یه جایی تو تهران داریم به اسم باغ نگارستان، که خیلی آروم و زیباست. وقتی تو اینجا وقتی بگذرونید، واقعاً از همه شلوغی‌ها و آلودگی هوای پایتخت فرار می‌کنید و به جای خوشایند و سرسبزش لذت می‌برید. این باغ تو زمان دودمان قاجار ساخته شده و به دستور فتحعلی شاه قاجار به وجود اومده. فتحعلی شاه اونجا یه‌سری قصرها و باغ‌های شاهانه دیگه هم ساخته بود که به همه معروف بوده. مثل باغ گلشن، قصر ماه، قصر فیروزه، قصر زر، قصر آبگینه، قصر زمرد، و البته باغ و قصر نگارستان.
این جاذبه یکی از بزرگترین و مهم‌ترین باغ های ایران هستش. در سال‌های ۱۲۲۲ تا ۱۲۲۸ هجری قمری ساخته شد، با هدف ایجاد یک مکان ایجادی مرفه خارج از دارالخلافه تهران. اون زمان این باغ و قصرهاش خیلی بزرگ بودن و به خاطر اتفاقات تاریخی مهمی که تو قرن ۱۳ هجری قمری افتاد، به‌ویژه قتل منشی و وزیر بزرگ اون دوران، میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی، اهمیت خاصی داشت.
باغ نگارستان کجاست؟
باغ نگارستان یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری تهران هستش که توی شمال میدان بهارستان قرار گرفته. از جنوبش به میدان بهارستان و از سمت شرق به خیابان دانشسرا تا غربی‌ترین نقطه‌اش که به خیابان صفی‌علی‌شاه می‌رسه. همین طور ساختمون سازمان برنامه کشور توی جنوبشه.
آدرس : میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، خیابان شریعتمدار رفیع
باغ نگارستان با مترو
برای رفتن به باغ موزه نگارستان با مترو، اولین قدم اینه که با مترو خط ۲ سفر کنید. وقتی به ایستگاه بهارستان می‌رسیدید، از مترو پیاده بشید. بعد از اومدن بیرون از ایستگاه مترو، یه تابلوی راهنما واسه رفتن به باغ نگارستان میبینید. از اینجا به سمت خیابان دانشسرا برید و تا حدودی چند دقیقه پیاده برید. به این ترتیب به باغ موزه نگارستان میرسید.
اگه میخواید با اتوبوس به این مکان بروید، نقشه بی آر تی تهران ۱۴۰۳ رو مطالعه کنید.
علت نامگذاری باغ نگارستان
دلیلی که این ساختمان تاریخی خاص و ارزشمند به نام “باغ نگارستان” شناخته میشه، به خاطر وجود تعداد زیادی اتاق درونشه که پر از تابلوهای نقاشی هستن. این تابلوها بیشتر پرتره‌هایی هستند که به خوبی توسط هنرمندان معروفی مثل میرزا جانی نقاش، میرزا بابا نقاش و عبدالله خان نقاش نقاشیده شدن. تصاویر این نقاشی‌ها واقعاً جذاب و دلچسبند و به وضوح نمایانگر هنر دست هنرمندان بزرگی هستن.
نامداران باغ نگارستان
توی این چندین دهه گذشته، توی باغ نگارستان خیلی از معروف‌ترین و نام‌آورترین افراد کشورمون به تحصیل و تدریس پرداختن. اینجا نفراتی از اهل علم، ادب و هنر ایران رو می‌تونید پیدا کنید. مثل ملک‌الشعرای بهار، کاظم عصار، علی اکبر دهخدا، بديع‌الزمان فروزانفر، علی نقی وزیری، جلال همايی، سعيد نفيسی، ابراهيم پورداود، غلامحسين صديقی، پرويز خانلری، محمد معين، محمد ابراهيم باستانی پاريزی، علی محمد کاردان و محمود حسابی. توی یه گوشه‌ای از این باغ هم، جلوی کتابخونه، تندیس‌هایی از بعضی از این اساتید و شخصیت‌های بزرگ ایرانی هم وجود داره که می‌تونید ببینید.
رویداد های رخ داده در باغ نگارستان
توی این باغ نگارستان، واقع در تاریخ، داستان‌های زیادی رخ دادن. اینجا شاهکارهای تلخ و شیرین تاریخ گذاشته. سال ۱۲۴۹ هجری قمری، جشن ولیعهدی محمد میرزا در این باغ گرامی‌داشته شد. تاج‌گذاری در سال ۱۲۴۹ هجری قمری اینجا برگزار شد. داستانی دیگه که به ماجراهای تاریخی این باغ افتخار آورده. اما بزرگترین حادثه‌ی سیاسی که توی این باغ رخ داد، قتل قائم مقام فراهانی بود. این قائم مقام، سیاستمداری معروف اون دوره بوده. در سال ۱۲۵۱ هجری قمری، محمد شاه به اتهاماتی که توسط افراد حسود و دشمنانش ارائه شد، دستور قتل او رو صادر کرد. نتیجه‌ی این دستور قتل، این بود که قائم مقام رو به‌مدت شش روز در حوض‌خانه‌ای از باغ نگارستان، که امروزه ممکنه موزه هنرهای ملی تحت حفاظت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشه، محبوس کردن. و در نهایت، در شب ۳۰ صفر اون سال، اون رو به قتل رسوندن.
دیدنی‌های باغ موزه نگارستان تهران
موزه کمال الملک
محمد غفاری، یا به عنوان کمال الملک شناخته می‌شود، بزرگترین نقاش دوره قاجار است و تابلوهای زیبا و هنری خود را به همراه شاگردانش در موزه‌ای به نام باغ نگارستان کمال الملک به نمایش گذاشته‌اند. در این مجموعه، آثاری از هنرمندان مختلف نیز نمایش داده می‌شود که به نام‌های زیر شناخته می‌شوند:
– ابوالحسن صدیقی
– آرشاک
– اسکندر مستغنی
– اسماعیل آشتیانی
– جعفر پتگر
– جمشید امینی
– حسنعلی وزیری
و….
این مجموعه تمامی آثار هنری زیبا و دلنشین این هنرمندان را در اختیار علاقه‌مندان به هنر قرار می‌دهد.
دیوار نگاره صف سلام فتحعلی شاه
در زمان فتحعلی‌شاه، خانه‌ای به نام “عمارت شاهی” در کنار حرم حضرت معصومه (س) ساخته شد. این خانه وقف‌نامه‌ای داشت و برای زائران و شخصیت‌های خاص بود. در بخشی اختصاصی برای شاهزادگان قاجاری، تالاری با نقاشی‌های بیش از صد تن از آنان ساخته شد.
در سال ۱۳۳۸، آیت‌الله بروجردی در زمان احداث مسجد اعظم قم، عمارت شاهی را تخریب کرد. قبل از تخریب، نقاشی‌های گچی از دیوارهای عمارت جدا شدند و به مقبره شاه سلیمان منتقل شدند.
در سال ۱۳۵۲، خاندان پهلوی در سفری به قم، نقاشی صف سلام را در مقبره شاه سلیمان دیدند. این نقاشی‌ها سپس به موزه نگارستان منتقل شدند. در سال ۱۳۸۳، بخشی از نقاشی‌ها به کاخ گلستان منتقل شد و تحقیقاتی برای شناسایی آن‌ها آغاز شد.
این دیوارنگاره یکی از نادرترین و ارزشمندترین نقش‌مایه‌های دوران قاجار است. آن نشان دهنده تمام فرزندان پسر فتحعلی شاه با شمایل همگون و خلعت مخصوص آن‌ها است. این نقاشی دیواری با تکنیک رنگ روغن روی بستر گچ ترسیم شده و ابعاد بزرگی دارد. در حین جدا کردن اثر از دیوار، بخشی از آن تخریب شد و تعداد ۹۰ نفر از فرزندان و فرزندزادگان شاه در آن دیده می‌شوند. این نقاشی دیواری به‌خوبی بزرگی و قدرت حاکم قاجار و خاندان او را نمایان می‌کند.
جهانگیر ارجمند
یکی از بخش‌های موزه باغ نگارستان مجموعه مجسمه مینیاتورهای مردم‌شناسی جهانگیر ارجمند هستش، که خود این آقا مجسمه‌ساز خفنی بوده. او این مجموعه رو در سال ۱۳۹۱ به باغ نگارستان دانشگاه تهران هدیه داده. بعداً توی سال ۱۳۹۳ این مجسمه‌ها در موزه به نمایش گذاشته شدن. جالبه بدونید که این مجسمه‌ها از مواد مختلف مثل یونولیت، کاغذ، مقوا، چوب و حتی وسایل دورریختنی ساخته شدن، و آقای ارجمند از تیغ ریش تراشی استفاده کرده برای ساختشون. علاوه بر این مجسمه‌ها، بعضی از آثار ارجمند تو موزه صنایع‌دستی ولنجک هستن و بعضی دیگه هم تو آمریکا و حتی بعضی توسط سفارت آلمان خریداری و به آلمان منتقل شدن و اونجا نگهداری می‌شن.
سردیس فردوسی
در سال ۱۳۱۳ شمسی، ۴۱۰ دانشجوی فرانسوی تصمیم گرفتند تا یک مجسمه از شاعر فردوسی بسازند و به کنگره بین‌المللی فردوسی هدیه دهند. هر کدام از این دانشجویان مبالغی از ۲۰ تا ۱۰۰ فرانک اهدا کردند و مجموعاً حدود ۱۵ هزار فرانک جمع‌آوری شد. با این حال، این مبلغ کافی نبود و لورنزی، یک مجسمه‌ساز مشهور فرانسوی، تصمیم به ساخت مجسمه گرفت. لورنزی به ابراهیم چهرازی، که یک متخصص اعصاب و روان و نماینده دانشجویان بود، درخواست کرد که برای وی شعرهایی از فردوسی بخواند تا او الهام بگیرد. بعد از ساخت مجسمه و ارسال آن به کنگره، مجسمه در محوطه دانشکده ادبیات دانشگاه نصب شد و از آن زمان تا به امروز به افتخار شاعر فردوسی در آنجا باقی مانده است.
ملک الشعرای بهار
در این مجموعه عکس‌ها، اسناد دیجیتال، دست‌نوشته‌ها و کتاب‌های تاریخی ملک الشعرای بهار، که یک شاعر معروف بوده، جمع آوری شده‌اند. این مجموعه به باغ نگارستان توسط فرزند او، خانم چهرزاد بهار، اهدا شده است. مواردی که در این مجموعه به نمایش درآمده‌اند، مربوط به دوران جوانی و میانسالی محمدتقی بهار می‌شود.
بیشتر بخوانید: نقشه مترو تهران
تالار منیر فرمانفرمائیان
منیر فرمانفرمائیان، یکی از بانوان هنرمند برجسته ایران، واقعاً باید تحسین شود. او همزمان نقاش و جمع‌آوری‌کننده‌ی هنرهای مردمی است و از یک ترکیب عجیب و زیبا از آینه‌کاری، اشکال هندسی، نقش‌مایه‌ها و نقاشی پشت شیشه برای خلق آثار مدرن استفاده کرده است. سبک هنری وی تابع ریشه‌های عمیقی در کشورش دارد و تجربه‌ی کارآموزی در نیویورک نیز به او کمک کرده تا به شکل بهتری به عرصهٔ هنر برگردد.
آثار هنری منیر فرمانفرمائیان به عنوان نخستین هنرمند ایرانی در یک نمایشگاه انفرادی در موزه گوگنهایم به نمایش درآمدند. سبک خاص او شامل ترکیب مهارت‌های نقاشی پشت شیشه، آینه‌کاری، خاتم کاری، هندسه اسلامی و طراحی معمارانه است. در سال ۲۰۱۵، آثار وی در یک نمایشگاه انفرادی دیگر در موزه گوگنهایم به نمایش درآمد. این آثار تا کنون به طور گسترده‌ای در ایران، امریکا، اروپا و خاورمیانه به نمایش گذاشته شده‌اند. از جمله موزه هنر مدرن، موزه متروپلیتن و موزه گوگنهایم در نیویورک که در آن‌ها نمایش داده شده است.
این مجموعه شامل ۵۱ اثر ارزشمند از این هنرمند است. این آثار به دلیل سبک خاصی که ترکیبی از طرح‌های سنتی اسلامی و مدرن را ایجاد می‌کنند، بسیار ویژه هستند. تلفیق نقاشی‌های پشت‌شیشه‌ای سنتی، آینه‌کاری و اصول هندسه اسلامی به وسیلهٔ درک مدرن هنری، به این آثار طعم ویژه‌ای می‌بخشد.
یادبود حافظیه شیراز
وقتی وارد باغ نگارستان می‌شوید، توی نزدیکی ورودی اون، سمت راستتون یه چیزی هست که بهتون یادآور حافظ، شاعر بزرگ ایرانی، میشه. اینجا یادبودی از حافظیه شیراز وجود داره که باعث میشه حافظ و ارزش‌های اون شاعر عظیم رو در ذهنتون زنده کنه.
کافه و رستوران باغ نگارستان
تو باغ نگارستان باید حتماً یه بار به باغ گردی بری و توی موزه‌های اینجا تاریخ دوران قاجار رو ببینی. وقتی تابستونه، یه لیوان شربت خنک هم با خودت داشته باش و برای خنک شدن لذت ببر. اما تو زمستون، یه فنجون چای داغ خیلی خوب میاد. و اگه یه چیز خاص تر دلت بخواد، حتماً برای غذا خوردن به رستوران باغ نگارستان سر بزن. اونجا غذاهای سنتی عالی ارائه میشه که میتونی ازشون لذت ببری.
زمان مناسب برای رفتن به موزه‌ی باغ نگارستان کی است؟
بهترین زمان برای حضور در تهران، فصل بهاره! و بهترین موقعیت برای سفر به این شهر شلوغ، دو هفته اول ماه فروردین و تعطیلات نیمه اول اون ماهه. تو این دوره، شهر تهران یه جورایی بهترین حالت خودش رو نشون می‌ده. از زیر دود و شلوغی‌های عادی خارج میشه و میشه تازه تازه از زیبایی‌های این شهر لذت برد.تو بهار، حوض‌های باغ‌ها پر آب هستن و نیلوفرها روی آب شناورن و یه ترقه‌ی طبیعتی رقص می‌پردازن. از طرفی، اگه برنامه دارین که به موزه برید، بهتون پیشنهاد می‌کنم که توی این فصل بهاری برید. البته موزه یه جورایی داخلیه، پس تو هر فصل دیگه‌ای هم میشه دیدش، مثل پاییز که برگ‌ها افتادن یا زمستون که همه چیز برفی و سفیده، ولی تو بهار خاصیت خودش رو داره و برازندگی بی‌نظیری داره. خلاصه‌اش، تو بهار به تهران بیاین و از زیبایی‌های این شهر لذت ببرین.
ساعت کاری باغ نگارستان
ساعت کاری باغ‌موزه نگارستان به این شکل هست:
- موزه‌ها: هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر بازه. ولی حواست باشه دوشنبه‌ها تعطیله.
- محوطه باغ: از ۹ صبح تا ۹ شب میتونی توی باغ قدم بزنی و حال‌و‌هوا عوض کنی.
- رستوران: بین ۱۲ تا ۵ عصر بازه. یه ناهار خوب بزنی خیلی می‌چسبه.
- کافه: از شنبه تا چهارشنبه، از ۱۲ ظهر تا ۹ شب بازه؛ ولی پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها از ۹ صبح میتونی بری و تا ۹ شب هم سرویس می‌ده.
یه نکته هم اینه که تو روزای سوگواری، کل مجموعه تعطیله، پس قبل از رفتن یه نگاهی به تقویم بنداز. ولی اگه موزه تعطیل باشه، باز هم بقیه بخش‌ها مثل رستوران و کافه بازه و میتونی ازشون استفاده کنی.
قیمت بلیط باغ نگارستان در ۱۴۰۳
هزینه ورودی باغ نگارستان توی سال ۱۴۰۳،برای شهروندای عزیزمون توی کشور، فقط ۳۰ هزارتومانه. اما برای دوستانی که از خارج اومدن و گردشگری کردن، ۲۰۰ هزارتومان میشه. برای دانشجوها و استادهای دانشگاه تهران، بلیط ورودی رایگانه! ولی گروه دانش‌آموزی و دانشجویی که می‌خوان بیان، باید هماهنگ کنن و نیم‌بها بپردازن.
