بازار وکیل شیراز | ساعت کاری + جاهای دیدنی اطراف آن

بازار وکیل شیراز، یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر این شهر تاریخی، در قلب بافت قدیمی و در کنار دیگر بناهای ارزشمند زندیه قرار گرفته. این بازار سرپوشیده و زیبا در زمان حکومت کریم‌خان زند، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین حاکمان ایران، ساخته شده تا محلی باشه برای دادوستد و تجارت. جالب اینجاست که بازار وکیل به‌گونه‌ای طراحی شده که هم به تجار شیرازی و هم اصفهانی خدمات ارائه بده و این نشان‌دهنده‌ی اهمیت اقتصادی این منطقه بوده. این بازار به غیر از اینکه یک محل خرید و فروش محسوب می‌شه، از نظر معماری هم فوق‌العاده جذابه. سقف‌های طاقی شکل، سرستون‌های زیبای سنگی و دیوارهای آجری با جزئیات هنری، همه‌چیز رو به یک اثر هنری تبدیل کرده.

بازار وکیل شیراز کجاست؟

بازار تاریخی وکیل یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری شیراز هستش که ورودی‌های مختلفی داره و می‌تونی به راحتی بهش دسترسی پیدا کنی. اگر بخوای به این بازار بری، می‌تونی از خیابون‌های زند، طالقانی و لطفعلی خان زند وارد بشی. البته، ورودی اصلی بازارهای وکیل شمالی و جنوبی هم تو خیابون زند قرار داره، دقیقا در ضلع شرقی میدان شهرداری.

لوکیشن بازار وکیل شیراز روی نقشه

مسیر دسترسی به بنای تاریخی بازار وکیل

این بازار توی مرکز شیراز واقع شده و به خاطر نزدیکیش به مسیرهای شلوغ، دسترسی بهش خیلی راحته. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو هم که همون ایستگاه زندیه هست، کمتر از ۱۵ دقیقه پیاده‌روی با بازار فاصله داره. از هر گوشه شهر هم اتوبوس‌ها به سمت میدان شهرداری می‌رن که می‌تونی با اون‌ها خودت رو به میدان شهرداری برسونی. البته اگه بخوای با ماشین شخصی بیای، یادت باشه که مرکز شهر معمولاً شلوغه و ممکنه یکم معطل بشی!

تاریخچه بازار وکیل شیراز

دوران زندیه، واقعاً یه دوره طلایی برای شیراز بود و خیلی از بناهای تاریخی که هنوز هم ارزشمند هستن، از همون دوره باقی مونده. یکی از این بناها، همین بازار وکیل هست که به دستور کریم‌خان زند ساخته شده. جالب اینجاست که ایده ساختش هم وقتی به لار سفر کرده و بازار قیصریه رو دیده به ذهنش رسیده. ساخت این بازار معروف از سال ۱۱۳۷ هجری خورشیدی شروع شد و تا سال ۱۱۵۶ هم ادامه داشت. هر راسته بازار بر اساس فعالیت‌های مغازه‌دارهاش نامگذاری شده، مثلاً بازار بلورفروشان، بازار خیاط‌ها و بازار بزازان. این مکان همه‌چیز رو برای بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی، صدور حواله و حتی صرافی ارائه می‌داد.

خیلی‌ها معتقدن که قبل از اینکه بازار وکیل ساخته بشه، یه بازاری تو همین منطقه از زمان صفویه وجود داشته که بعدش با این بنای جدید کلی تغییر و تحول پیدا کرده. این بازار در مسیری قرار داره که از تنگه الله اکبر، شمالی‌ترین نقطه شیراز، به دروازه اصفهان می‌رسه و بازرگان‌های زیادی رفت‌وآمدش می‌کردن. توی دوره‌های مختلف تعمیرات و تغییرات زیادی رو تجربه کرده. مثلاً توی سال ۱۳۱۵، با ساخت خیابان زند، ارتباط یکی از راسته‌ها با چهار سوق بزرگ بازار قطع شد و مجبور شدن بخش‌هایی از راسته شمالی رو تخریب کنن. سال ۱۳۹۴ هم یه سری اسناد تجاری قدیمی که بیش از ۱۰۰ سال قدمت داشتن توی بازار وکیل پیدا شده. توی این اسناد لیست قیمت‌ها، خریدها و فروش‌ها و چیزای مربوط به تجارت وجود داره. این جاذبه تاریخی در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۵۱ ثبت ملی شده.

معماری بازار وکیل شیراز

دیوارهای بازار از کاهگل ساخته شده که باعث می‌شه هوای داخلش خنک بمونه و رنگ روشن کاهگل هم تابش آفتاب رو بازتاب می‌ده. البته توی سال‌های اخیر، مصالح دیگه‌ای مثل آجر، گچ و آهک هم به کار رفته. تزیینات این بازار خیلی زیباست، از کاشی‌کاری و منبت‌کاری گرفته تا مشبک‌کاری با چوب ساج و سنگ‌کاری. سقف راسته‌ها هم با طاق‌های گنبدی آجری و آجرکاری‌های جناغی طراحی شده که به فضا زیبایی خاصی می‌ده. برای تهویه هوای بازار هم از پنجره‌ها و حفره‌های عرقچین، مشبک‌ها و روزنه‌هایی که در گنبدها تعبیه شده استفاده می‌کنن. اینجا از نور طبیعی هم به خوبی استفاده شده و حفره‌های دیواره‌ها و مشبک‌ها به روشنایی کمک می‌کنن.

پنجره‌ها هم مستطیلی هستن و بالای اون‌ها فرم قوسی دارن. بازار وکیل سه تا فضای عبور و مرور داره: یکی برای مشتری‌ها، یکی برای حریم مغازه و یکی هم برای فضای فروش. در گذشته هم، اینجا یه محلی برای بازرگان‌ها بوده که بتونن با خیال راحت کالاهاشون رو نگه‌داری کنن. توی زیر چهار سوق، یه حوض بزرگ از سنگ مرمر قرار داره که آبش از مجراهایی تأمین می‌شه که از زیر بازار عبور می‌کنه. این مجرا هم به صورت طاق ضربی از آجر و ساروج ساخته شده. برای جلوگیری از رطوبت، مغازه‌ها حدود یک متر بالاتر از سطح زمین ساخته شده. مغازه‌ها هم اغلب دو طبقه هستن و با پستو طراحی شدن.

خصوصیات بازار تاریخی وکیل

راسته های بازار وکیل

بازار وکیل از دو تا راسته تشکیل شده: یکی شمالی-جنوبی و اون یکی شرقی-غربی. این دو تا راسته دقیقاً وسط بازار به هم می‌رسن و اونجاست که یه نقطه‌ای به اسم «چهارسوق» به وجود میاد، یعنی جایی که چهار تا مسیر به هم می‌خورن.

ساعت کاری بازار وکیل شیراز

این بازار تو روزای عادی سال از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۸:۳۰ شب بازه و معمولا جمعه‌ها تعطیله. ولی حواست باشه که تو مناسبتای خاص یا بعضی شرایط ویژه ممکنه ساعت کاریش تغییر کنه.

جاهای دیدنی اطراف بازار وکیل شیراز

مسجد وکیل

این مسجد که با زیبایی خیره‌کننده‌اش چشم هر گردشگری رو می‌گیره، یکی از بناهای مهم دوره زندیه است که به دستور کریم‌خان زند ساخته شده. مسجد وکیل تو دل بازار شیراز، کنار راسته شمشیرگران قرار داره و به خاطر معماری خاص و زیبای خودش خیلی معروفه. معماری مسجد دو ایوانی‌ست و دو شبستان داره؛ یکی تو قسمت جنوبی و یکی تو شرقی. قسمت‌های مختلف این مسجد شامل ورودی، راهرو، یه حیاط بزرگ، شبستان تابستونی و زمستونی، محراب، منبر مرمرین اسلامی و دو ایوانه که یکی از اون‌ها به طاق معروف مروارید ختم می‌شه. اما شاید باحال‌ترین بخش مسجد، سه تا قوسی باشه که تو شیراز تک و بی‌همتاست: قوس ورودی، قوس مروارید، و قوس بزرگ شبستان. این قوس‌ها با منبت‌کاری‌هایی عجیب و غریب تزئین شده که واقعا چشم هر بیننده‌ای رو به خودش خیره می‌کنه. شبستان جنوبی مسجد ۴۸ تا ستون داره که طرح‌های زندیه روشون حک شده. این ستون‌ها مارپیچی‌ان و سقف شبستان هم با نقش‌های اسلیمی و آیات قرآن تزئین شده.

حمام وکیل

این حمام هم مثل مسجد وکیل به دستور کریم‌خان زند ساخته شده و درست همزمان با بقیه بناهای مجموعه. حمام وکیل شیراز یه شاهکار معماری از دوره زندیه ست و سقفش اونقدر خوشگل و چشم‌نوازه که ناخودآگاه وادارت می‌کنه سرتو بگیری بالا و به نقش و نگارهاش نگاه کنی. به خاطر همین زیبایی‌ها، این حمام تو فهرست آثار ملی ایران ثبت شده. امروزه این حمام تبدیل به موزه مردم‌شناسی شده و معماری سنتی و پیشرفته‌ش همچنان پابرجاست. نور این حمام از روزنه‌هایی که تو سقف کار گذاشته شده تامین می‌شه، یه نکته جذاب و جالب که تو معماری قدیمی ایران خیلی بهش توجه می‌کردن.

سوالات متداول

بازار وکیل چند سال قدمت دارد؟

۲۴۷ سال

بازار وکیل تا چه ساعتی باز است؟

تا هشت و نیم شب

بازار وکیل منطقه چند شیراز است؟

منطقه ۸