ایران با اقلیم متنوع خود، میزبان تالابها و دریاچه های متعددی است که هر کدام زیبایی و ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. انتخاب بهترین تالاب و دریاچه های ایران کار دشواری است، چرا که هر کدام از آنها در نوع خود بی نظیر هستند. اما در اینجا به چند مورد از مهم ترین و زیبا ترین دریاچه ها و تالاب های ایران اشاره میکنیم:
مهم ترین دریاچه های ایران
دریاچه سوها
دریاچه سوها در دل کوهستانهای سرسبز اردبیل، همچون نگینی درخشش میکند. این دریاچه که در ۳۵ کیلومتری شرق اردبیل و در نزدیکی روستای سوها واقع شده، به واسطه احداث سدی کوچک بر روی رودخانه، شکل گرفته و به یکی از تفرجگاههای محبوب اهالی این خطه تبدیل شده است.
اما دریاچه سوها فقط به زیبایی ظاهری آن ختم نمیشود. خنکای دلپذیر هوا در تابستان، این مکان را به گریزگاهی ایدهآل از گرمای طاقتفرسای شهر تبدیل کرده است. همچنین، طبیعت بکر و دستنخورده اطراف دریاچه، زیستگاه انواع مختلفی از جانوران و پرندگان است که فرصتی بینظیر برای عکاسان حیات وحش فراهم میکند.
دریاچه گهر
در میان رشته کوههای سر به فلک کشیده اشترانکوه، گویی نگینی فیروزهای بر بستر زمین نهاده شده است. این گوهر ناب طبیعت، دریاچه گهر نام دارد و با زیبایی بینظیرش، هر ساله مسافران و طبیعتگردان بسیاری را به سوی خود رهنمون میشود.
گهر در ارتفاع ۲۳۶۰ متری از سطح دریا قرار گرفته و به عنوان یکی از مرتفعترین دریاچههای ایران شناخته میشود. منشأ پیدایش این دریاچه به زلزلهای عظیم در گذشته نسبت داده میشود. قرارگیری این دریاچه بر روی گسل اصلی زاگرس و همچنین شواهد زمینشناسی، گواه این مدعاست. به نظر میرسد در اثر این زمینلرزه، دره ای مسدود شده و دریاچه گهر شکل گرفته باشد.
علاوه بر زیبایی طبیعی، دریاچه گهر از نظر تاریخی نیز حائز اهمیت است. در حاشیه این دریاچه، بقایای قلعهای باستانی به چشم میخورد که قدمت آن به دوره ساسانیان میرسد.
دریاچه نمک
دریاچه ای در استان قم که به دلیل وسعت زیاد و سطح صاف، به عنوان یکی از بزرگترین دریاچه های نمک جهان شناخته می شود. دریاچه نمک به دلیل وسعت زیاد و سطح صاف، برای تجربه رانندگی در دشت نمک و عکاسی مناسب است.
دریاچه مهارلو
دریاچه ای در استان فارس که به دلیل رنگ صورتی، به عنوان یکی از زیبا ترین دریاچه های ایران شناخته میشود. دریاچه مهارلو به دلیل رنگ صورتی و خاصیت درمانی، برای گردشگران و عکاسان جذاب است.
دریاچه چورت
در دل انبوه جنگلهای مازندران، دریاچهای کوچک و بکر جا خوش کرده که به نام دریاچه چورت یا میانشه شناخته میشود. این دریاچه با وجود وسعت کم، گویی آینه تمامقدی از تمام زیباییها و افسونهای طبیعت بکر را در خود جای داده است.
صبحگاهان که مه رقیقی بر سطح آب پرسه میزند و نغمه دلانگیز پرندگان در فضا طنینانداز میشود، آرامشی وصفناپذیر بر این پهنهی فیروزهای حاکم میشود. گویی در این خلوت ناب، تنها نظارهگر شکوه و عظمت طبیعت هستی.
دریاچه چورت در هر فصل از سال زیبایی خاص خود را دارد، اما بهار و پاییز بیشک فصولی رؤیایی برای سفر به این منطقه هستند. بهار، با شکوفههای رنگارنگ و سرسبزی بینظیر درختان، جان تازهای به این نگین سبز میبخشد و پاییز با رنگهای گرم و آتشین خود، منظرهای بدیع و سحرآمیز خلق میکند.
دریاچه ولشت
این دریاچه کوهستانی که در جنوب غربی چالوس و شمال شرقی کلاردشت واقع شده، با چشماندازهای بیبدیل و سحرانگیزش، هر ساله پذیرای انبوهی از گردشگران محلی و مسافران از سراسر ایران است.
ولشت، که به عنوان یکی از 10 دریاچه آب شیرین کشور شناخته میشود، در ارتفاع 935 متری از سطح دریا قرار گرفته و به واسطه شرایط آب و هوایی مطلوب و تنوع زیستی غنی، به زیستگاهی ایدهآل برای پرندگان و آبزیان تبدیل شده است. گونههای گیاهی و جانوری متعددی در این دریاچه و حواشی آن زندگی میکنند که زیبایی و طراوت این منطقه را دوچندان میکنند.
دریاچه کوه گل
کوه گل، گویی تکهای از بهشت را در دل رشته کوه دنا جا خوش کرده است. این منطقه که از جاذبههای گردشگری سی سخت به شمار میرود، با داشتن طبیعتی بکر و چشمنواز، هر ساله پذیرای انبوهی از مسافران و طبیعتگردان است.
در این ناحیه، دریاچههای متعددی وجود دارد که به صورت فصلی خودنمایی میکنند. این دریاچهها که در اواخر زمستان و اوایل بهار، بر اثر بارش باران و ذوب شدن برفها پر از آب میشوند، تا اواخر تابستان طراوت خود را حفظ میکنند و سپس به تدریج خشک میشوند.
اما در میان این دریاچهها، یکی نگینی درخشانتر از بقیه میدرخشد. دریاچه کوه گل، با وسعتی حدود نیم هکتار و عمقی معادل 15 متر، به عنوان یکی از زیباترین جاذبههای طبیعی این منطقه شناخته میشود. این دریاچه، با خلق منظرهای بدیع و روحنواز، اکوسیستمی منحصر به فرد را در پیرامون خود شکل داده است.
دریاچه ارواح
در میان جاذبههای گردشگری شمال ایران، دریاچه ارواح نوشهر با نام محلی دریاچه ممرز، نگینهای منحصر به فرد و رازآلود محسوب میشود. این دریاچه که در مسیر نور به نوشهر و در دل جنگلهای انبوه قرار گرفته، به واسطه طبیعت بکر و دست نخوردهاش، هر ساله گردشگران و طبیعتگردان زیادی را به سوی خود میکشاند.
نام دریاچه ارواح به دلیل جو وهمآلود و مهآلودی که در بیشتر اوقات سال بر فراز آن سایه افکنده، بر روی آن گذاشته شده است. درختان پوسیده و خمیده که از دل آب سر برآوردهاند، در کنار سکوت مطلق جنگل، فضایی اسرارآمیز و ترسناک را به وجود آوردهاند که گویی برگرفته از افسانهها و داستانهای کهن است.
مهم ترین تالاب های ایران
تالاب انزلی
تالاب انزلی در 40 کیلومتری شمال رشت میدرخشد و هرساله، میلیونها گردشگر مجذوب زیبایی و شکوه خود میکند. این تالاب بینظیر، که در نوع خود در جهان کمنظیر است، به عنوان یکی از زیباترین و مهمترین تالابهای کشور شناخته میشود.
کارشناسان محیط زیست، تالاب انزلی را گنجینهای بیمانند نه تنها برای ایران، بلکه برای کل جهان میدانند. تنوع زیستی فوقالعاده این تالاب، که مرهون آبهای شیرین آن است، حیرت هر بینندهای را برمیانگیزد.
در این تالاب، شاهد رقص نیلوفرهای آبی بر پهنه آب، زمزمه پرندگان در نیزارها و همنشینی گونههای مختلف جانوری و گیاهی هستیم. تالاب انزلی، به مثابه یک اکوسیستم زنده، نقشی حیاتی در پویایی طبیعت شمال ایران ایفا میکند و از جمله منابع مهم تامین آب شرب، کشاورزی و صید و ماهیگیری به شمار میرود.
تالاب پریشان
تالابی در استان فارس که به دلیل وسعت زیاد و تنوع زیستی بالا، به عنوان یکی از مهم ترین تالاب های ایران شناخته میشود. تالاب پریشان به دلیل تنوع زیستی بالا، برای علاقه مندان به طبیعت گردی و پرنده نگری مناسب است.
تالاب شادگان
تالابی در استان خوزستان که به دلیل تنوع زیستی بالا، به عنوان یکی از مهم ترین تالابهای ایران شناخته می شود. این تالاب عظیم با مساحتی حدود ۴۰۰ هزار هکتار، پذیرای سالانه ۹۰۰ میلیون مترمکعب آب از رودخانه جراحی است و به همین دلیل، به عنوان یکی از بزرگترین تالابهای ایران شناخته میشود.
شادگان، مامنی امن برای گونههای زیستی متنوعی است. در این تالاب، میتوان ۱۵۲ گونه پرنده و ۴۰ گونه پستاندار را یافت که شاخصترین آنها، دلفین بینی بطری است. این موجودات زیبا با حرکات نمایشی خود در دهانه خلیج فارس و خور موسی، تابلویی تماشایی خلق میکنند و هر ساله، گردشگران بسیاری را به این منطقه میکشانند.
فصلهای بهار و اواخر زمستان، بهترین زمان برای بازدید از تالاب شادگان و تماشای چشماندازهای فوقالعاده آن است. در این فصول، میتوانید با قایق در میان نیزارها گشت بزنید، از تماشای پرندگان مهاجر لذت ببرید و خاطرهای خوش از سفر به این تالاب بینظیر برای خود رقم بزنید.
نکاتی برای سفر به تالاب ها و دریاچه ها:
- قبل از سفر، از وضعیت آب و هوا و امکانات رفاهی منطقه اطلاع پیدا کنید.
- به قوانین و مقررات مربوط به تالاب ها و دریاچه ها احترام بگذارید.
- از ریختن زباله در تالاب ها و دریاچه ها خودداری کنید.
- برای حفظ تنوع زیستی، از صید غیر مجاز و چیدن گیاهان خودداری کنید.
با سفر به تالابها و دریاچههای ایران، از زیباییهای طبیعی آنها لذت ببرید و در حفظ و نگهداری آنها کوشا باشید.
ایران با اقلیم متنوع خود، میزبان تالاب ها و دریاچه های متعددی است که هر کدام زیبایی و ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. این تالاب ها و دریاچه ها نه تنها از نظر ظاهری چشم نواز هستند، بلکه نقش مهمی در اکوسیستم منطقه ایفا می کنند.
اهمیت تالاب ها و دریاچه ها:
- تنوع زیستی: تالاب ها و دریاچه ها زیستگاه امنی برای انواع گیاهان و جانوران هستند.
- کنترل سیل: تالاب ها با ذخیره آب سیل، از بروز سیلاب در مناطق پایین دست جلوگیری می کنند.
- تغذیه آب های زیرزمینی: تالاب ها و دریاچه ها به تغذیه آب های زیرزمینی کمک می کنند.
- تصفیه آب: تالاب ها با جذب آلاینده ها، آب را تصفیه می کنند.
- گردشگری: تالاب ها و دریاچه ها از مقاصد محبوب گردشگری هستند.