توی شرق طبس، یه جایی هست به اسم چشمه مرتضی علی که کلی چشمه‌ی خوشگل و قشنگ داره. این چشمه‌ها از دامنه‌ی جنوبی کوه “کش سیاه” سرچشمه می‌گیرن و به سمت غرب جاری می‌شن. مرتضی علی یکی از معروف ترین چشمه های آبگرم ایران هستش که کلی طرفدار داره.
اما یه چیز خیلی جالبی که این چشمه‌ها دارن اینه که هم چشمه‌ی آب گرم دارن و هم چشمه‌ی آب سرد! این چشمه‌ها درست کنار هم، توی یه دره قرار گرفتن و یه منظره‌ی فوق‌العاده زیبا خلق کردن. مطمئنم که توی خیلی جاها نظیر این پدیده رو نمی‌تونید پیدا کنید.
چشمه مرتضی علی کجاست؟
تو خراسان جنوبی، یه جایی هست به اسم چشمه مرتضی علی که تفرجگاه فوق‌العاده‌ست، مخصوصاً تو این گرمای طاقت فرسای کویر. این چشمه تو مسیر گردشگری روستای خرو، نزدیک شهر طبس قرار گرفته. مرتضی علی از دامنه غربی کوه‌های شتری سرچشمه می‌گیره و یه جویبار خنک و پرآب رو به وجود میاره.
مسیر دسترسی به چشمه مرتضی علی طبس
اول باید بری شهر طبس. بعدش وارد بلوار معلم میشی و از جاده خرو میری سمت چشمه. جاده چشمه دقیقا دو تا کیلومتر بعد از روستای خرو هستش. آخرش یه پارکینگ میبینی که باید ماشینتو اونجا پارک کنی. یه پولی هم باید به عنوان ورودی به شورای روستا بدی. حالا باید کلی پله بری بالا تا به یه دنیای قشنگ برسی! ولی یه نکته هست: تا چشمه باید پیاده‌روی کنی. مسیری که باید بری حدودا پنج کیلومتره و بیشترش هم توی آبه. پس کفش مناسب و لباس خنک یادت نره!
بیشتر بخوانید: باغ اکبریه بیرجند
چشمه های آب گرم و سرد مرتضی علی
مرتضی علی یه جای قشنگه که از چند تا چشمه تشکیل شده. این چشمه ها توی شرق شهرستان طبس، توی دامنه های جنوبی کوه کش‌سیاه قرار دارن. این مجموعه از سه تا چشمه اصلی و چند تا فرعی تشکیل شده. یه چیز جالب اینه که این چشمه ها با هم دماهای متفاوتی دارن.
اولین چشمه، قنبره که آبش خیلی سرده واز سمت شرق به غرب جریان داره. بعد از ۶ کیلومتر به دومین چشمه یعنی مرتضی علی میرسی که آبش گرمه. این گرمای آب بخاطر شکستگی و فشار توی زمینه‌ست. آخرین چشمه هم جعفریه که آب دو تا چشمه دیگه رو هم به خودش اضافه می‌کنه که تو فاصله چند ۱۰۰ متری از قبلیا قرار گرفته.
در نهایت، آب این سه تا چشمه به سد خاکی نهرین می‌ریزه و از اونجا برای آبیاری باغات و زمین‌های کشاورزی طبس استفاده میشه. نکته جالب اینه که به خاطر تفاوت غلظت آب توی این چشمه‌ها، با هم مخلوط نمی‌شن. همین موضوع باعث شده که توی یه جاهایی از رودخونه، یه پات توی آب گرم باشه و پات دیگه‌ت توی آب سرد! یه حس عجیب و جالبه!
بیشتر بخوانید: چشمه آبگرم محلات
جاذبه های چشمه مرتضی علی
راه رسیدن به چشمه مرتضی علی یه جورایی شبیهه یه تونل سنگیه! از بین دیواره‌های بلند و صخره‌ای رد میشی و هر چی جلوتر میری، تنگ‌تر میشه تا اینکه به یه شکاف تو دل کوه میرسی. دیواره‌ی اطراف چشمه پر از لایه‌های رسوبی و ماسه‌سنگه که یه منظره‌ی فوق‌العاده و منحصر به فرد رو به وجود آورده. علاوه بر زیبایی، چشمه مرتضی علی یه جای عالیه برای آب تنی. هم عمیقه، هم آبش گرمه و کلی کیف می‌کنی توش شنا کنی. خیلی‌ها هم به خاطر خواص درمانی آبش به اینجا میان. یه عالمه ماهی کوچولو هم تو چشمه هست که دور پاهات می‌پلکن و پاهاتو ماساژ می‌دن. این ماساژ طبیعی، هم حس خیلی خوبی داره، هم باعث میشه پوستت جوون‌تر بشه.
تصور کن داری توی یه مسیر خوشگل داری قدم می‌زنی و داری میری سمت یه چشمه خنک و گوارا. یهو میبینی دورت پر شده از صخره‌های بلند و عجیب! یه چیز جالبی که توی این صخره‌ها توجهت رو جلب می‌کنه، سوراخ‌های خیلی منظمیه که توی دلشون هست. جالبه که این سوراخ‌ها با یه سری تونل به هم وصل شدن! مردم محلی به این سوراخ‌ها میگن “خانه‌ها و قبرهای زرتشتی‌ها”. میگن که اینها مال دوران ساسانیانه و قدمتشون به بیشتر از ۱۵۰۰ سال می‌رسه. یه عده فکر می‌کنن که این سوراخ‌ها قبر زرتشتی‌ها بوده، یه عده دیگه هم میگن که خونه‌هاشون بوده.
سد شاه عباسی، یه سد قوسی‌شکل باابهت که توی دوران صفویه ساخته شده، ۶۰ متر ارتفاع داره و عرض تاجش توی نازک‌ترین قسمت فقط ۱ متره! بله، درست شنیدید، فقط ۱ متر! این سد با این عظمت و شکوه، قدمتی در حدود ۷۰۰ سال داره و یه شاهکار واقعی از مهندسی و معماری دوره صفوی به حساب میاد.
گردشگرهایی که میان راه چشمه آبگرم مرتضی علی هستن، به یه دره تنگ و محصور به اسم دره سد نهرین می‌رسن. این دره انقدر قشنگه که انگار یه تیکه از بهشته رو آوردن انداختن وسط بیابون. خیلی‌ها میگن که این دره شبیه تنگه واشی تهران هستش.
بیشتر بخوانید: چشمه دیمه کجاست؟
جاهای دیدنی نزدیک به چشمه مرتضی علی
کال جنی
تو دل کویر، یه جایی هست که اسمش رو گذاشتن کال جنی. یه تنگه قشنگ و مرموز که خیلی‌ها عاشقش شدن. مخصوصاً اونا که اهل دره‌نوردی هستن. این تنگه حدوداً ۶۰ کیلومتری چشمه مرتضی علی و ۳۵ کیلومتری طبس قرار داره. یه عالمه نقش و نگار روی دیواره‌های بلندش داره، دودکش و تنوره‌های جن هم توش پیدا میشه. یه جریانی هم از آب از توش رد میشه و حفره‌های عجیب و غریبی هم داره که آدم رو مات و مبهوت می‌کنه.
اسم این تنگه از دو بخش “کال” و “جنی” اومده. کال یه جورایی اسم دره‌ای هست که آب درستش کرده. اما بخش “جنی” داستانش جالبه. میگن یه زمانی که باد توی این تنگه می‌وزیده، صدایی شبیه به ناله جن ازش می‌اومده. واسه همین مردم فکر می‌کردن جن‌ها توی این تنگه زندگی می‌کنن!
روستای خرو
خرو یه روستای خوش آب و هواست که توی کوه‌ها قایم شده، تقریباً دو کیلومتری چشمه مرتضی علی. این روستا پر از باغ‌های میوه‌ی قشنگه، یه سرو کهن‌سال هم داره که بیشتر از ۱۰۰۰ سال عمر کرده و اسمش توی فهرست آثار ملی ثبت شده. اما جذابیت خرو فقط به طبیعتش ختم نمیشه. یه قلعه‌ی قدیمی هم توی این روستا هست که بهش میگن قلعه خرو یا قلعه اسماعیلیه. این قلعه یادگار دوره‌ی صفویه است و به عنوان اثر ملی شناخته شده.
روستای اصفهک
اصفهک یه روستای خوشگل تو دل کویره، تقریباً ۷۰ کیلومتری چشمه مرتضی علی. میدونی چیه؟ این روستا یه بافت خشت و گلی فوق‌العاده زیبا داره که انگار از دل تاریخ بیرون اومده. یه چیز جالب دیگه هم داره، اینکه تو زلزله وحشتناک سال ۱۳۷۵ هیچ آسیبی ندید! انگار که خدا یه دست غیبی رو سرش گذاشته بود.
اصفهک یه جای فوق‌العادست برای کسایی که دنبال یه سفر باحال و یه تجربه متفاوت میگردن. آب و هواش خیلی خنک و مطبوعه، یه رصدخونه خیلی خفن داره که میتونی شب ها بری اونجا و ستاره ها رو تماشا کنی، یه عالمه گیاه و جونور خاص داره که تو هیچ جای دیگه ایران نمیتونی پیدا کنی و خلاصه که یه عالمه چیزای دیگه داره که دیدن و تجربشون خالی از لطف نیست.
اقامتگاه چشمه مرتضی علی طبس
روستای خرو نزدیک‌ترین جاییه که میتونی برای شب‌موندن نزدیک چشمه مرتضی علی طبس پیدا کنی. اگه دلت می‌خواد توی این منطقه قشنگ چند روزی رو بگذرونی، میتونی تو اقامتگاه‌های بومی روستای خرو بمونی. البته یادت باشه که تعداد این اقامتگاه‌ها زیاد نیست، پس زودتر اقدام کن!
سوالات متداول
علت نام چشمه مرتضی علی طبس چیست؟
میگن اسم این چشمه رو از یه شکاف برداشتن که به گفته‌ی بعضیا، حضرت علی (ع) موقع عبور از این منطقه، با شمشیرش ایجاد کرده.
فاصله چشمه مرتضی علی تا طبس چقدر است؟
۲۷ کیلومتر
بهترین زمان سفر به چشمه های آب گرم و سرد مرتضی علی چه زمانی است؟
پاییز و زمستان
