مسجد جامع یزد | تاریخچه + ساعت بازدید + جاهای دیدنی

مسجد جامع یزد یکی از جاهای دیدنی و تاریخی این شهره که خیلی‌ها رو به خودش جذب می‌کنه. این مسجد با ابعاد ۱۰۴ در ۹۹ متر، یکی از بزرگ‌ترین مساجد ایرانه و ساختش نزدیک به ۱۰۰ سال طول کشیده. توی این مسجد، کتیبه‌های تاریخی و کاشی‌کاری‌های زیبا دیده می‌شه که هر کدوم داستانی از تاریخ یزد رو روایت می‌کنه. جالب اینجاست که قبل از اینکه این مسجد ساخته بشه، اینجا یک آتشکده زرتشتی وجود داشته که با حمله اعراب خراب شد و تنها دیواری از اون آتشکده قدیمی توی محوطه باقی موند. این مسجد نزدیک به ۹۰۰ سال قدمت داره و سبک معماری‌ش هم به سبک آذری یا مغولی تعلق داره. به خاطر مناره‌های بلند و معروفش که در عصر صفویان اضافه شدن، خیلی‌ها این مسجد رو با این مناره‌ها می‌شناسن. این مناره‌ها به عنوان بلندترین مناره‌های جهان شناخته می‌شن و در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی به ثبت ملی رسیدن.

مسجد جامع یزد کجاست؟

این مسجد یکی از معروف ترین جاهای دیدنی یزد محسوب میشه که توی ضلع غربی خیابان امام خمینی، روبروی برج ساعت قرار گرفته. درست انتهای خیابان مسجد جامع، یه چهارسوق و بازار شاهی یزد هست که قدمت‌شون به قرن هشتم برمی‌گرده. این چهارسوق هم با سه تا بازارچه قدیمی شهر یزد در ارتباطه و یکی از این بازارچه‌ها مستقیم میاد به مسجد جامع، که به واسطه‌ی دو تا بازارچه دیگه به کوچه یهودی‌ها و محله دارالشفا می‌رسه.

لوکیشن مسجد جامع یزد روی نقشه

تاریخچه مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد یکی از مهم‌ترین و زیباترین آثار تاریخی کشور ماست که قدمتش به زمان آل بویه برمی‌گرده. بانی اولیه این مسجد، علاءالدوله کالنجار بود که در زمان ملکشاه سلجوقی به یزد اومد و در سال ۵۰۴ هجری قمری شروع به ساخت این بنا کرد. اون مرد مذهبی و باعقیده‌ای بود، اما متأسفانه آثار ساختمانی او دیگه باقی نمونده. بعد از اون، در سال ۷۲۴ هجری قمری، سید رکن‌الدین نظام‌الحسینی با ساخت بنای مجلل مسجد جامع عتیق در سمت قبله، گام‌های بعدی رو برداشت. رکن‌الدین در حالی که هنوز گنبد و ایوان رو تمام نکرده بود، در سال ۷۳۲ فوت کرد و بعد از اون، اشرف‌الدین علی یزدی که یکی از مشهورترین معماران یزد در دوره تیموری بود، طبق وصیت رکن‌الدین گنبد و ایوان رو به پایان رسوند. در زمان امیر تیمور هم، سال ۷۷۷ هجری قمری، گنبد و ایوان با کاشی‌کاری زیبا تزئین شد.

یکی از اتفاقات جالب اینه که در زمان پسر امیر تیمور، خواجه جلال‌الدین محمود خوارزمی، یک کتیبه به خط نسخ به سوره فتح در دور گنبد و ایوان اضافه شد که این کتیبه هم در سال ۸۱۹ به دست شاه نظام کرمانی کامل شد. در همین زمان، به دستور شاه نظام، نام‌های امامان شیعه هم روی ایوان نقش شد و القاب شاهرخ هم با کاشی‌های زیبا روی سردر ورودی نصب شد. تاریخ این مسجد پر از تغییراته. تا سال ۱۳۲۴ هجری شمسی، افراد مختلف کارهایی مثل ساخت پیشگاه ایوان با سنگ مرمر توسط بی‌بی فاطمه خاتون، همسر جلال‌الدین چقماق شامی، و همچنین افزودن رواق‌ها به مسجد انجام دادن. سال ۱۲۴۰ هجری قمری هم، زمان فتحعلی‌شاه قاجار، صحن مسجد تعمیر شد و رواق‌هایی از گچ و آجر دور صحن ساخته شد.

اما یکی از بزرگ‌ترین تحولات در تاریخ مسجد جامع یزد، مربوط به اقدامات هیئت حامیان مسجد از سال ۱۳۲۴ به بعد بود. این اقدامات به دستور حاج سید علی‌محمد وزیری، یکی از روحانیون یزد، شروع شد و تغییرات زیادی رو در ظاهر و باطن مسجد به وجود آورد. مسجد جامع یزد که به نام مسجد عتیق شناخته می‌شد، با گذشت زمان، با اضافه شدن بخش‌های مختلف بهش، اسمش به مسجد جامع یزد تغییر کرد.

معماری مسجد جامع یزد

وقتی وارد این مسجد می‌شی، اولین چیزی که توجهت رو جلب می‌کنه، سردر زیبا و با شکوهش هست که ۲۴ متر ارتفاع داره و با کتیبه‌های کاشی معرق تزیین شده. این ورودی به یک هشتی گنبدی می‌رسه که انگار موزه‌ای از کتیبه‌هاست. این کتیبه‌ها به تاریخ و فرامین مختلف مربوط می‌شن و اطلاعات جالبی رو ارائه می‌دن. مناره‌های مسجد هم خیلی بلند و زیبا هستن. ارتفاع هر کدوم حدود ۵۰ متره و با کاشی کاری‌های منحصر به فرد زینت داده شده. جالب اینجاست که هر چه به بالای مناره‌ها می‌ری، باریک‌تر می‌شن و این ظرافت در کاشی کاری‌ها واقعاً شگفت‌انگیزه. گنبد مسجد روی فیلپوش‌های بزرگی قرار داره که با نقش های معقلی تزیین شده. این گنبد با قطر ۱۷ متر و خوابیدگی خاصش، یکی از نمادهای معماری یزده. توی گنبدخانه، طرح‌های خاصی به چشم می‌خوره که از دوره ایلخانی به جا مونده و با پلان مربعی به هشت، ۱۶ و ۳۲ ضلعی تبدیل شده.

صحن وسیع مسجد هم با ابعاد ۵۳ در ۲۰ متر، فضای فوق‌العاده‌ای برای اقامه نماز فراهم کرده و دور تا دورش رواق‌های زیبا قرار دارن. ایوان این مسجد هم واقعاً زیباترین بخششه و با تزیینات کاشی معرق و نقوش گیاهی، توجه هر بیننده‌ای رو جلب میکنه. در نهایت، محراب اصلی گنبدخانه، با کاشی‌های معرق و کتیبه‌های زیبا مزین شده و دورش هم آیه‌هایی از قرآن حک شده. این مسجد با طرح چهارگوشش و شباهت به کعبه، نشان‌دهنده‌ی سبک خاصی از معماری ایرانیه که به شیوه آذری معروفه.

مناره های مسجد جامع یزد

طبق حرفای قدیمی‌ها، یه روز یه استاد و شاگرد برای محک زدن مهارتشون قرار می‌ذارن تا هر کدوم یه مناره برای مسجد بسازن. مسابقه جالبی بوده! وقتی کار ساخت مناره‌ها تموم میشه، هر دو مناره خیلی زیبا و بی‌نقص از آب در میاد. اما یه مشکل پیش میاد: مناره‌ای که شاگرد ساخته، دو تا پله داره که از دو طرف می‌ره بالا، در حالی که مناره استاد فقط یه پله داره. این موضوع باعث حسادت استاد میشه و متأسفانه وقتی که مناره رو می‌بینه، خودشو از اون پایین میندازه. این مناره‌ها، با ارتفاع ۵۲ متر و قطر ۸ متر، جزو باشکوه‌ترین بخش‌های مسجد جامع یزد به حساب میاد. کاشی‌کاری‌های زیبا روی مناره‌ها هم با اذکار خدا و معصومین زینت داده شده. یکی از مناره‌ها یدونه راه‌پله داره و اون یکی دو تا. این مناره‌ها رو آقا جمال‌الدین محمد، که وزیر عصر صفوی بوده، ساخته. متأسفانه، این مناره‌ها در سال ۱۳۱۳ فروریختن، ولی خوشبختانه بعداً مرمت شدن و دوباره بر سر جای خودشون برگشتن.

ساعت بازدید مسجد جامع یزد

اگر می‌خواید از این جاذبه تاریخی دیدن کنید، از ساعت ۷ صبح تا ۸ شب می‌تونید وارد بشید. خوبیش اینه که هر روز هفته بازه و محدودیت روز خاصی نداره.

جاهای دیدنی نزدیک به مسجد جامع یزد