تو زاگرس یه غار هست به اسم پراو که لقب “قاتل” رو هم بهش دادن. چرا؟ چون عمیق‌ترین غار ایرانه و صعب‌العبور! قله پراو ۳۰۵۰ متر ارتفاع داره و این غار ۳۰۰ متر پایین‌تر از قله‌اش قرار گرفته. وقتی غار پراو رو کشف کردن، بهش لقب “اورست غارهای جهان” رو دادن. الان هم جزو آثار طبیعی ملی ایرانه، ولی باید بگم که دیدن این غار برای همه مناسب نیست. فقط غارنوردهای حرفه‌ای با تجهیزات کامل می‌تونن با هماهنگی قبلی وارد غار بشن. تو این مطلب یه کم با این غار که یکی از عجیب ترین جاهای دیدنی کرمانشاه محسوب میشه، آشنا میشیم. یادتون باشه که رفتن به این جاذبه طبیعی خیلی خطرناکه و به هیچ وجه به افراد عادی توصیه نمی‌شه.
غار پراو کجاست؟
غار پراو یکی از جاذبه‌های باحال ایران که توی شمال شرقی کرمانشاه، بین کوه طاق بستان و بیستون، توی یه منطقه‌ای به اسم میدان پرآو قرار گرفته. این غار توی ارتفاع ۳۰۵۰ متری کوه پراو، یکی از بلندترین قله‌های کرمانشاه (با ارتفاع ۳۳۵۷ متر) و نزدیک روستای چالابه واقع شده.
غار پرآو به عنوان یکی از عمیق ترین و سخت‌ترین غارهای ایران شناخته میشه. کوهستان پراو از کوه‌های مختلفی مثل قرال، دوقرال، راق چرمی، داربید عالیور، بلوچ، میرادال، واسه، شاه‌نشین، کمر سیاه و … تشکیل شده. بلندترین قله این کوهستان، شیخ علی خان با ارتفاع ۳۳۵۷ متره که فقط ۳۰۰ متر با قله پراو فاصله داره. برای رسیدن به غار پراو از فرودگاه بین‌المللی کرمانشاه ۴۰ دقیقه و از ایستگاه قطار کرمانشاه ۳۶ دقیقه راهه. از تهران هم تا این غار حدود ۶ ساعت و نیم طول میکشه.
مسیر دسترسی به غار پرآو
از خیابون بهشتی تو مرکز شهر کرمانشاه راهتو بگیر و برو بلوار کشوری. چند کیلومتر که رفتی، از خروجی سمت راست برو تو بلوار نماز و به سمت شمال حرکت کن. راهتو ادامه بده تا به پای کوه پراو برسی. غارنوردها باید خودشونو تا قله این کوه برسونن. بهترین مسیر صعود از تنگ گنشت به ده مانگ هلات و بعد به سمت قله‌ست. یه نکته ای که باید بهش توجه کنی اینه که به هیچ وجه تنها نباید به غار پراو بری! این غار خیلی خطرناکه و فقط غارنوردهای حرفه‌ای می‌تونن ازش دیدن کنن.
تاریخچه غار پراو
حدود ۴۰ سال پیش، تیمی از زمین‌شناسان انگلیسی که توی کوه‌های زاگرس دنبال سوژه می‌گشتند، به یه دهنه غار برخوردند. با توجه به دانش زمین‌شناسی و شناختی که از اون منطقه داشتند، حدس زدن یه غار بزرگ زیر زمین کار سختی نبود. بعد هم این حدس رو توی کتابی که درباره تحقیقاتشون تو اون منطقه نوشته بودن، چاپ کردن. سال ۱۳۵۰ بود که جان میلتون، ۱۱ تا از غارنوردهای حرفه‌ای رو با خودش برداشت و با یه عالمه تجهیزات غارنوردی راهی کرمانشاه شدن.
این غارنوردها اولین نفرایی بودن که دل به تاریکی غار زدن و شجاعت کشف رازهای اون رو داشتن. چند روز تمام تو غار بودن و بالاخره تونستن تا عمق ۷۵۰ متری و ته چاه شماره ۲۶ برن. اونجا یه حوضچه گلی ۵۰ متری هم دیدن. اما سفر این غارنوردهای انگلیسی به کرمانشاه یه سرانجامی داشت. چون برا ادامه کار به تجهیزات بیشتری نیاز داشتن، مجبور شدن تحقیقاتشون رو همونجا متوقف کنن.
سال ۱۳۵۱، گروهی از غارنوردهای انگلیسی دوباره به دل غار پرآو زدند. این بار دیوید جانسون سرپرست گروه بود و دنبال این بودند که رکورد قبلی رو بشکنن و یه عالمه چیزای جدید کشف کنن. اما انگار طلسمی بود و نتونستن بیشتر از گروه قبلی پیشروی کنن. دو سال بعد، لهستانی‌ها هم شانس خودشون رو امتحان کردن. اونا فقط یه متر بیشتر از انگلیسی‌ها رفتن و بعد مجبور به عقب‌نشینی شدن. بعد از لهستانی‌ها، روس‌ها به میدان اومدن، اما اونها هم به خاطر کمبود اکسیژن توی غار، نتونستن بیشتر از ۴۰۰ متر پیشروی کنن.
تا اینکه بالاخره سال ۱۳۶۸، غارنوردان ایرانی پا به میدان گذاشتن. اما بارش باران، برنامه‌شون رو خراب کرد. دو سال بعد، توی مهرماه ۱۳۷۰، بالاخره یه گروه از غارنوردان ایرانی طلسم رو شکستن و تونستن به ته غار و حوضچه برسن. بعد از اون هم یه گروه دیگه به غار رفتن و تونستن دهانه‌ها و مسیرهای جدیدی رو کشف کنن.
بیشتر بخوانید: غار قوری قلعه
مشخصات غار پراو
کوهستان پراو یا پرو، همسایه شهر کرمانشاهه و حدود ۱۰۲۰ کیلومتر مربع وسعت داره. این کوهستان از کوه‌های زیادی مثل قرال، دوقرال، راق چرمی، دار بید عالیور، بلوچ، میرادال، واسه، شاه نشین، کمر سیاه و … تشکیل شده. بلندترین نقطه پراو، قله‌ی شیخ علی خان با ۳۳۵۷ متره. اما جالبه که بدونید عمیق‌ترین غار خاورمیانه هم توی همین کوهستونه! غار پررو یا پروا که ۵۷۲ متر عمق داره، توی دامنه‌ی جنوبی قله‌ی قته چرمی قرار گرفته.
کوه هوجیر توی شرق پراو قرار داره و با یه دره که رودخانه‌ی دینور ازش عبور می‌کنه، از این کوهستان جدا شده و یه کوهستان کوچیک رو تشکیل داده. بهترین مسیر برای صعود به قله‌ی پراو، از تنگ گنشت به ده مانگ هلات و بعد به سمت قله می‌ره. برای رسیدن به این غار باید بیشتر از ۳۰۰۰ متر از کوهستان پراو بالا بری و بعد به دهانه‌ی عمیق‌ترین غار عمودی ایران برسی.
اولین کسانی که به غار پروا رفتن، خارجی‌ها بودن، اما توی سال ۱۳۷۲، دو تا کوهنورد کرمانشاهی تونستن ۱۲ روز توی این غار زندگی کنن و تا تهش برن. به خاطر همین به غار پروا، اورست غارهای جهان هم میگن. غارنوردی توی این غار خیلی سخته و بعد از اون دو کوهنورد، افراد زیادی هم تلاش کردن که غار رو طی کنن، ولی متاسفانه تا حالا ۵ نفر توی این غار جونشون رو از دست دادن.
علت نامگذاری غار پرآو
غار پراو، به اسم‌های پَرآیا و پَرو هم شناخته میشه. اسم این غار هم از “آو” (به معنی آب) و “پراو” (به معنی پرآب) توی زبان کردی اومده. حالا چرا اسم این غار رو پرآب گذاشتن؟ چون پر از آبه! توی غار حوضچه‌های آبی زیادی وجود داره که از ذوب شدن یخچال‌های زیرزمینی درست شدن. جالبه که بدونید یه حوضچه‌ی آب هم ته غار هست که ۳ متر عمق داره!
بهترین زمان سفر به غار پراو کرمانشاه
بهار و تابستون بهترین زمان برای رفتن به این غاره. چون اول اینکه هوا خیلی دلچسب‌تره و خبری از سرما و یخ‌زدگی نیست. دوم اینکه بارندگی خیلی کمه و راحت‌تر می‌تونی تو غار بری. ️یه نکته دیگه اینکه برای رفتن به این غار نیازی به پول دادن نیست، فقط کافیه وسایل غارنوردیت رو با خودت ببری.
دیدنی های اطراف غار پراو
شیرین خفته
تو راه رفتن به سمت کرمانشاه، یه جایی تو جاده بیستون، یه منظره ی طبیعی خیلی قشنگ میبینی که بهش میگن شیرین خفته یا بانوی خفته. اگه از بیستون ۱۰ کیلومتر دور بشی، کوه بیستون و صخره های پشتش یه شکلی شدن که انگار یه زن رو خوابوندن رو زمین. حالا یه افسانه هم پشت این قشنگی ها هست. میگن فرهاد که عاشق شیرین بوده، چون بلد نبود نقاشی بکشه، با تیشه و کلنگ مجسمه ی شیرین رو روی صخره ها تراشیده. از اینجا تا غار پرآو فقط ۵۶ کیلومتر فاصلست.
فرهاد تراش
تو مجموعه تاریخی بیستون، یه حجاری نیمه‌کاره و عظیم وجود داره که به اسم فرهاد تراش می‌شناسنش. این نقشه‌کشی غول‌پیکر درست روبروی کتیبه داریوش بزرگ، روی یه دیوار به ارتفاع ۳۶ متر و طول ۲۰۰ متر قرار گرفته. اسم‌های دیگه‌ای هم برای فرهاد تراش می‌ذارن، مثل “فرای تاش”، “فراتاش” یا “تخت فرهاد”. بعضی‌ها معتقدن که خسرو پرویز، یکی از پادشاهان ساسانی، دستور داده این قسمت از کوه رو بتراشن تا یه اتفاق تاریخی مهم رو یادبود کنه. اما یه عده دیگه از کارشناس‌ها فکر می‌کنن که فرهاد تراش در اصل یه کارگاه حجاری بوده که ازش سنگ برای ساخت دیواره‌های بیستون استخراج می‌کردن. فاصله فرهاد تراش تا غار فقط ۳۹ کیلومتره.
مجسمه هرکول
تو دل یه منطقه تاریخی به اسم بیستون که تو کرمانشاهه، یه مجسمه سنگی از هرکول، پهلوان افسانه‌ای یونان باستان، پیدا شده که میگن مال دوره اشکانیان و سلوکیانه. این مجسمه که جزو معدود یادگارهای باقی‌مونده از اون دوره‌هاست، تو یه عملیات عمرانی سال ۱۳۳۷ کشف شد و الان شده یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری کرمانشاه. این مجسمه ۴۲ کیلومتر با غار فاصله داره.
گور دخمه داوود
این گوردخمه که قدمتش به ۲۰۰۰ سال پیش می‌رسه، پر از شگفتیه و مطمئناً هر کسی رو مجذوب خودش می‌کنه. گوردخمه دکان داوود فقط یه مقبره سنگی ساده نیست، بلکه یه گنجینه ارزشمند از تاریخ و فرهنگ ایران باستان به حساب میاد. با دیدن این گوردخمه، به عمق تاریخ سفر می‌کنین و با تمدن‌های کهن ایرانی آشنا می‌شین. علاوه بر ارزش تاریخی، یه مکان مذهبی هم هست و برای بسیاری از مردم احترام ویژه‌ای داره. وجود اجساد در زیر صخره گوردخمه، راز و رمزهای زیادی رو به وجود آورده و این مکان رو به یه مقصد ایده‌آل برای دوستداران ماجراجویی تبدیل کرده.
