شهر نایین توی شرق استان اصفهان هست که توی مسیرهای تاریخی زیادی هم قرار داره. این شهر از دو بخش مرکزی و انارک تشکیل شده و از سه شهر نایین، انارک و بافران تشکیل میشه. فاصله اش تا مرکز استان اصفهان حدود ۱۴۰ کیلومتره. نایین از شمال با شهرستان اردستان، از جنوب با استان یزد و از شرق هم با شهرستان خور و بیابانک همسایه ست. از طرف دیگه هم از غرب به شهرستان اصفهان وصل میشه، پس موقعیتش خیلی ویژهست. یه نکته جالب هم اینه که نایین جزو شهرستانهای بزرگ اصفهان به حساب میاد و مساحت زیادی داره. اینجا هم از نظر تاریخی خیلی مهمه، چون قدمتش به بیش از ۴۰۰۰ سال میرسه. مسجد جامع نایین که بیش از هزار سال قدمت داره، یکی از جاهای دیدنی و تاریخی این شهره. اگه دوست داری با بهترین سوغات نایین آشنا بشی، این مقاله رو از دست نده.
صنایع دستی و سوغاتی های نایین
صنایع دستی نایین بیشتر شامل فرشهای زیبا، گلیمهای رنگارنگ و عباهای دستساز میشه. این محصولات نه تنها از کیفیت بالایی برخوردارند بلکه از نظر زیباییشناسی هم بسیار چشمنوازن. در کنار اینها، خوراکیهای نایین هم به شدت محبوب هستن. از کپچو که شیرینی خوشمزه با طعم گلاب و هل، گرفته تا پستههای معروف این منطقه که طعم فوقالعادهای دارن. زعفران نایین هم که به خاطر عطر و رنگ بینظیرش معروفه، یکی از بهترین انتخابها برای سوغاتیهای خوردنیه. برای علاقهمندان به طعمهای محلی، نانهای خشک و ماستهای چکیده نایین هم میتونن گزینههای مناسبی باشن. در کنار اینها، گیاهان دارویی و محصولات لبنی محلی این شهر هم طرفداران خودشون رو دارن. به طور کلی، نایین نه تنها به خاطر صنایع دستیش، بلکه به خاطر خوراکیهای خاصش هم سوغاتیهایی عالی برای سفرهای شما فراهم میکنه.
عبای نایین
عبای نایین یکی از اون دست بافتههای اصیل ایرانیه که از قدیم خیلی معروف بوده. این عباها معمولا خیلی ساده بافته میشن و هیچ طرح یا نقش خاصی ندارن. اما چیزی که این عباها رو خاص میکنه، جنس بافتشه. از کرک شتر، کرک بز و پشم گوسفند استفاده میکنن که این ترکیب باعث میشه عبا خیلی گرم و مناسب زمستون بشه. رنگهایی هم که برای این عباها انتخاب میکنن معمولا زرد، مشکی، سرخ و خرماییه و با دست بافته میشن. اندازهاش هم حدود ۶ متر طول و ۷۵ تا ۹۰ سانت عرض داره.
این عباها همیشه یه پوشش خیلی مرغوب و باکیفیت بودن و حتی به کشورهای حاشیه خلیج فارس هم صادر میشدن. البته الان دیگه کمتر کارگاههایی پیدا میشن که این عباها رو تولید کنن و تعدادشون خیلی کاهش پیدا کرده. این کاهش به خاطر تغییر سلیقهها و مشکلاتی مثل بالا بودن هزینهها و کمبود مواد اولیهست. اما با همه این مشکلات، هنوز هم تلاشهایی برای احیای این صنعت در حال انجامه. یه سری نمایشگاهها و حمایتهای دولتی میتونن به رونق دوباره این هنر کمک کنن و بازارهای جهانی رو هم میشه باز کرد تا عبای نایین دوباره معروف بشه.
فرش نایین
فرش نایین یکی از معروفترین فرشهای دستباف ایران هست که با وجود قدمت کمتر از ۱۰۰ سال، توی بازار جهانی شناخته شده. جالبه بدونی که فرش نایین از وقتی رونق گرفت که بازار عبا افت کرد. در واقع هنرمندان نایینی که قبلاً عبا میبافتن، تصمیم گرفتن فرش ببافن و این شد که فرش نایین از همون ابتدا رقابت رو با فرشهای معروفی مثل اصفهان و کاشان شروع کرد و حتی تونست از بعضی شون جلو بزنه!
فرش های نایین معمولاً با طرحهای خاص و رنگهای ملایم بافته میشن. بیشتر رنگهاشون به سمت رنگهای سرد مثل سفید نخودی، فیروزهای، آبی آسمانی و سبز مغز پسته ای میره که باعث میشه فرشهاشون خیلی شیک و خوش رنگ بشه. توی فرشهای نایین طرحهایی مثل شاه عباسی، لچک و ترنج، شاخ گوزن و افشان دیده میشه که هر کدوم یه داستان خاص خودش رو داره.
سوغات خوردنی نائین
یکی از معروفترین شیرینیهای نایین، «کپچو» است که با طعم و بوی خاصش، دل هر کسی رو میبره. این شیرینی با آرد گندم، آرد برنج، روغن جامد، شکر، هل، زرده تخممرغ، گلاب و آب تهیه میشه و به خاطر طعم بینظیرش، در بین مردم نایین و حتی گردشگران محبوبیت زیادی داره.
پسته
پسته نایین یکی از سوغاتیهای خوشمزه و معروف ایرانه که به خاطر کیفیت بالا و طعم فوقالعادهای که داره، همیشه طرفداران زیادی داره. خیلیها از شهرهای مختلف ایران برای خرید پسته نایین به این منطقه سفر میکنن و البته که این پستهها به شکلهای بستهبندیشده و شیک برای گردشگران خارجی هم عرضه میشه. فصل برداشت پسته نایین معمولاً شهریور و اوایل مهر هست، و اگر تو این فصل به نایین سر بزنی، میتونی پسته تازه و خوشمزه رو با طعم خاصش پیدا کنی. این پسته تازه نسبت به پسته خشک شده، طعم ملایمتر و خاصیت گرمی کمتری داره که برای خیلیها جذابه.
پسته نایین به خاطر شرایط خاص آب و هوایی و خاک غنی این منطقه، یکی از بهترینها از نظر کیفیت به حساب میاد، ولی به دلیل کشت محدود، کمتر از این پسته به عنوان سوغات در بازارهای بزرگ پیدا میشه. بیشتر پسته نایین تو خود منطقه مصرف میشه و شاید به همون اندازهای که پستههای کرمان یا دامغان معروف و در دسترس هست، شناختهشده نباشه. با این حال، خیلی از کارشناسان و اهالی منطقه معتقدن که نایین میتونه با توسعه کشت و تولید انبوه این محصول، پستهای با برند ملی بشه که حتی به خارج از کشور هم صادر بشه.
زعفران
زعفران نایین، یکی از بهترین و باکیفیتترین زعفرانهای ایران و حتی جهان هست. خیلیها میدونن که زعفران ایران جزو گرانقیمتترین ادویههاست، اما چیزی که زعفران نایین رو خاص میکنه، اینه که اینجا زعفران به روشهای طبیعی و ارگانیک کشت میشه. یعنی نه خبری از آفتکشها و کودهای شیمیایی هست، نه از خاکهای معمولی استفاده میکنن. کشاورزان نایینی از کودهای دامی پوسیده و ضدعفونیشده برای پرورش زعفران استفاده میکنن و همین باعث میشه زعفرانی که به دست میاد طعم و رنگ فوقالعادهای داشته باشه. به همین دلیل، زعفران نایین در بین گردشگران داخلی و خارجی حسابی طرفدار پیدا کرده.
یکی از جالبترین بخشها برای گردشگرانی که به نایین میرن، تورهای برداشت زعفرانه. در این تورها، میتونید با کشاورزان محلی همراه بشید و خودتون دست به چیدن گلهای زعفران بزنید. این تجربه نهتنها برای کسانی که به کشاورزی علاقه دارن جذابه، بلکه یه یادگاری ارزشمند از نایین میشه که میتونید به عزیزانتون هدیه بدید. زعفرانی که به این روش برداشت میشه، علاوه بر اینکه یه سوغات عالیه، یه تجربه فرهنگی و جذاب هم به حساب میاد.
شیرینی کپچو
کپچو یه شیرینی اصیل و خوشمزه از نایینه که با ترکیب آرد برنج یا گندم، روغن محلی و شیره انگور یا خرما درست میشه. این شیرینی به خاطر طعم خاصش، خیلی زود دل آدم رو میبره و به یکی از خوراکیهای محبوب تبدیل میشه. جالب اینجاست که کپچو به دلیل مواد اولیه و روش تهیه ش، ماندگاری بالایی داره و میتونی تا شش ماه توی جای خنک و دور از نور خورشید نگهداری کنی و از طعمش لذت ببری.
کپچو انواع مختلفی داره که هرکدوم طعم و عطری خاص دارن. یه سری از این انواع عبارتند از:
شیرمال
شکری
برنجی
باقلوا
حاج بادام
حاج پسته
نان نخودچی
در کنار کپچو، نان محلی، ماستینه، کومه، سیروک و سمنو (چنگمال) از دیگر سوغات و خوشمزههای بومی این منطقه کویری هستن که میتونید در سفر به نایین امتحان کنید.
ار کجا سوغاتی نایین بخریم؟
بازار تاریخی نائین یکی از جاهای دیدنی اصفهان هستش که توی مرکز شهر و حد فاصل دروازه چهل دختران قرار گرفته. این بازار قدیمی با معماری جالبش، یکی از شاهکارهای تاریخی ایرانه. اگه میخواید به این بازار برید، بهترین روش سفر، سفر زمینی با اتوبوسه، چون راحتتر و سریعتر به مقصد میرسید. توی بازار نائین میتونید انواع سوغاتیهای سنتی و دستساز رو پیدا کنید.
