همدان، یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران، توی کوههای الوند قرار گرفته و با تاریخ و تمدن قدیمیش، همیشه مقصد جذاب برای گردشگرا بوده. بیشترمون همدان رو با جاهای دیدنی مثل آرامگاه بوعلی سینا، باباطاهر و غار علیصدر میشناسیم، اما این شهر یه عالمه سوغاتی خوشمزه و صنایع دستی هم داره. تو این مقاله قراره با هم بریم سراغ خوشمزه ترین سوغات همدان و صنایع دستی بینظیرش که میتونن بهترین یادگاری از سفر باشن!
سوغات خوردنی همدان
نان کماج
نان کماج یکی از شیرینیهای سنتی و قدیمی شهر همدانه که خیلیها عاشق طعمش هستن. این نون خوشمزه از موادی مثل آرد، شکر، گردو، دارچین و ماست تهیه میشه و بافتی شبیه به فطیر داره. کماج همدانی به عنوان یکی از سوغاتیهای اصلی این شهر شناخته میشه و معمولاً برای صبحانه یا عصرانه همراه با چای سرو میشه.
جالبه بدونید که نان کماج در شهرهای دیگهای مثل اصفهان، قزوین و شهرهای شمالی هم پخته میشه، اما بیشتر افراد این نون رو مختص همدان میدونن و نان کماج همدان معروفتره.
نان شیرمال
نان شیرمال یکی از نانهای محبوب ایرانیه که در نقاط مختلف کشور پخته میشه، اما در همدان یه جورایی نماد سوغاتی محسوب میشه. این نان خوشمزه با ترکیبی از شیر، گلاب، آب، زعفران، شکر و هل تهیه میشه که طعم و عطر خاصی بهش میده. خیلی از قنادیها و نانواییهای محلی این نان رو به روش سنتی میپزن و میتونید تازهترین و خوشمزهترین نسخهها رو پیدا کنید.
نان چای
نان چای همدان یه خوردنی خیلی خوشمزه و معروفه که معمولاً همراه با چای خورده میشه و بهجای قند استفاده میشه. این نان توی همدان خیلی طرفدار داره و با مواد سادهای مثل آرد، ماست، تخممرغ و کره درست میشه. توی شهرهای دیگه مثل قزوین و زنجان هم درست میشه، هر کدوم هم دستور مخصوص خودشون رو دارن.
نان چای هم به خاطر طعم عالی و هم به خاطر اینکه خیلی شیرین نیست و مواد طبیعی داره، خیلی محبوبه. برای اونایی که دنبال کم کردن قندشون هستن، میتونه یه گزینه خوب باشه.
خشکبار
همدان، به خاطر موقعیت جغرافیایی عالیش، شرایط خیلی خوبی برای کشت میوههایی مثل انگور، هلو، زردآلو، سیب، گردو و بادام داره. کشاورزای این استان علاوه بر فروش محصولات تازه، اونها رو خشک میکنن تا ارزش افزوده بیشتری داشته باشن. از معروفترین خشکبارهای همدان میشه به گردو، قیسی (زردآلو خشک)، برگه (هلو خشک)، مویز (انگور خشک) و کشمش اشاره کرد.
شیرینی سوغات همدان
باسلق
باسلق یکی از شیرینیهای سنتی و محبوب ایرانیه که تو شهرهای مختلف تهیه میشه؛ اما باسلق همدان، بهخصوص ملایر، یه چیز دیگهست و حسابی معروفه. این شیرینی خوشمزه از ترکیب شیره انگور، نشاسته و مغزهایی مثل بادام، هسته زردآلو یا گردو درست میشه که طعم خوبی بهش میده.
ملایر بهعنوان یکی از مراکز اصلی تولید باسلق در استان همدان شناخته میشه. وجود باغهای انگور گسترده تو این منطقه باعث شده تا محصولاتی مثل شیره انگور، کشمش و باسلق با کیفیت بالا تولید بشن. باسلق ملایر، بافت نرم و طعم خیلی خوشمزه ای داره.
انگشت پیچ
انگشت پیچ یکی از شیرینیهای سنتی و خوشمزهٔ همدانه که قدمتش به حدود ۱۰۰ تا ۱۳۰ سال پیش میرسه. این شیرینی از ترکیب سفیدهٔ تخممرغ، شکر، گلاب و آب تهیه میشه و بافتی غلیظ و کشدار داره که شبیه عسل هست. اسمش هم به خاطر همین بافتشه که دور انگشت میپیچه.
برای درست کردن انگشتپیچ، اول شکر رو با آب مخلوط میکنن و روی حرارت میذارن تا شربت غلیظ و کشداری به دست بیاد. بعد از خنک شدن شربت، سفیدههای تخممرغ رو که قبلاً حسابی هم زدن و پف کرده، به شربت اضافه میکنن و دوباره هم میزنن تا مخلوط سفید و یکدست بشه. در نهایت، گلاب رو اضافه میکنن تا عطر خوبی به شیرینی بده. این شیرینی بیشتر توی ماه رمضان مصرف میشه و طرفدارای زیادی داره.
حلوا زرده
حلوا زرده، یکی از دسرهای سنتی و خوشمزه همدان، شبیه به فرنیه ولی غلیظتر و رنگش زرد مایل به نارنجیه. این دسر مقوی از زرده تخممرغ، شکر، نشاسته یا آرد برنج، زعفران، گلاب و روغن یا کره تهیه میشه. به خاطر وجود زرده تخممرغ و زعفران، رنگ و طعم خاصی داره و به عنوان سوغات معروف همدان شناخته میشه.
این دسر به خاطر مواد مغذی ای که داره، مخصوصا ماه رمضان و مجالس مذهبی سرو میشه و به عنوان یک دسر مقوی و خوشمزه مورد استفاده قرار میگیره.
آبنبات قیچی
آبنبات قیچی یکی از شیرینیهای سنتی و نوستالژیک ایرانیه که بیشتر به عنوان سوغات همدان شناخته میشه. این آبنبات با ترکیبی ساده از شکر، آب، روغن و زعفران تهیه میشه و طعم دلنشینی داره.
توی بعضی دستورها، برای تنوع در طعم و ظاهر، به جای زعفران از هل استفاده میشه یا موادی مثل زرشک، خلال پسته یا خلال پرتقال شیرین شده به شربت اضافه میکنن.
برساق
برساق یکی از شیرینیهای سنتی و خوشمزه ایرانه که تو استانهای مختلفی مثل همدان، کرمانشاه، ایلام، لرستان و کردستان تهیه میشه. این شیرینی که به شکل نان روغنی هم شناخته میشه، از ترکیب موادی مثل آرد، شکر، تخممرغ، روغن، شیر، نمک و زردچوبه درست میشه.
جالبه بدونید که توی هر منطقه، برساق با طعم و مزه متفاوتی تهیه میشه. مثلاً توی همدان، این شیرینی با موادی مثل گردو، دارچین و زردچوبه تهیه میشه که طعم خاصی بهش میده. استانهای دیگه مثل کرمانشاه و کردستان هم برساق تهیه میشه، اما طعم برساق همدان متفاوته. این شیرینی به خاطر بافت ترد و طعم دلپذیرش، بین مردم محلی و مسافران محبوبیت زیادی داره.
چای بغدادی
چای بغدادی یه شیرینی خاص و خوشمزه از همدانِ که برخلاف اسمش، اصلاً چای نیست! این خوراکی از ترکیبی از زنجبیل، دارچین، هل، میخک و شکر تهیه میشه که طبع گرمی داره و برای روزهای سرد زمستون خیلی مناسبه.
برای تهیه چای بغدادی، این ادویهها رو با هم مخلوط میکنن و به شکلهای مختلف درمیارن. گاهی اوقات این شیرینی رو توی آب حل میکنن و به صورت شربت یا دمنوش سرو میکنن.
حلوا ارده
حلوا ارده همدان یه دسر خوشمزه و مقویه که خیلی از مردم به عنوان سوغات این شهر میبرن. این حلوا رو از ترکیب ارده، شکر، تخممرغ، کنجد، هل و چوبک درست میکنن. وقتی این حلوا رو روی میز صبحانه بذارید، حسابی به صبحانه شما طعم و رنگ متفاوتی میده.
مواد اصلی این حلوا خیلی سادهست ولی طعمش خیلی خاصه. ممکنه بگید که خب این حلوا با همه حلواها فرق میکنه. درسته! حلوا ارده همدان یه طعم متفاوت و بینظیر داره که بهخاطر موادش حسابی مقوی و انرژی بخشه.
حلوا لوزی
حلوا لوزی یکی از شیرینیهای معروف همدانه که به خاطر برشهای لوزیش شکل خاصی داره و به همین خاطر به این اسم شناخته میشه. این حلوا از آرد برنج، مغز گردو، سبوس گندم، عسل و زعفران درست میشه و یه طعم فوقالعاده داره که هر کسی یه بار که بچشه، عاشقش میشه. حلوای لوزی معمولاً در دو رنگ سفید و زعفرونی درست میشه و بافتش هم خیلی نرم و لذیذ هست.
سوغات همدان صنایع دستی
سفال و سرامیک لالجین
اگه از همدان به لالجین سر بزنی، میبینی همه جا پر از سفال و سرامیکهای رنگی و قشنگه. اینجا همون جاییه که بهش لقب پایتخت سفال ایران رو دادن. از گلدونها و بشقابها گرفته تا کوزههای زیبا، همهشون تو لالجین ساخته میشن. رنگهای شاد و طرحهای متفاوت این سفالها میتونه هر کسی رو جذب کنه. حتماً اگه رفتید، یه دست از اینها رو به عنوان سوغات بگیرید!
مبل و منبت ملایر
ملایر هم بهخاطر منبتکاری و مبلهای دستسازش معروفه. اینجا هنر خاصی دارن که روی چوبها طراحیهای قشنگ و دقیق میزنن. این مبلها نه تنها برای خونه هاتون عالیه، بلکه میتونه سوغاتی خیلی شیک و خاصی هم باشه.
صنایع چوبی
همدان یه سری صنایع چوبی خیلی جذاب هم داره. مثلا خراطی و معرقکاری. این هنرها بهخصوص روی جعبهها و تابلوهای چوبی خیلی جذاب به نظر میاد. در واقع این صنایع دستی با ظرافت و دقت خیلی بالا ساخته میشن و میتونید چیزهایی مثل جعبههای چوبی یا آینههای دکوری رو پیدا کنید.
صنایع مسی و قلم زنی
یکی دیگه از صنایع دستی که توی همدان معروفه، صنایع مسی هستش. اینجا ظرفهای مسی با دست قلمزنی میشه که خیلی خوشگلن. این ظروف میتونن گلدانها یا بشقابهایی باشن که رویِ اونها طرحهای خاص و خیلی زیبایی میزنن. این نوع از صنایع دستی هم خیلی طرفدار داره و میتونه گزینه خوبی برای سوغات باشه.
جاجیم بافی
جاجیم یکی از اون پارچههای سنتیه که بیشتر از پشم گوسفند بافته میشه. این پارچهها در رنگهای مختلف و طرحهای زیبا بافته میشن و خیلی هم کاربردین. میتونید از این جاجیمها به عنوان فرش، روفرشی یا حتی برای تزیین خونه استفاده کنید. این صنعت هم جزو سوغات محبوب همدانه.
بهترین سوغات فروشی همدان
سوغات همدان از کجا بخریم؟
بازار سنتی همدان: توی این بازار میتونید انواع سوغات خوراکی و صنایع دستی رو پیدا کنید. راستههای مختلف این بازار، تجربه خرید خوبی رو براتون فراهم میکنه.
خیابان اکباتان و خیابان شهدا: این خیابونها هم فروشگاههای متنوعی دارن که میتونید سوغات مورد نظر رو از اونجا تهیه کنید.
آرامگاه باباطاهر عریان: اطراف این مکان تاریخی هم فروشگاههایی هست که سوغات همدان رو عرضه میکنن.