باغ نارنجستان قوام که دوره قاجار ساخته شده، یه عمارت داره که قوام‌الملک دوم، حاکم فارس، اونجا زندگی می‌کرده. خیلی‌ها به این باغ “خانه قوام‌الملک” یا “باغ قوام”هم میگن. اسم “نارنجستان” هم به خاطر درخت‌های نارنج زیادیه که تو باغ هست. تو این مقاله می‌خوایم یه گشتی تو این جاذبه گردشگری که یکی از بهترین جاهای دیدنی شیراز محسوب میشه بزنیم و ببینیم چه چیزهای جالبی داره.
باغ نارنجستان قوام شیراز کجاست؟
نارنجستان قوام تو محله‌ی “بالاکفت” و سمت شرقی انتهای خیابان لطفعلی‌خان زند قرار گرفته. این باغ قشنگ، تقریبا تو شرقی ترین نقطه‌ی شهر قدیم قرار داره، همون جایی که یه زمانی دروازه دولت، دروازه منذر و کل شیخ ابوذرعه بودن.
لوکیشن نارنجستان قوام روی نقشه
مسیرهای دسترسی به نارنجستان قوام
ماشین شخصی: از چهارراه نمازی وارد خیابان لطفعلی خان زند بشید و به سمت شرق حرکت کنید. بعد از مسجد نصیرالملک، باغ قوام رو می‌بینید. پیدا کردن جای پارک توی خیابون سخته، چون معمولا شلوغه. اگه جای خالی پیدا نکردید، می‌تونید ماشین رو یه جای دورتر پارک کنید و پیاده برید باغ.
اتوبوس: سوار اتوبوس خط ۷۱ از پایانه ولیعصر به سمت پایانه نمازی بشید. بعد از رسیدن به پایانه نمازی، سوار اتوبوس خط ۹۷ به سمت بلوار نارنجستان بشید. توی ایستگاه لطفعلی خان پیاده بشید.
مترو: سوار خط ۱ مترو بشید و توی ایستگاه ولیعصر پیاده بشید. این ایستگاه نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به باغ قوام هست. از مترو تا باغ قوام ۱۰ تا ۱۵ دقیقه پیاده راه هست.
تاریخچه نارنجستان قوام
باغ نارنجستان قوام یه قصر قاجاریه که بین سال‌های ۱۲۵۷ تا ۱۲۶۷، یعنی تو دوره ناصرالدین شاه ساخته شده. داستان از این قراره که یه آقایی به اسم قوام‌الملک اول، دستور ساخت این باغ رو میده، ولی قبل از اینکه ساختش تموم بشه فوت میکنه. بعد پسرش، محمدعلی‌خان قوام‌الملک، کار ساخت باغ رو ادامه میده، اما اونم عمرش به دنیا قد نمیده و فوت میکنه. خلاصه که نوه قوام‌الملک اول، یعنی محمدرضا خان قوام‌الملک سوم، میاد و باغ رو تا سال ۱۲۶۱ تموم میکنه. البته تزئینات اندرونی و ساختمان اصلی باغ تا سال ۱۲۹۸ طول میکشه. تو سال ۱۳۴۵، ابراهیم قوام‌الملک باغ رو به دانشگاه شیراز هدیه میده و از اون موقع به بعد میشه یه جاذبه توریستی حسابی و کلی گردشگر از همه جای دنیا به دیدن این باغ قشنگ میان.
معماری باغ نارنجستان قوام
معماری این عمارت انقدر خاص و قشنگه که آدم محو تماشاش میشه. این جاذبه که یکی از قشنگ ترین باغ های تاریخی ایران محسوب میشه، تو یه زمین ۳۵۰۰ متری ساخته شده و عمارت اصلیش ۹۴۰ متر زیربنا داره. عمارت رو میتونی تو ضلع های شمالی، شرقی و جنوبی باغ پیدا کنی. تو باغ نارنجستان قوام همه چی قرینه و منظم چیده شده. عمارت اصلی درست وسط باغه و روبروش یه حوض قشنگ خودنمایی میکنه. اگه از روبروی عمارت به باغ نگاه کنی، ایوون یا همون تالار آینه رو درست وسط میبینی و اتاق ها هم قرینه و منظم تو دو طرفش قرار گرفتن. وقتی وارد باغ میشی، یه عالمه درخت نخل و نارنج میبینی که تو یه مسیر قرینه چیده شدن و تو رو به سمت عمارت اصلی راهنمایی میکنن.
معماری عمارت قوام یه جوریه که انگار از دوره قاجار و زندیه الهام گرفته شده. همه جای این عمارت میشه ردپای کاشی کاری، آینه کاری، گچبری و کنده کاری های ظریف و هنرمندانه رو دید. دیوارهای ایوون پر از گچبری های قشنگه که اوج ظرافت و هنر دوره قاجاره. کف تمام سالن هم با کاشی های سفید و آبی پوشیده شده که یه حس خنک و دلنشین به فضا میده. تو اتاق های کناری تالار آینه، سقف ها بیشتر از جنس چوب هستن و پر از کنده کاری های ظریف و قشنگ. اتاق اصلی که روبروی ایوونه هم یه سقف آینه کاری شده داره که چشم هر بیننده ای رو مجذوب خودش میکنه.
بخش های مختلف نارنجستان قوام شیراز
ورودی : یه در چوبی خوشگل از جنس ساج داره که روش کلی نقش و نگار کنده‌کاری شده. در رو که باز کنی یه هشتی میبینی که سقفش با کاشی، آجر و گچبری‌های قشنگ تزیین شده. از دو تا راهرو میتونی بری تو باغ.
محوطه باغ: یه عالمه درخت نارنج و نخل که ردیفی کاشته شدن و یه عالمه گل‌های رنگارنگ. وسط باغ یه جوی آب هست که شکل‌های هندسی داره و به یه حوض بزرگ جلوی عمارت می‌رسه. حوض هم با سنگ‌های سرخ درست شده و انعکاس عمارت تو آبش یه منظره تماشایی درست میکنه. دور حوض هم پر از گل‌های خوشبوئه.
آشپزخانه: یه حیاط کوچولو داره با یه حوض و فواره سنگی. چند تا اتاق هم داره که قدیما خدمه و کارگرا اونجا زندگی می‌کردن.
عمارت اصلی: ته باغ یه عمارت دو طبقه منتظرتونه که یه ایوان قشنگ و یه زیرزمین داره. عمارت دو تا ستون سنگی گنده داره و سقفش صافه. از ایوانش میتونی کل باغ رو ببینی. یه نکته جالب اینه که همه ۲۰ تا اتاق عمارت به هم راه دارن. اتاق اصلی عمارت هم که کنار ایوانه، پر از آینه‌کاریه و بهش میگن تالار آینه یا شاه‌نشین.
دیوان‌خانه و مکتب‌خانه: دیوان خانه شش تا اتاق داره و تو ضلع جنوبی باغ ساخته شده. ستون‌های چوبی خوشگل با کنده‌کاری‌های ظریف داره و کفپوشش هم از کاشی‌های سفید و آبی قشنگه. گچبری‌های این قسمت هم خیلی دیدنیه و پنجره‌هاش هم از سنگه. مکتب‌خانه باغ هم تو ضلع شرقی قرار داره که الان یه بخش‌هایی ازش بازسازی شده.
حمام گچینه: این حمام تو سال ۱۳۰۰ ساخته شده و جزو ۵ تا حمام قدیمی شهر شیرازه. یه بخشش هم حموم اختصاصی قوام السلطنه بوده. حمام گچینه یه تونل هم داره که به عمارت نارنجستان قوام وصل میشه.
بهترین زمان بازدید از باغ نارنجستان
اگه دنبال یه حال و هوای بی‌نظیر میگردی، بهار بهترین موقع رفتن به باغ نارنجستانه. تو این فصل، همه جا پر از شکوفه‌های بهار نارنجه و بوی معرکه‌ای تو هوا پیچیده که آدم رو مست میکنه. تابستون هم باغ قشنگه، ولی خب گرمای هوا اذیت میکنه. پاییز هم یه چیز دیگه‌ست! باغ نارنجستان تو پاییز یه عالمه رنگ قشنگ به خودش می‌گیره و جای فوق‌العاده‌ای برای عکس گرفتن میشه، مخصوصاً برای کسایی که عاشق معماری ایرانی و فضاهای سنتی هستن.
ساعت بازدید نارنجستان قوام
این باغ هر روز از صبح زود تا غروب آفتاب، یعنی از ۸ صبح تا ۹ شب، دروازه‌هاشو به روی بازدیدکنندگان باز میکنه. اما یه نکته مهم رو یادتون باشه: توی بعضی از روزهای خاص سال، مثل تاسوعا، عاشورا، ۲۱ رمضان و وفات پیامبر، به خاطر اینکه عزاداری میکنن، درِ باغ به روی عموم بسته‌ست. اگه می‌خوای از موزه نارنجستان قوام هم دیدن کنی، پس باید یه کم عجله کنی، چون موزه فقط تا نیم ساعت قبل ساعت کاری این مجموعه بازه.
قیمت بلیط نارنجستان قوام
قیمت ورودی نارنجستان قوام تو سال ۱۴۰۳ واسه ما ایرانی ها ۳۰ تومنه، ولی خارجی‌ها باید ۲۵۰ هزار تومن پول بلیط بدن.
جاهای دیدنی نزدیک نارنجستان قوام شیراز
از جاذبه های گردشگری که نزدیک به این باغ هستن میتونیم به موارد زیر اشاره کنیم:
حافظیه
حافظیه یه جای باحاله تو شمال شیراز که مقبره حافظ، شاعر نامدارمون اونجا قرار گرفته. این مجموعه یه محل معنوی و پرطرفداره که هم برای عاشقان شعر و عرفان جذابه، هم برای گردشگران. آندره گدار، یه شرق‌شناس فرانسوی، زحمت زیادی برای ساخت و مرمت حافظیه کشیده.
ارگ کریم خان
ارگ کریمخان یه قلعه باحال و قدیمی تو شهر شیرازه که از دوره زندیه یادگار مونده. این ارگ رو کریم خان زند، پادشاه زندیه، توی سال ۱۱۸۰ هجری قمری ساخته. این جاذبه دو تا بخش داره: یه بخش نظامی و یه بخش مسکونی. کریم خان از این ارگ هم به عنوان خونه خودش استفاده می‌کرده، هم برای کارهای حکومتی. امروزه ارگ کریمخانی به عنوان یکی از آثار ملی ایران شناخته شده و یه جاذبه گردشگری مهم تو این شهره.
خانه زینت الملک
خونه زینت‌الملک یا زینت‌الملوک یه عمارت تاریخی قاجاریه که ساختش ۱۲ سال طول کشیده. بیشتر سقف‌های این خونه چوبیه و با نقاشی‌های قشنگ از حیوون، پرنده، گل و بوته تزئین شده. این خونه یه کوچه با باغ قوام فاصله داره و با یه راه زیرزمینی به عمارت اصلی باغ قوام وصل میشه. درواقع اینجا محرم‌خانه و اندرونی باغ قوام بوده. توی این خونه مجسمه‌های مومی از مشاهیر و شخصیت‌های تاریخی شیراز وجود داره که دیدن‌شون خیلی جالبه.
