غار کرفتو، یکی از جاذبههای تاریخی و طبیعی استان کردستانه که تو ۶۷ کیلومتری دیواندره قرار گرفته. این غار که به اسم های «قلعه کرفتو» یا «قلعه لای کرفتو» هم شناخته میشه، یه ساختار آهکی داره و قدمتش برمیگرده به دوران مزوزوئیک. یکی از ویژگیهای خاص غار اینه که یه بخشهایی از اون هنوز زیر آبه، پس برای گشت و گذار تو بعضی قسمتها باید سوار قایق بشید. اما چیزی که غار کرفتو سنندج رو حسابی خاص کرده، ترکیب طبیعت با معماری دست ساز انسانه. یعنی یه جاهایی از غار، طبیعی شکل گرفته، ولی یه بخشهایی رو هم آدمای قدیم با دست کندن و تبدیلش کردن به یه سازه عجیب و غریب صخره ای.
غار کرفتو کجاست؟
این غار تو ۶۷ کیلومتری دیواندره و ۷۰ کیلومتری سقز، داخل یه رشتهکوه آهکی قرار گرفته. اگه از دیواندره به سمت سقز حرکت کنید، بعد از حدود یه ساعت رانندگی، به یه جاده فرعی میرسید که شما رو مستقیم به ورودی غار میرسونه. اطراف غار هم روستاهای مختلفی هستن، مثل روستای مسعودآباد تو جنوب، علیآباد تو شمال، یوزباشکندی سمت شرق و میرسعید سقز تو قسمت غرب غار.
مسیر دسترسی به غار کرفتو سنندج
برای رفتن به این غار دو تا مسیر اصلی هست: یکی از سمت سقز و یکی از دیواندره.
مسیر از سقز
اگه از سقز راهی بشید، باید اول به شهر صاحب برید و بعد خودتون رو به روستای میرسعید برسونید. از اونجا وارد جاده دیواندره بشید تا به یه دوراهی به اسم تکاب – گورباباعلی برسید. مسیر رو به سمت جاده فرعی ادامه بدید و چند کیلومتر بعد به ورودی غار میرسید.
مسیر از دیواندره
اگه از دیواندره راه میفتید، مستقیم برید سمت جاده دیواندره – سقز. حدود ۲۳ کیلومتر که جلو برید، به همون دوراهی تکاب میرسید. اینجا باید از مسیر سمت راست وارد یه جاده فرعی بشید و حدود ۳۵ کیلومتر دیگه ادامه بدید تا برسه به جادهای که مستقیم شما رو به غار کرفتو میرسونه.
مسیر از تکاب
اگه از سمت تکاب میاید، باید وارد جاده تکاب-ایرانخواه بشید و بعد از عبور از منطقه چپدره، وارد کردستان بشید. از اونجا مسیر رو بهسمت روستای یوزباشکندی ادامه بدید. بعد سه کیلومتر بعد از این روستا به مقصد میرسید.
مسیر تهران به غار کرفتو
تهرانیها برای رسیدن به کردستان چند تا گزینه دارن. با ماشین شخصی، مسیر حدود ۵۰۰ کیلومتره و چیزی حدود ۶ تا ۷ ساعت طول میکشه. با هواپیما هم تقریباً یک تا یک و نیم ساعت تو راه هستید. قطار مستقیم به کردستان نداریم، ولی میتونید با اتوبوس هم برید.
پیشنهاد میکنم توی سفرتون به این استان، از کوهستان سارال کردستان هم دیدن کنید.
تاریخچه غار کرفتو
این غار آهکی که به مدت طولانی زیر آب بوده، کمکم از آب خارج شده و امروزه تبدیل به یکی از جاذبههای مهم گردشگری شده. جالب اینجاست که کتیبهای یونانی توی این غار پیدا شده و همین موضوع باعث شده بعضی از پژوهشگران فکر کنن که سلوکیان (یکی از حکومتهای قدیمی ایران) ممکنه مدتی در این غار زندگی کرده باشن.
طبق تحقیقات باستانشناسان، استفاده از غار کرفتو به بیش از پنج هزار سال پیش برمیگرده و حتی آثار مختلفی مثل سفال و وسایل قدیمی در اینجا پیدا شده که نشون میده مردم در دوران اشکانی و ساسانی هم در اینجا اقامت داشتند.
محققان خارجی هم از گذشتهها به این غار علاقهمند بودن. برای مثال، سر رابرت کرپورتر سال ۱۸۱۸ میلادی از غار کرفتو بازدید کرد و کتیبه یونانی رو ترجمه کرد. چند سال بعد، هنری راولینسون که در زمینه باستانشناسی مشهور بود، این ترجمه رو اصلاح کرد. در سال ۱۹۱۷ میلادی، نیکلای خانیکوف که یک شرقشناس معروف بود، به غار کرفتو سر زد و نوشتههایی از خودش توی یکی از راهروهای غار گذاشت.
دلیل نامگذاری غار کرفتو تکاب
توی مورد این اسم، یه عالمه نظریه هست که هر کدوم جذابیت خاص خودشون رو دارن. بعضیها میگن که واژه «کرف» توی زبان پهلوی یعنی «ثواب» و توی اوستا هم یعنی «ستایش». بعضی از کارشناسا معتقدن که این اسم به معنای «ستایشگاه خورشید» باشه، چون توی زبان کردی «تاو» یعنی گرما و «هه تاو» یعنی خورشید.
اما یه سری محقق دیگه هم میگن که ریشه «کرفتو» توی زبان کردی به معنای «گرفته» یا «فتح شده» ست. این یعنی شاید این اسم به یه جایی اشاره داره که زمانی فتح شده یا توسط کسی گرفته شده.
مشخصات غار کرفتو کردستان
ورودی غار تو ارتفاع ۲۰ تا ۲۵ متری از دامنه کوه قرار داره، اما جای نگرانی نیست! پلههایی برای دسترسی راحتتر ساخته شده.
این جاذبه حدود ۷۵۰ متر طول داره و از چهار طبقه تشکیل شده که هر طبقه شامل اتاقها، راهروها و دالانهای مختلفه. توی بعضی اتاق هاش، کتیبههایی به خط یونانی دیده میشه. جالب اینجاست که توی یکی از این کتیبهها، نام “هرکول” حک شده، که نشون میده اینجا یه زمانی یه جایگاه مهم تو فرهنگ یونانیها بوده. همچنین، توی راهروی ارتباطی طبقه اول به دوم، یادگاری از نیکلای خانیکوف، محقق و جغرافیدان روسی، دیده میشه.
غار کرفتو ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده و ۲۴ آبان ۱۴۰۱ توی فهرست موقت جهانی یونسکو قرار گرفته.
امکانات غار کرفتو سنندج
بعد از مرمتها و اصلاحاتی که روش انجام شده، در حال حاضر غار کرفتو خیلی راحتتر و مجهزتر از قبل شده. اگه برید به سمت این غار معروف کردستان، حتماً با برقکشی و روشنایی خوب روبهرو میشید که همه جا روشن و قابل دسترسی باشه.
محوطه بیرونی هم حسابی مرتب شده، با سکوهایی برای استراحت تا بتونید وقتی که خسته شدید، چند دقیقهای بشینید و نفس بکشید. برای پارک کردن ماشین هم خیالتون راحت باشه؛ یه پارکینگ مناسب کنار غار هست که مشکلی برای پارک کردن نخواهید داشت.
برای وارد شدن به غار هم که دیگه نگران نباشید، پلهها به خوبی نصب شدن تا بیدردسر بتونید وارد غار بشید و از زیباییهاش لذت ببرید. در کنار اینها، سرویسهای بهداشتی هم در دسترس هستن که شما میتونید از اونها استفاده کنید.
هزینه بلیط غار کرفتو
طبق آخرین اطلاعاتی که داریم، قیمت ورودی این غار توی سال 1398، نفری 5 هزار تومن بوده. در حال حاضر در مورد نرخ جدید این جاذبه، کسی اطلاعی نداره.
جاهای دیدنی نزدیک به غار کرفتو
جاذبه گردشگری | فاصله حدودی از غار (کیلومتر) |
---|---|
دژ زیویه سقز | 17.9 KM |
مسجد جامع تکاب | 22.4 KM |
قلعه سردار افشار | 22.8 KM |
غار کهریز تکاب | 23 KM |
سد قجور | 27.6 KM |
روستای یولقون آغاج تکاب | 30.1 KM |
سد بوکان | 32.7 KM |
چمن متحرک چملی | 35.2 KM |
آب گرم احمدآباد تکاب | 40 KM |
کوه زندان سلیمان | 42.8 KM |
تخت سلیمان | 44.2 KM |
آتشکده آذرگشسب | 44.2 KM |
حمام قپان | 46.7 KM |
چشمه و آبشار قینرجه تکاب | 50 KM |
گویجه قلعه | 51.7 KM |
مسجد شیخ حسن مولانا | 51.8 KM |