لاهیجان، یه شهر کوچیک توی گیلانه، که فقط طبیعتش آدم رو دیوونه نمی‌کنه، بلکه سوغاتش هم یه جورایی دلت رو می‌بره! توی این مقاله میخوایم بهترین و معروف ترین سوغات لاهیجان رو بهت معرفی کنیم.
بهترین سوغات لاهیجان چیست؟
چای لاهیجان
لاهیجان رو میشه پایتخت چای ایران دونست، چون اولین جایی بوده که چای تو ایران پاش رو گذاشته و ریشه کرده. یه جورایی مهد چای ایرانه.
حالا بین انواع چای لاهیجان، یه مدل هست که حسابی سر زبوناست و طرفدارای خاص خودش رو داره: چای سرگل ممتاز بهاره. این چای، پادشاه چای‌های لاهیجانه! از برگ‌های تازه و جوون بوته‌های چای توی فصل بهار درست میشه و به خاطر همینم عطر و طعم دیگهای داره. یه ویژگی باحالش اینه که گسی بیشتری نسبت به بقیه چای‌ها داره و اگه اهل چای تلخ و گس باشی، این مدل حسابی به دلت می‌شینه. رنگش هم که دم می‌کشه، یه قرمز خوش رنگ و شفاف می‌ده.
می‌گن این چای کاملاً ارگانیکه و توی کاشتش از هیچ سمی استفاده نمی‌شه، چیزی که توی خیلی از چای‌های خارجی پیدا نمی‌کنی. برای همینم هست که هم طعمش خاصه، هم خیالت راحته که یه چیز طبیعی و سالم داری می‌خوری. تازه، به کشورای دیگه هم صادر میشه و اونجا هم کلی طرفدار داره.
کلوچه لاهیجان
کلوچه رو میشه گفت معروف‌ترین و دوست‌داشتنی‌ترین سوغات شمال ایرانه که اصالتش به شهر لاهیجان برمی‌گرده. این شیرینی خوشمزه که دل خیلی‌ها رو برده، داستانش از اونجا شروع میشه که محمدعلی بگلری، یه آدم خلاق و خوش‌فکر، توی دهه ۳۰ شمسی تصمیم گرفت کلوچه رو به روش سنتی توی لاهیجان بپزه. اون با یه فرمول جدید و ترکیب مواد محلی مثل آرد، شکر، روغن و گاهی هم مغزهای خوشمزه مثل گردو، کلوچه‌ای درست کرد که بعدها به اسم “کلوچه نوشین” حسابی سر زبونا افتاد.
از کلوچه‌های سنتی با طعم گردو و نارگیل بگیر تا مدل‌های جدیدتر مثل شکلاتی یا حتی موزی میتونی توی این شهر پیدا کنی. کلوچه نوشین هنوزم یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین برندهای کلوچه‌ست که نه فقط توی ایران، بلکه توی بازارهای خارجی هم طرفدار داره.
کنار نوشین، برندهای دیگه مثل نادری، نادی و پیمان هم هستن که کلوچه‌های خوشمزه‌ای درست می‌کنن، ولی نوشین یه جورایی همیشه یه سر و گردن بالاتره.
کوکی
این شیرینی خوش‌طعم که به اسم کوکی لاهیجان معروف شده، از یه ترکیب ساده ولی جذاب درست میشه: گردو، تخم‌مرغ، کره، پودر کاکائو، وانیل و کشمش. همین مواد اولیه که به نظر ساده میان، وقتی با هم قاطی می‌شن، یه طعم بی‌نظیر و دلچسب به وجود میارن که نمی‌شه به راحتی ازش گذشت.
اگه تو هم عاشق گردو و هر چیزی که بوی گردو بده باشی، این کوکی حسابی به دلت می‌شینه. بافتش یه جوریه که نه خیلی سفته مثل بیسکویت، نه خیلی نرم مثل کیک.
کوکی‌ها از زمان‌های قدیم با مواد محلی مثل گردو که توی شمال حسابی پیدا میشه، درست می‌شده و کم‌کم مدل لاهیجانیش معروف شده.
نان های محلی
کلوبیج نان یه جور نون سنتیه که توی لاهیجان و اطرافش خیلی طرفدار داره. معمولاً با آرد برنج و یه سری مواد ساده دیگه درست میشه.
نان خلفه رو با کدو حلوایی، آرد برنج و گاهی یه کم تخم خرفه درست می‌کنن. یه طعم خاص و لطیف داره که با چای داغ کنارش، حسابی می‌چسبه. توی خیلی از جاهای دیدنی، مثلاً شیطان کوه لاهیجان، میتونی این نون تازه رو از دست زنای محلی بگیری و همونجا نوش جون کنی. نان خلفه توی بعضی مناطق به اسم “کشتا” هم شناخته میشه و توی روزای خاص مثل سیزده به در بیشتر پخته میشه.
نان برنجی لاهیجانی هم یه مدل نون محلی دیگه‌ست که مثل اسمش از آرد برنج درست میشه و توی تنور پخته میشه. بافتش ترد و نرمه و یه جورایی شبیه بیسکوییتای سنتیه. توی بازارای محلی لاهیجان مثل بازار روز یا حتی روستاهای اطراف، میتونی این نونو پیدا کنی و به عنوان یه سوغات سبک و خوشمزه با خودت ببری. نان برنجی توی شرق گیلان، به‌خصوص جاهایی مثل تمیجان، یه تاریخچه قدیمی داره و حتی بعضی‌ها می‌گن از صد سال پیش توی این منطقه پختش رواج داشته.
مربا
مرباهای لاهیجان یه جورایی شناسنامه خوراکی این شهرن. از مربای تمشک بگیر که با اون طعم ترش و شیرینش آدم رو یاد جنگل‌های شمال می‌ندازه، تا مربای بهارنارنج که عطرش کل خونه رو پر می‌کنه. بهارنارنج به خاطر عطرش توی طب سنتی هم کاربرد داره و آدم رو آروم می‌کنه.
مربای شقاقل هم که کمتر اسمش رو شنیدین، یه مدل خاص و محلیه که از ریشه یه گیاه شبیه هویج درست میشه و هم خوشمزه‌ست هم کلی خاصیت داره. شقاقل توی جنگل‌های البرز پیدا میشه، یه گیاه داروییه که محلی‌ها از قدیم برای سلامتی ازش استفاده می‌کردن.
مربای بالنگ که با اون طعم متفاوتش حسابی طرفدار پیدا کرده.
مربای پرتقال هم که دیگه جای خودش رو داره، مخصوصاً اگه با پوستش درست شده باشه، یه مزه خاص و نوستالژیک بهت می‌ده. اینا فقط چندتا از مرباهای معروف شمالین و کلی مدل دیگه هم هست.
این مرباها معمولاً با مواد تازه و طبیعی درست می‌شن و هیچ مواد نگهدارنده‌ای توشون نیست.
انواع ترشی
تو لاهیجان، سیر ترشی رو معمولاً با سیر تازه و درشت درست می‌کنن؛ یه سالی می‌ذارنش تو سرکه تا حسابی جا بیفته و مزه دار بشه. هر چی کهنه‌تر باشه، خوشمزه‌تر و حتی خاصیتش هم بیشتر میشه. اگه دنبال یه سوغاتی هستی که هم ترش باشه، هم بتونی مدت‌ها نگهش داری، سیر ترشی یه انتخاب عالیه.
ترشی کلم با اون رنگ بنفش و سفید قشنگش، یا ترشی بادمجان شکم پر که با سبزی‌های معطر محلی پر شده هم از سوغاتیای معروفن.
ترشی تو فرهنگ غذایی گیلان خیلی جا داره. مثلاً کنار غذاهایی مثل میرزاقاسمی یا مرغ ترش، یه کاسه ترشی می‌تونه مزه غذا رو چند برابر کنه. تو بازارهای لاهیجان، از فروشنده‌ها که بپرسی، کلی مدل ترشی دیگه هم بهت نشون می‌دن؛ از ترشی گوجه سبز بگیر تا ترشی هفت‌بیجار که با یه عالمه سبزی و ادویه درست میشه. حتی اگه بخوای یه سوغاتی خاص‌تر ببری، میتونی دنبال ترشی‌هایی بگردی که با رب انار یا آب نارنج درست شدن و از طعم ترش تا ملس توشون پیدا میشه.
انواع رب
این رب‌ها، مثل رب انار و رب آلوچه، با طعم‌های ترش و ملسی دارن. رب انار که دیگه جای خودش رو داره؛ چه تو فسنجان غلیظ و خوشمزه، چه کنار زیتون پرورده یا حتی توی مرغ ترش، طعمش حرف نداره. اونایی که عاشق ترشی‌جاتن، رب آلوچه هم براشون یه انتخاب باحاله که تو غذا می‌ریزن.
رب انار لاهیجان معمولاً از انارهای جنگلی و محلی درست میشه که طعم ترش و تندش رو خاص‌تر می‌کنه. خیلی‌ها می‌گن رب انار این منطقه چون به روش سنتی و تو دیگهای مسی پخته میشه، یه عطر و طعم دیگه داره که تو نوع صنعتیش پیدا نمی‌شه.
رب آلوچه هم از آلوچه‌های ریز و ترش جنگلی تهیه میشه و برای کسایی که دنبال تنوع تو چاشنی غذاهاشونن، گزینه فوق‌العاده‌ایه.
ماهی
وقتی پاتو تو بازار سنتی لاهیجان می‌ذاری، اولین چیزی که چشماتو می‌گیره، سینی‌های پر از ماهی تازه‌ست. از ماهی سفید بگیر که پادشاه ماهی‌های شمال حساب میشه، تا انواع دیگه مثل کفال و کپور.
حالا اگه بخوای یه چیز متفاوت‌تر ببری، ماهی شور و ماهی دودی هم هستن که حسابی طرفدار دارن. ماهی شور رو با نمک و گاهی روناس درست می‌کنن و بعد از چند ماه که حسابی جا افتاد، یه طعم شور و غلیظ پیدا می‌کنه که کنار برنج و خورشت‌های گیلانی معرکه میشه.
ماهی دودی هم با دود چوب توسکا یا بلوط دودی میشه و یه عطر خاص می‌گیره که وقتی سرخش کنی، انگار یه چاشنی جادویی به غذات اضافه کردی. این دوتا به خاطر ماندگاری بالاشون، گزینه‌های عالی برای سوغاتین، چون میتونی بدون دغدغه یخچال و فریزر ببریشون هرجای ایران که بخوای.
برنج
برنج گیلان کلاً توی ایران معروفه و خیلی‌ها می‌دونن که از نظر کیفیت و خوش‌پختی، جزو بهترین‌هاست. شالیزارهای وسیع و آب و هوای مرطوب این منطقه باعث شده برنج‌هایی که اینجا کشت می‌شن، عطر و طعم خاصی داشته باشن. از انواع معروفش میشه به برنج هاشمی، صدری، علی کاظمی و دم سیاه اشاره کرد که هر کدوم طرفدارای خاص خودشون رو دارن. حالا توی لاهیجان، این برنج‌ها یه جورایی رنگ و بوی محلی‌تری هم می‌گیرن و برای کسایی که دنبال یه سوغاتی خوشمزه و کاربردی هستن، انتخاب خیلی خوبیه.
ولی اگه بخوام یه پیشنهاد ویژه بدم، میگم حتماً برنج دودی لاهیجان رو امتحان کنین! این برنج یه چیز دیگه‌ست؛ با عطر دودیش که از روش سنتی دودی کردنش میاد، طعم غذا رو به یه سطح دیگه می‌بره. برنج دودی رو با چوب‌های خاص دود می‌دن و همین باعث میشه هم بوش بی‌نظیر باشه و هم طعمش با برنج‌های معمولی فرق داشته باشه. خیلی از محلی‌ها هم می‌گن که این مدل برنج، یه سوغات خاص و متفاوت از لاهیجان حساب میشه که کمتر کسی به ذهنش می‌رسه ببره.
صنایع دستی لاهیجان
از صنایع دستی لاهیجان میشه به مثل بامبوبافی، حصیربافی، سفالگری و صنایع چوبی اشاره کرد.
بامبو بافی که یه هنر خاصه و بیشتر توی روستای لیالستان لاهیجان رواج داره، با نی‌های بامبو درست میشه و محصولاتی مثل سبد، زنبیل و حتی وسایل تزئینی ظریف ازش درمیاد که هم قشنگن هم کاربردی. این کار از زمان کشت چای توی لاهیجان شروع شده.
حصیربافی هم حسابی طرفدار داره. از زیرانداز و سبد گرفته تا کلاه حصیری که توی روزهای آفتابی کنار دریا به کارت میاد، همه‌شون با گیاهای دور تالاب‌ها بافته می‌شن و حس طبیعت رو به خونه‌ت میارن.
سفالگری یه هنر قدیمی دیگه‌ست که توی لاهیجان رونق داره؛ از قدیم مردم اینجا با سفال وسایل خونه‌شون رو درست می‌کردن و حالا هم ظروف سفالی خوشگلشون جزو سوغاتی‌های پرطرفداره.
صنایع چوبی هم که شامل چیزایی مثل جعبه‌های منبت‌کاری‌شده یا وسایل دکوریه.
از کجا سوغات لاهیجان بخریم؟
اولین پیشنهادم بازار سنتی لاهیجانه، که تو خیابون کاشف غربی و نزدیک میدون چهارپادشاهان قرار داره. اینجا میتونی چای تازه، کلوچه‌های داغ، ماهی دودی، ترشیجات محلی و حتی برنج اعلای گیلان رو پیدا کنی. توی این بازار هم سوغات خوراکی پیدا میشه، هم چیزای دست‌ساز مثل حصیربافی و بامبوبافی که خیلی خاصن.
اگه دنبال چای مرغوب باشی، فروشگاه چای رفاه تو میدون خزر و فروشگاه چای ابریشم تو میدون ابریشم رو هم پیشنهاد می‌کنم؛ چای‌هاشون مستقیم از باغ‌های لاهیجان میاد و عطرش آدمو دیوونه می‌کنه.
تو جاده لنگرود به لاهیجان، نزدیک دیزبن، سوغات‌سرای کیان هست که کلوچه، کوکی و چای تازه داره.
اگه مسیرت به سمت استخر لاهیجان خورد، اونجا هم غرفه‌هایی هست که کلوچه‌های تازه پز می‌فروشن. بعضی از این سوغات‌فروشی‌ها، مثل مستر سوغاتی، امکان خرید آنلاین هم دارن. پس اگه تو شهر نیستی، میتونی اینترنتی سفارش بدی و سوغات لاهیجان رو دم در خونه‌ات تحویل بگیری.
اگه دنبال صنایع دستی خاص مثل محصولات چوبی یا بامبوبافی هستی، روستای لیالستان لاهیجان رو از دست نده. اونجا مهد بامبوبافیه و زنبیل‌ها و ظرفای دست‌سازشون واقعاً قشنگه.
