چشمه غربالبیز مهریز تو یزد و منطقه مهریز قرار گرفته. این چشمه قشنگ و دیدنی، آب کشاورزی خیلی از زمین‌های این دو تا منطقه رو تامین میکنه. طبیعت این منطقه انقدر قشنگ و دلنشینه که آدم کیف میکنه. هوای خنک و دل‌انگیزش هم توی گرمای تابستون یه نعمته. پیشنهاد میکنم حتما به غربال بیز یکی از زیباترین چشمه های ایران به حساب میاد، سر بزن.
علت نام گذاری چشمه غربالبیز مهریز یزد
می‌دونی اسم این منطقه چرا غربالبیزه؟ چون یه عالمه چاه تو دامنه کوه‌های دور و برش حفر شده. تو پاییز و زمستون که بارون حسابی می‌باره، آب چشمه از این سوراخ‌ها سرازیر میشه و توی دامنه کوه جریان پیدا میکنه. یه عده هم میگن به خاطر بافت متخلخل کف دریاچه این اسم رو گرفته.
چشمه غربالبیز کجاست؟
چشمه غربال بیز یه جای فوق‌العاده‌ست که تو دل کوه‌های مهریز جا خوش کرده. اگه دنبال یه منظره کوهستانی بکر و ناب می‌گردی، این چشمه حرف نداره. یه عالمه کوه‌های قشنگ دور تا دورش هستن که آدم رو مجذوب خودشون می‌کنن. چشمه غربال بیز تو دلِ ارتفاعات شیرکوه قرار گرفته که یکی از دو تا چشمه مهم استان یزده. در واقع 10 کیلومتری مرکز مهریز و 40 کیلومتری یزد توی روستای مزوار قرار گرفته.
نحوه پیدایش چشمه غربال بیز مهریز
سال ۱۳۸۰ یه گروه باستان‌شناس توی منطقه غربالبیز مهریز دست به کار شدن و بعد از ۷۵ روز کندوکاو، یه کشف حسابی کردن. اونا یه بنای تاریخی پیدا کردن که قدمتش به دوره اشکانی‌ها می‌رسه. این بنا یکی از قدیمی‌ترین آثار باقی مونده از اون دوره توی استان یزد و کل ایران به حساب میاد.
دریاچه غربال فقط یه تیکه آب قشنگ وسط بیابون نیست، یه گنجینه واقعی از تاریخ و تمدنه! تا حالا توی این منطقه چیزای خیلی باحالی پیدا شده، از سفال و ابزار مفرغی گرفته تا بقایای یه شهر باستانی و حتی گورهای خورشیدی. این کشفیات نشون میده که از دوران عصر حجر تا ساسانیان، تمدن‌های مختلف توی این منطقه زندگی می‌کردن. از قدیم‌الایام، به خاطر همین آب، مردم توی این منطقه زندگی می‌کردن و غربالبیز رو به یکی از اولین محل‌های سکونت انسان‌ها در ایران تبدیل کرده بود.
خانم دکتر “آذر میدخت اسفندیاری”، که سرپرست گروه باستان‌شناسی غربال بیز هستن، درباره چیزایی که از دوره هخامنشی‌ها توی این محوطه پیدا شده گفتن: “توی این منطقه آثاری از نیمه دوم هزاره اول قبل از میلاد و دوره اشکانی کشف شده. ساختار کلی محوطه مربوط به دوره اشکانی‌هاست، ولی توی اشیاء و سفال‌هایی که پیدا شده رد و نشونی از فرهنگ هخامنشی‌ها هم دیده میشه.”
خانم دکتر “اسفندیاری” میگن: “شواهدی از سکونت هخامنشی‌ها توی این منطقه وجود داره، ولی چون کتیبه، سکه یا سنگ نگاره‌ای که نوع پوشش و لباسشون رو نشون بده پیدا نشده، نمیشه با قاطعیت گفت که حکومت هخامنشی‌ها توی این منطقه وجود داشته یا نه.
ویژگی های چشمه غربالبیز در یزد
این چشمه که حفره هاش توی یه منطقه‌ی 40 متر مربعی پخش شده، یه آبریز 10 کیلومتر مربعی هم داره .تو فصل بهار که بارون‌های حسابی می‌باره، آبش تا 1270 لیتر در ثانیه هم می‌رسه! دور و بر این چشمه یه جور گیاه رشد میکنه که اسمش درمنه ست و تمام اطرافشو پوشونده. انگار که طبیعت خودش می‌دونه این چشمه چقدر قیمتیه و می‌خواد ازش محافظت کنه. رنگ و کیفیت آب این چشمه همیشه ثابته، انگار نه انگار که زمان می‌گذره. برعکس بقیه چشمه ها که یا رنگشون عوض میشه یا کیفیتشون میاد پایین، آب غربال بیز همیشه زلال و شفافه. چشمه غربالبیز مهریز که یکی از جاهای دیدنی یزد هستش، مثل یه گودال طبیعی تو دل کوهه که هر سال اوایل بهار پر از آب زلال و گوارا میشه. این آب از کوه های اطراف میاد و توی گودال جمع میشه و یه دریاچه ی طبیعی درست میکنه.
اما این همه ماجرا نیست! از دل کوه، کنار این آب زلال، ماهی‌های عجیبی بیرون میان. این ماهی‌ها کور هستن و به خاطر اینکه نور خورشید بهشون نمی‌رسه، رنگ روشنی دارن. مردم محل میگن که این ماهی‌ها قرن‌ها توی تاریکی مطلق زیر زمین زندگی کردن و بچه‌دار شدن. این ماهی ها توی فصل کوچ، غذای پرنده های ماهی خواری می شن که از شمال به جنوب میان.
اگر به این شهر تاریخی سفر کردید پیشنهاد میکنم به روستای شواز یزد هم سر بزنید.
