال ۱۹۹۳، به خاطر یه سری خطر مثل کم شدن آب دریای خزر، زیاد شدن رسوبات و آلودگی آب، توی لیست مونترآل قرار گرفته. این لیست شامل تالاب‌هایی میشه که حالشون خوب نیست و باید بیشتر مراقبشون باشیم تا خشک نشن.
حیات وحش تالاب انزلی
دریای خزر یه جورهایی میشه گفت وسط مسیر سیبری، خزر و نیل قرار گرفته و یه عالمه غاز و مرغابی هم اونجا زندگی می‌کنن. به همین خاطر هم شده یکی از مهم‌ترین خونه‌های پرنده‌های آبزی، چه بومی و چه مهاجر. هر سال بیشتر از 10 تا 12 میلیون پرنده مهمون این دریاچه میشن. از اردک و غاز و قو گرفته تا پرنده‌های دیگه، کلی تنوع توی این دریاچه پیدا میشه. جالبه که بدونی بعضیا تا سه ماه از سال رو توی تالاب‌ها و آبگیرهای حاشیه‌ی خزر، مخصوصاً تالاب بین‌المللی انزلی، زندگی می‌کنن. زمستون که میشه، باکلان کوچک، پلیکان خاکستری، غاز پیشانی سفید، عقاب دریایی دم سفید و خروس کولی هم میان توی تالاب انزلی و زمستون رو اونجا سر می‌کنن.
بیشتر از 50 جور ماهی توی این تالاب میشه پیدا کرد، از ماهی‌های خاویاری و استخوانی دریای خزر گرفته تا اردک‌ماهی، کپور، سیم، سبله، شاه‌کولی، سیاه‌کولی، سوف، سوف سفید، سوف حاجی طرخان، سس، سفید، کفال، کولمه، فیتوفاک، بیگ هد، علفخوار، آزاد، ماش، سگ‌ماهی، کپور حوض، لای‌ماهی، سیم کوچک، سرخ‌پر، زیبا، زالون، شیشه ماهی، مارماهی، آمور سفید و سس ماهی. یکی از مهم‌ترین آبزی‌هایی که توی تالاب انزلی پرورش داده میشه، خرچنگه. خرچنگ انزلی به عنوان یکی از خوشمزه‌ترین خرچنگ‌های دنیا شناخته شده و از نظر وزن و مواد پروتئینی بعد از خرچنگ‌های آمریکایی و قبل از خرچنگ‌های اروپایی قرار می‌گیره.
کلی جونورهای دیگه هم توی این تالاب زندگی می‌کنن. از پستانداران باحال مثل شنگ، گراز، خارپشت، راسو، فک خزری، شغال، سمور آبی و گربه جنگلی بگیر تا خزندگانی مثل مار، سوسمار، لاک‌پشت خزری و لاک‌پشت برکه‌ای اروپایی. دوزیستان هم توی این تالاب کم نیستن، مثلا میتونی پنج گونه قورباغه از جمله قورباغه پا دراز ایرانی رو توی تالاب پیدا کنی. راستی، حشره‌خوارها و جوندگانی مثل تشی سنجابک و موش سیاه هم توی تالاب زندگی می‌کنن.
بیشتر بخوانید: پارک جنگلی سراوان رشت
جزایر تالاب انزلی
تو تالاب انزلی یه عالمه جزیره هست که هر کدوم یه جور خاصی قشنگه. بذار یه سری به چند تا از این جزیره‌ها بزنیم:
قلم گوده: این جزیره یه لنگرگاهِ حسابی برای کشتی‌هاست. یه گذرگاهِ عمیق و شبیه رودخونه داره که 125 مترم می‌گذره. کشتی‌ها می‌تونن راحت بیان تو این گذرگاه، لنگر بندازن و بار و بندیلشون رو رد و بدل کنن. قلم‌گوده پر از نیزاره و حیوونای اهلی هم اونجا چرا می‌کنن. یه پلِ ماشین رو هم این جزیره رو به شهر وصل می‌کنه.
میان پشته: روبروی قلم‌گوده یه جزیرهِ جنگلی و سرسبز به اسم میان‌پشته هست. این جزیره فقط 1 متر از سطح آب ارتفاع داره و اگه باد و طوفان بشه، سیلابی میشه. طولش 1260 متره و پهن‌ترین قسمتشم 765 متر. یه پلِ ماشین‌رو هم از رو رودخونه رد شده و این جزیره رو به شهر وصل می‌کنه. تو گذشته یه انبار باروت تو این جزیره بوده و یه باغِ قشنگ به اسم باغ شاه هم اونجا بوده که مال خسروخان بوده. الان تو میان‌پشته 5 تا ویلا، 45 تا کلبه‌ی ماهیگیری، 2 تا مرکز پرورش کرم ابریشم و یه باغ به اسم یوسف‌آباد هم پیدا میشه.
جزیره‌های دیگه:
- اکبرآباد و میان گوده: اکبرآباد یه جزیرهِ خیلی کوچیکه که نزدیک قلم‌گوده و میان‌گوده قرار داره.
- میان‌پشته‌کول: یه جزیرهِ کوچیک دیگه که روبروی میان پشته‌ست و پر از درختای کاشته شده.
- مراد گوده: این جزیره مثل یه استخر میمونه و اسمش سلگاهه. مردم محله‌ی کولیور تو بندر انزلی برای شکار مرغابی به این جزیره می‌یان. یه قسمتی از این جزیره هم زیر کشت کنفه.
- چراغ پشتان: این جزیره 6 کیلومتری انزلی و شرقی مراد گوده قرار داره.
- جزیره های شرقی: تو شرق انزلی یه عالمه جزیره‌ی باغی و چمنی هم هست مثل خشکی، سید کاظم باغ، پیله‌علی باغ، میرحسن باغ، طالقانی و آبکنار.
فصل نیلوفر آبی تالاب انزلی
بهترین موقع برای دیدن نیلوفرهای این تالاب، اواخر خرداد تا اواخر تابستونه. چرا؟ چون تو این فصله که گلهای قشنگ مردابی و نیلوفرهای صورتی رنگ همه جا پر میشن و یه عالمه قایق رنگارنگ هم رو آب تالاب میچرخن و یه عالمه آدم میان برای تماشای این زیبایی.
قیمت بلیط تالاب انزلی 1403
قیمت بلیط یه کم متغیره و بستگی به این داره که چی میخوای ببینی و چقدر وقت داری. یه گشت کوتاه 20 دقیقه‌ای با قایق معمولی حدود 750 تومن خرجت میشه، ولی اگه بخوای یه ساعت کامل تو تالاب بچرخی و از همه چی عکس بگیری، باید تا 1میلیون و 800 تومن هم پول بدی. حالا یه چیز دیگه هم هست، قایق‌های مختلفی برای گشت و گذار تو تالاب هستن که هر کدوم قیمت خودشون رو دارن. مثلا قایق‌های VIP گرون‌ترن، ولی خب امکانات بیشتری هم دارن. پس در کل، یه چیزی بین 750 تا 1میلیون و 800 تومن رو برای قایق سواری تو تالاب انزلی در نظر داشته باش.
بیشتر بخوانید: شیطان کوه لاهیجان کجاست
دیدنی های نزدیک تالاب انزلی
پناهگاه حیات وحش سلکه
این پناهگاه توی روستای هنده خاله، نزدیک صومعه سرا قرار گرفته. سلکه 360 هکتار وسعت داره و هر سال میزبان هزاران پرنده مهاجره، از جمله غاز پاکوتاه، قو و عروس غاز که دیگه خیلی کم پیدا می شن. این پناهگاه یه عالمه زیبایی داره: از شمال به تالاب انزلی می رسه، از شرق رودخانه صوفیانده رو داره، از جنوب به مزارع کشاورزی روستاهای هندخانه و صوفیانده می خوره و از غرب هم به رودخانه هندخاله می رسه.
توی سلکه می تونی یه عالمه گل نیلوفر آبی ببینی، صدای قشنگ پرنده های مهاجر رو بشنوی و کلی از دیدن آبزیان توی نیزارها لذت ببری. یه пейзаژ بکر و رویایی که هیچ جا دیگه مثالش رو پیدا نمی کنی. علاوه بر این ها، توی پناهگاه سلکه امکانات رفاهی خوبی هم مهیا شده. می تونی قایق سواری کنی، توی رستوران و کافه یه چیزی بخوری، توی مخفی گاه پرنده نگری پرنده ها رو تماشا کنی، از برج و دوربین چشمی استفاده کنی و یا با پیاده روی روی پل های چوبی حسابی کیف کنی.
منطقه حفاظت‌شده سیاه کیشم
تالاب سیاه کشیم 4114 هکتار وسعت داره. این تالاب توی جنوب غربی تالاب انزلی و نزدیک صومعه‌سرا قرار گرفته. راستش رو بخوای، سیاه‌کشیم خیلی قدیمی نیست و فقط 700 ساله که به وجود اومده. با این حال، کلی گیاه و جونور توی این تالاب زندگی می‌کنن که اون رو به یه جای بی‌نظیر تبدیل کردن.
از جمله گیاه‌هایی که توی سیاه‌کشیم میتونی پیدا کنی میشه به لوئی، نی، جگن، بارهنگ آبی، اسپرغان، آقطی، تراپا، لاله تالابی، نیلوفر آبی و سراتوفیلوم اشاره کرد. توی این تالاب پر از پرنده‌های خوشگل هم هست، مثل قو، غاز، اردک بلوطی، اردک تاجدار، خوتکا، کله‌سبز، حواصیل، فِیلوش، عقاب تالابی، لیل، دلیجه، سنقر تالابی، پرستوهای دریایی و کاکایی. اگه دنبال یه جای قشنگ و بکر برای تفریح می‌گردی، سیاه‌کشیم یه گزینه عالی برای توعه. میتونی توی این تالاب قایق‌سواری کنی، پرنده‌نگری کنی یا فقط از طبیعت لذت ببری.
پناهگاه حیات وحش سرخانکل
سرخانکل یه پناهگاه حیات وحشه که وسط تالاب بین‌المللی انزلی، توی غرب سلکه جا خوش کرده. این پناهگاه یه جور راه میونبره به نیلوفرهای آبی تالاب، واسه همین توی این سال‌ها خیلی هم شلوغ شده و آلودگی زیاد شده. سرخانکل از شمال به کانال ماهروزه، از جنوب به روستاهای هندخاله و سیاه درویشان، از شرق به رودخانه هندخاله و منطقه حفاظت‌شده سیاه کشیم و از غرب هم به پناهگاه حیات وحش سلکه و رودخانه تازه بکنده میرسه.
زمستون که میشه، سرخانکل پر میشه از پرنده‌های مهاجر. قو، غاز، چنگر، مرغابی، طاووسک، یلوه و کاکایی مهمون‌های این فصلن. توی آب‌های تالاب هم میشه ماهی‌های مختلفی پیدا کرد. از ماهی‌های بومی و مهاجر میشه به سوف، هشترخان، کپور، سیم، شوک (اردک ماهی) و ماهی سفید، سفید کولی و سیاه کولی اشاره کرد. پوشش گیاهی سرخانکل هم حسابی دیدنیه. نی، لوئی، آزولا، سه کوله خیز (که پرستوهای دریایی لونه‌هاشون رو اینجا می‌سازن) و لاله تالابی مهم‌ترین گیاهای این پناهگاهن.
اسکله چوبی آبکنار
این اسکله چوبی نزدیک میدان مالا و بلوار انزلی قرار داره و یه چشم‌انداز بی‌نظیر از دریا و آسمون رو بهت هدیه می‌کنه. اسکله و پل چوبی آبکنار یه جور ساخته شده که انگار روی آب‌های نیلگون دریای خزر شناور باشه. طول این پل حدود 500 متره و یه مسیر فوق‌العاده‌ست برای قدم زدن و لذت بردن از طبیعت. وقتی روی این پل قدم می‌زنی، یه حس آرامش عجیبی بهت دست می‌ده و تمام غمت رو یادت می‌ره. طلوع و غروب خورشید از این نقطه یه منظره دیوونه‌کننده‌ست که هیچ‌وقت از دیدنش سیر نمی‌شی. اگه یه دنبال یه جای رویایی برای تفریح و گذران اوقات فراغت می‌گردی، اسکله آبکنار بهترین انتخابه.
پارک ساحلی پاسداران
پارک پاسداران، یه پارک ساحلی فوق‌العاده خوشگل تو بندر انزلیه که تقریباً آخر خیابان پاسداران، سمت موج‌شکن غربی و ساحل انزلی قرار گرفته. اگه دنبال یه جای باحال برای یه پیک‌نیک کوتاه‌مدت، پیاده‌روی، عکس‌برداری یا شکم‌گردی شبانه می‌گردی، این پارک عالیه. فقط یادت باشه که برپا کردن چادر و شنا تو این پارک ممنوعه. یه شهربازی کوچولو و یه پارک بادی هم تو پارک هست که برای بچه‌ها عالیه. این شهربازی معمولا بعد از غروب آفتاب تا شب بازه و وسایل بازی برای بچه‌های 5 تا 15 سال داره.
